Η αλήθεια είναι ότι η σχέση είναι αντιστρόφως ανάλογη: Οσο το ευρωπαϊκό τοπίο για την επόμενη μέρα του τρίτου μνημονίου παραμένει θολό, τόσο μεγαλύτερη σημασία αποκτά για τους Ευρωπαίους να έχουν εικόνα για την επόμενη μέρα στην Ελλάδα. Η εικόνα αφορά το ποιο είναι το σχέδιο της χώρας εφόσον βγει από τα μνημόνια και μπει σε άλλου είδους επιτροπεία. Εφόσον μάλιστα επιλεγεί το περίφημο «υβριδικό» μοντέλο μιας επιτροπείας που θα συνδέει τις μεταρρυθμίσεις με την ελάφρυνση του χρέους, μια κυβέρνηση με σαφές μεταρρυθμιστικό πρόταγμα ηχεί μάλλον ευχάριστα στα αυτιά των Ευρωπαίων που δεν επιθυμούν περαιτέρω εμπλοκές με την Ελλάδα. Η εικόνα αυτή ήταν η βασική επιδίωξη του Κυριάκου Μητσοτάκη από την εξόρμηση της προηγούμενης εβδομάδας στην έδρα του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Και συνοδεύτηκε από το επίμονο μήνυμα ότι η Ν.Δ. είναι η μόνη δύναμη στην Ελλάδα που έχει σχέδιο για την επόμενη μέρα, παρότι αυτή είναι σε ένα βαθμό «ναρκοθετημένη» από τα επιπλέον μέτρα, εφαρμογής μετά το 2019, που έχει ψηφίσει η σημερινή κυβέρνηση.
Το «πιστεύω» του
Τα μηνύματα που απηύθυνε ο κ. Μητσοτάκης στην Ολομέλεια του ΕΛΚ στο Στρασβούργο το βράδυ της Τρίτης ήταν στοχευμένα και προσεκτικά ζυγισμένα. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. είπε το δικό του «πιστεύω» σε μεταρρυθμίσεις πoυ στην πραγματικότητα θα κάνουν rebranding της Ελλάδας ως μιας χώρας κανονικής αντί μιας χώρας που κινδυνεύει να γίνει συνώνυμη με τον «Μεγάλο Ασθενή» της Ευρώπης. Δεν εφείσθη κριτικής προς τους εταίρους για το γεγονός ότι δέχθηκαν τη «συνειδητή» επιλογή της κυβέρνησης για την υπερφορολόγηση της μεσαίας τάξης. Μάλιστα, στο εσωτερικό της συνεδρίασης, ο κ. Μητσοτάκης έφερε και άλλο παράδειγμα, στο οποίο οι δανειστές έκαναν τα στραβά μάτια: την αντιστροφή των μεταρρυθμίσεων στην Παιδεία, που φέρνει τη χώρα δεκαετίες πίσω.
Παρότι ο πρόεδρος της Ν.Δ. φροντίζει να βγάζει από το κάδρο τον Αλέξη Τσίπρα κατά τις επαφές του στην Ευρώπη και να επιμένει να κάνει λόμπινγκ υπέρ του δικού του προγράμματος και σχεδίου για εθνική ανασυγκρότηση – σχετικά σχόλια έγιναν στην κλειστή συζήτηση των κεντροδεξιών ευρωβουλευτών. Επισήμανση, σύμφωνα με μια γραμμή πληροφόρησης, έγινε και για την πιθανότητα εκλογών, καθώς υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για την ημερομηνία των εκλογών. Ο κ. Μητσοτάκης επιμένει ότι κανένας από τους Ευρωπαίους συνομιλητές του δεν έχει υπονοήσει ότι δεν πρέπει να γίνουν εκλογές. Στην κλειστή συζήτηση στην έδρα του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο, μάλιστα, θύμισε ότι η θητεία της κυβέρνησης τελειώνει το 2019, ωστόσο, όπως σημείωσε, «δεν είμαι βέβαιος ότι η κυβέρνηση θα φτάσει μέχρι εκεί».
Κριτική προς τον ΣΥΡΙΖΑ άσκησε, αφήνοντας μόνο μια αιχμή για τη σημαία του λαϊκισμού που σήκωσε – «λαϊκισμό», που, όπως είπε, «τον πληρώνουν σήμερα». Επιδίωξη του κ. Μητσοτάκη ήταν να δώσει έμφαση στο δικό του σχέδιο και αυτό έκανε. Τόνισε ότι επιδιώκει να δώσει μια άλλη αναπτυξιακή προοπτική και επέμεινε στις μεταρρυθμίσεις. Στο σκέλος της μείωσης δαπανών, μάλιστα, προανήγγειλε την πρόθεσή του να προσλαμβάνει στο Δημόσιο λιγότερους υπαλλήλους απ’ όσους συνταξιοδοτούνται.
Κοινοτικές πηγές μιλούσαν με θετικά λόγια για την εμφάνιση του κ. Μητσοτάκη στην Ολομέλεια του ΕΛΚ, καθώς εστιάζει στην επόμενη μέρα και στο τι προτίθεται να κάνει μια δική του κυβέρνηση. Στόχος του κ. Μητσοτάκη από την τελευταία ευρωπαϊκή εξόρμησή του –η οποία συμπεριέλαβε και συνάντηση με τον επικεφαλής της ομάδας των Φιλελευθέρων Γκι Φερχόφσταντ– ήταν να διευρύνει την ευρωπαϊκή παρουσία του και πέρα από τα τείχη του ΕΛΚ και σε θεματολογία που υπερβαίνει τη συζήτηση για το ελληνικό ζήτημα που προκαλεί κόπωση στους Ευρωπαίους εταίρους της χώρας. Ο πρώτος στόχος επετεύχθη με τη συνάντηση με τον Φερχόφσταντ, ο οποίος έχει καλή επαφή με τον κ. Μητσοτάκη. Οσο για τον πρόεδρο της Ν.Δ., έχει επανειλημμένως διαμηνύσει ότι το κόμμα του είναι πολύ μεγάλο για να μένει μόνο στα όρια της Κεντροδεξιάς.
Προσφυγικό και Τουρκία
Ο δεύτερος στόχος επιδιώχθηκε με συγκεκριμένες θέσεις στις συζητήσεις αιχμής που αφορούν την Ευρώπη, όπως το προσφυγικό, για το οποίο ο πρόεδρος της Ν.Δ. δέχθηκε αρκετές ερωτήσεις. Το ζήτημα είναι ακόμη πιο κρίσιμο για το ΕΛΚ, που βιώνει φυγόκεντρες δυνάμεις προς τα δεξιά του. Υπάρχουν φωνές στο ΕΛΚ, με κυρίαρχη την Αυστρία και τον Σεμπάστιαν Κουρτς, που ζητούν ακραία μέτρα, όπως ο τερματισμός των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ενωσης με την Τουρκία, ενώ είναι νωπό το σχετικό ψήφισμα των ευρωβουλευτών του ΕΛΚ. Ο κ. Μητσοτάκης δεν μπήκε στον πειρασμό να χαϊδέψει τα αυτιά της πολιτικής του οικογένειας. Διαμήνυσε ότι δεν θα δεχθεί η Ελλάδα να γίνει ένας απέραντος προσφυγικός καταυλισμός, όμως εμφανίστηκε μετρημένος απέναντι στην Τουρκία, επισημαίνοντας ότι δεν πρέπει να γίνει διακοπή στις διαπραγματεύσεις και να παραμείνει ανοικτό το κανάλι με την Αγκυρα. Κοινοτική πηγή σχολίαζε ότι σε μια φάση που η Ευρώπη θεωρεί τον λαϊκισμό τον μεγαλύτερο εχθρό της, τα μηνύματα του κ. Μητσοτάκη εναντίον του ηχούν ευχάριστα. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. θα έχει την ευκαιρία να τα επαναλάβει στις Βρυξέλλες στις 30 Νοεμβρίου, σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Bruegel. Και δεν θα είναι μόνος. Μαζί του θα βρίσκεται και αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Γίρκι Κατάινεν.
Δυτικά Βαλκάνια και άμυνα
Στη συνάντηση του προέδρου της Ν.Δ. με τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι, έγινε εκτενής συζήτηση όχι μόνο για την επόμενη μέρα του τρίτου μνημονίου, αλλά και για τις ευρύτερες αλλαγές που κυοφορούνται σε κορυφαίες ευρωπαϊκές θέσεις και ξαναμοιράζουν την τράπουλα ανάμεσα στις δύο μεγάλες πολιτικές οικογένειες του ΕΛΚ και των Σοσιαλιστών. Ο Ιταλός πολιτικός, ο οποίος δεν αποκλείεται σύντομα να παίξει ρόλο και στα εσωτερικά πολιτικά πράγματα της χώρας του, φέρεται μάλιστα να επέστησε τη προσοχή του Ελληνα συνομιλητή του στον κίνδυνο στις επόμενες ευρωεκλογές το ΕΛΚ να βρεθεί να απολογείται για όλα τα δεινά της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς η κεντροδεξιά πολιτική ομάδα επί της παρούσης θητείας κατέχει τις τρεις κορυφαίες θεσμικά θέσεις της Ενωσης: Κομισιόν, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Ευρωκοινοβούλιο. Ενημέρωσε ακόμη τον πρόεδρο της Ν.Δ. ότι στις αρχές του επόμενου έτους σχεδιάζει επίσκεψη στην Ελλάδα. Ο κ. Μητσοτάκης, πάντως, χρησιμοποίησε την κλειστή συζήτηση με τους ευρωβουλευτές του ΕΛΚ και ως βήμα για να τοποθετηθεί σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής που αφορούν και την Ελλάδα και την Ευρώπη: το ένα είναι η κατάσταση στα δυτικά Βαλκάνια, για την οποία οι ευρωβουλευτές έκαναν ερωτήσεις. Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για ανάληψη πρωτοβουλίας για την περιοχή, η οποία θα εξελιχθεί στο άμεσο μέλλον και με διμερείς επαφές. Σε ό,τι αφορά την ΠΓΔΜ, επανέλαβε ότι επιμένει στο «κεκτημένο» του Βουκουρεστίου και ότι, εφόσον βρεθεί αμοιβαίως αποδεκτή λύση για την ονομασία, θα τη στηρίξει. Ταυτόχρονα, επανέλαβε τη θέση του για τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα στη συζήτηση που ανοίγει για την κοινή ευρωπαϊκή πολιτική άμυνας.