Το «φιάσκο» της πώλησης όπλων στη Σαουδική Αραβία έχει πολλούς πατέρες. Εκτός των άλλων οφείλεται και στη δυσκολία των ελληνικών επιτελείων να επιδείξουν «ευελιξία» στη διαπραγμάτευση των τιμών. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από εταιρείες εμπορίας όπλων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που αγοράζουν για λογαριασμό και της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας, οι Σαουδάραβες εξουσιοδότησαν διάφορους εμπόρους, μεταξύ των οποίων και ο κ. Βασίλης Παπαδόπουλος, το 2015-2016, να αναζητήσουν συστηματικά όπλα και πυρομαχικά που αποσύρονται (excess material) από ένοπλες δυνάμεις χωρών του «πρώτου κόσμου». Τέτοιοι «ενδιάμεσοι» (intermediaries) θα πληρώνονταν με προμήθεια και success fee (αμοιβή επιτυχίας), αλλά από την αρχή τούς κατέστη σαφές ότι «η τιμή παίζει ρόλο», όπως είπε στην «Κ» ένας από αυτούς.
Εκτός από τον κ. Παπαδόπουλο, τέτοιοι «ενδιάμεσοι» εστάλησαν στις ασιατικές και αμερικανικές αγορές. «Θα αποτύπωναν την προσφορά, αλλά δεν θα έκλειναν τη συμφωνία ούτε θα έκαναν τη μεταφορά», είπε στην «Κ» πηγή της αγοράς όπλων στα ΗΑΕ.
H Σαουδική Αραβία χρειαζόταν τα πυρομαχικά πυροβολικού έως ότου αρχίσει την παραγωγή το εργοστάσιο Αλ Καρτζ, η κατασκευή του οποίου εγκαινιάσθηκε τον Μάρτιο του 2016 με τη βοήθεια της γερμανικής Ραϊνμετάλ. Η εταιρεία ανήκει στην κρατική πολεμική βιομηχανία της χώρας, της οποίας τα «φώτα» αναζήτησαν οι Σαουδάραβες όταν τους παρουσιάσθηκε η τιμή των 220 ευρώ ανά βλήμα από την ελληνική πλευρά.
Η τιμή είχε παρουσιασθεί και από το ΣΑΓΕ στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής και, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές της «Κ», προέκυψε από τη φόρμουλα «κόστος κτήσης συν». Δηλαδή ετέθη ως βάση το κόστος κτήσης των βλημάτων από τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα. Πηγές ανέβαζαν το κόστος κτήσης στα 180 ευρώ ανά βλήμα. «Το πρώτο λάθος ήταν αυτό» σημειώνει η πηγή από τα ΗΑΕ και προσθέτει ότι στο διάστημα της γνωστοποίησης της ελληνικής τιμής προς τους Σαουδάραβες ένας άλλος ενδιάμεσος βρήκε στην Ταϊβάν για τα ίδια βλήματα μια τιμή που ήταν 8-10 φορές χαμηλότερη. Επειδή όμως το Ριάντ άργησε να αντιδράσει στην προσφορά του εμπόρου, εκείνος τα πούλησε σε αφρικανική χώρα.
Στο σημείο αυτό οι Σαουδάραβες άρχισαν να πιέζουν την Αθήνα για χαμηλότερη τιμή. Ο ίδιος ο υπουργός Αμύνης Πάνος Καμμένος αποκάλυψε αυτή την εβδομάδα, μιλώντας στον ΑΝΤ1, ότι ο Τζον Σφακιανάκης που είναι σύμβουλος της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας –αλλά είχε παρουσιασθεί από τον κ. Τσίπρα κατά τη διάρκεια της παρέμβασής του στη Βουλή ως μεσάζων– είχε έρθει στο Πεντάγωνο και «ζητούσε να πουληθούν τα βλήματα στο 1/5 της τιμής» (σ.σ. ο κ. Καμμένος εννοεί στο 1/5 της τιμής που είχε εισηγηθεί το ΣΑΓΕ και είχε αποφασίσει η Βουλή). Να σημειωθεί ότι στις ΗΠΑ το excess material (υλικό που αποσύρεται ή περισσεύει) μπορεί να πουληθεί και στο 50% της αρχικής αξίας του με βάση τους κανονισμούς – συμβαίνει αν η τιμή υπολογισθεί με βάση το κόστος απενεργοποίησης ενός υλικού ή όπλου και όχι με βάση το κόστος κτήσης.
Στον κ. Β. Παπαδόπουλο, ωστόσο, είχε δημιουργηθεί η εντύπωση ότι οι Σαουδάραβες –που επιθυμούσαν διακαώς τις αεροπορικές βόμβες ΜΚ 82 και ΜΚ 83 οι οποίες είχαν τιμές πιο κοντά στα διεθνή στάνταρντ και ήταν περισσότερο «ελκυστικές» (σ.σ. κάπου 2.500 δολάρια η μία)– θα αγόραζαν και τα βλήματα πυροβολικού παρά το ότι σύμφωνα με πληροφορίες από στρατιωτικές πηγές διαμαρτυρήθηκε όταν η τιμή «σκαρφάλωσε» μετά την ακρόαση από την επιτροπή της Βουλής από τα 63 στα 66 εκατομμύρια ευρώ συνολικά.
«Οταν περπατάς με το παιδί σου στην έρημο και διψάει, θα δώσεις και 5.000 δολάρια για ένα μπουκαλάκι νερό», συνήθιζε να λέει στους συνομιλητές του. Πάντως, μετά την ιστορία με τις ταϊβανέζικες βόμβες στην Αφρική, οι Σαουδάραβες άρχισαν να ασκούν πιέσεις για μείωση της τιμής, αλλά και μείωση της ποσότητας. Ο κ. Παπαδόπουλος επέμενε ότι το «κουράζουμε το θέμα», όμως η αλήθεια είναι ότι ο ίδιος είχε ζητήσει χρόνο ώστε να πείσει την άλλη πλευρά να δεχθεί τις τιμές τις οποίες ζητούσε η Αθήνα. Πίστευε, έχοντας δει τους Σαουδάραβες να αγοράζουν εγκαταστάσεις στη Σερβία και συζητώντας για διάφορα είδη όπλων τα οποία χρειάζονταν, ότι στο τέλος «η δουλειά θα μπορούσε να προσεγγίσει συνολικά ίσως και το ένα δισ. ευρώ»…