ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Σηματοδοτήθηκε χθες η έναρξη μιας μεγάλης αντιπαράθεσης, η οποία θα εξελιχθεί τους επόμενους μήνες ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. όσον αφορά την επίλυση της μεταναστευτικής κρίσης. Η αντιπαράθεση αυτή δεν φαίνεται να υφίσταται μόνο ανάμεσα στα κράτη-μέλη αλλά να επεκτείνεται για πρώτη φορά τόσο ανοικτά και μεταξύ των θεσμούς. Από τη μια, βρίσκεται ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ –που κατάγεται από την Πολωνία–, ο οποίος έστειλε προχθές μια πρόταση στους ηγέτες των κρατών-μελών επικρίνοντας το σχέδιο της Επιτροπής για υποχρεωτική κατανομή των προσφύγων, δίνοντας έτσι ανοικτή πολιτική στήριξη στα κράτη-μέλη του Βίσεγκραντ που δεν θέλουν να αναλάβουν τα βάρη της μεταναστευτικής κρίσης. Από την άλλη, βρίσκεται η πλειονότητα των κρατών-μελών με την υποστήριξη της Κομισιόν, τα οποία συμμετείχαν στις μετεγκαταστάσεις και σε όλες τις διαδικασίες που έχουν θεσμοθετηθεί, αποδεχόμενα το μοίρασμα του βάρους της μεταναστευτικής κρίσης.
Η κόντρα έφτασε σε τέτοιο σημείο, ώστε ο Ευρωπαίος επίτροπος υπεύθυνος για τα θέματα μετανάστευσης Δ. Αβραμόπουλος να απαντήσει στον πρόεδρο του Συμβουλίου Ντ. Τουσκ με πολύ σκληρά λόγια, αποκαλώντας την πρότασή του «απαράδεκτη και αντιευρωπαϊκή». Συγκεκριμένα, όπως πριν από κάθε σύνοδο έτσι και σε αυτή, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντ. Τουσκ έστειλε επιστολή στους ηγέτες των κρατών-μελών με τα θέματα της συνόδου, αλλά και μία ξεχωριστή επιστολή που επικεντρωνόταν στην αντιμετώπιση του προβλήματος της μετανάστευσης, καθώς και στα βήματα που πρέπει να γίνουν από εδώ και εμπρός. Ο κ. Τουσκ επέκρινε το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέσπιση μόνιμου μηχανισμού κατανομής των προσφύγων, που φτάνουν κυρίως στην Ιταλία και την Ελλάδα, βάσει υποχρεωτικών ποσοστώσεων, το οποίο και χαρακτήρισε «διχαστικό και αναποτελεσματικό». Ανώτερος αξιωματούχος της Ε.Ε. έλεγε σε δημοσιογράφους χθες ότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα ήταν πρόθυμος να εγκαταλείψει την πρόταση για κατάργηση των ποσοστώσεων, προκειμένου να επιτευχθεί ευρύτερη συμφωνία για τη μετανάστευση και να περιοριστεί ο αριθμός των αφίξεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε για πρώτη φορά τις υποχρεωτικές ποσοστώσεις το 2015, όταν η μεταναστευτική κρίση βρισκόταν στο ζενίθ της για τη μετεγκατάσταση 160.000 αιτούντων άσυλο που έφθασαν κυρίως στις ακτές της Ιταλίας και της Ελλάδας. Οι ποσοστώσεις και τότε είχαν δημιουργήσει μεγάλες τριβές μεταξύ της Επιτροπής και των μελών των χωρών του Βίσεγκραντ –της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της Τσεχίας και της Σλοβακίας– με αποτέλεσμα οι παραπάνω χώρες να έχουν αρνηθεί να φιλοξενήσουν πρόσφυγες στα εδάφη τους.
«Να μείνουμε ενωμένοι»
Στην επιστολή του ο κ. Τουσκ ανέφερε με ιδιαίτερα κριτικό τόνο ότι «οι δεσμευτικές ποσοστώσεις έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά διαχωριστικές και η προσέγγιση έχει λάβει δυσανάλογη προσοχή λόγω των επιπτώσεών της», ενώ πρόσθεσε ότι με αυτή την έννοια η προσέγγιση «αποδείχθηκε αναποτελεσματική». Ο κ. Αβραμόπουλος απέρριψε τον παραπάνω ισχυρισμό λέγοντας ότι «περισσότεροι από 32.000 πρόσφυγες έχουν μετεγκατασταθεί μέχρι σήμερα, και αυτό αντιπροσωπεύει το 90% των ανθρώπων που προκρίνονταν για άσυλο». «Η αλληλεγγύη», πρόσθεσε ο κ. Αβραμόπουλος, «δεν είναι α λα καρτ» και τόνισε ότι «όλοι πρέπει να μείνουμε ενωμένοι και να μην πυροδοτούμε αντιευρωπαϊκές θέσεις». Και παρά το γεγονός ότι μετά τις χθεσινές δηλώσεις του κ. Αβραμόπουλου και την έντονη δυσφορία που εξέφρασαν Eυρωπαίοι αξιωματούχοι ο κ. Τουσκ άλλαξε την πρώτη επιστολή που έστειλε κάνοντάς τη λιγότερο οξεία, η παραπάνω φράση για την αναποτελεσματικότητα των ποσοστώσεων παρέμεινε η ίδια.
Την Πέμπτη, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Π. Τζεντιλόνι θα συναντηθεί με την ομάδα των χωρών του Βίσεγκραντ οι οποίες θα υποστηρίξουν με χρηματοδότηση το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αρωγής για την Αφρική, υποδηλώνοντας ότι δεν αδιαφορούν για τη μεταναστευτική κρίση παρόλο που δεν αποδέχονται πρόσφυγες στο έδαφός τους.
Οι τελικές αποφάσεις για το μεταναστευτικό αναμένεται να ληφθούν στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου, ενώ στην αυριανή σύνοδο της Ε.Ε. θα γίνει μια πρώτη συζήτηση χωρίς να υπάρξει αναφορά στα συμπεράσματα.