Δεν υπάρχουν περιθώρια συναίνεσης. Ο πρωθυπουργός επέλεξε να πορευθεί μόνος του και θα πρέπει να αναλάβει μόνος τους κινδύνους της διαπραγμάτευσης που ξεκίνησε. «Ας μην ψάχνει για άλλοθι, ούτε για συνενόχους», διαμήνυσε εκ νέου ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την χθεσινή συνάντησή του με τον Αλέξη Τσίπρα, επισφραγίζοντας με τον πλέον επίσημο τρόπο ότι, όπως είχε πει και από το βήμα της Πολιτικής Επιτροπής της Ν.Δ., για την αξιωματική αντιπολίτευση η συζήτηση «κλείνει εδώ».
Ταυτόχρονα, ο πρόεδρος της Ν.Δ. έθεσε το ζήτημα σε ευρύτερη βάση – ως θέμα εθνικής συνείδησης, ιστορίας και ταυτότητας – εννοώντας εμμέσως πλην σαφώς την διαμαρτυρία του ελληνικού λαού για το όνομα, κάτι που εκφράστηκε με το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης. Σημείωσε, μάλιστα, ότι οι Έλληνες «δεν εμπιστεύονται τη διαπραγμάτευσή του» και σε ιδιαίτερα πατριωτικούς τόνους επανέλαβε ότι «δεν θα διχάσουμε τους Έλληνες για να ενώσουμε τους Σκοπιανούς». Για τον κ. Μητσοτάκη και το επιτελείο του είναι μια επιλογή realpolitik που κλείνει την όποια συζήτηση στο εσωτερικό της Ν.Δ. και γκρεμίζει κάθε γέφυρα συναίνεσης με την κυβέρνηση.
Η στάση του είχε, εξάλλου, προαναγγελθεί, καθώς προσήλθε στη συνάντηση – διάρκειας μισής ώρας – στο Μέγαρο Μαξίμου για λόγους θεσμικής ευπρέπειας και όχι ουσίας, αφού θεωρεί πως πλέον είναι αργά και για ενημέρωση και για συναίνεση.
«Ο κ. Τσίπρας απέφυγε συστηματικά να διαμορφώσει συνθήκες πραγματικής συνεννόησης και συναίνεσης. Δεν ενημέρωσε ποτέ ούτε το Κοινοβούλιο, ούτε τον ελληνικό λαό. Προσήλθε στη διαπραγμάτευση χωρίς καν να έχει εξασφαλίσει τη στήριξη του κυβερνητικού εταίρου», υπογράμμισε στη δήλωσή του μετά τη συνάντηση ο πρόεδρος της Ν.Δ., κατηγορώντας εκ νέου τον πρωθυπουργό ότι «διχάζει» τους Έλληνες και «περιφρονεί» τους πολίτες «που εκφράζουν την πατριωτική τους ευαισθησία».
«Αντί να διαμορφώσει ένα ισχυρό εθνικό μέτωπο, επιδόθηκε σε μικροκομματικά παιχνίδια», πρόσθεσε ο πρόεδρος της Ν.Δ., ο οποίος αναφερόμενος στην ουσία της διαπραγμάτευσης κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι προχωρά σε παραχωρήσεις «χωρίς να έχει λάβει συγκεκριμένα και μη αναστρέψιμα αποτελέσματα για τη χώρα μας». Ο κ. Μητσοτάκης επέμεινε στην αλλαγή Συντάγματος της γειτονικής χώρας, ψέγοντας τον κ. Τσίπρα ότι δεν την έθεσε ως αναγκαία προϋπόθεση για τη διαπραγμάτευση και επανέλαβε ότι ο «κατακερματισμός της λύσης σε επιμέρους θέματα δεν μπορεί να γίνει δεκτός, γιατί υπονομεύει τα ελληνικά συμφέροντα».
Ο κ Μητσοτάκης είχε ήδη σηκώσει τον πήχυ ψηλά από την ομιλία του στο συντονιστικό των «γαλάζιων» τομεαρχών, όπου είχε περιγράψει τις κόκκινες γραμμές της Ν.Δ. θέτοντας εμφατικά το ζήτημα της αντιμετώπισης του αλυτρωτισμού ως μία από τις παραμέτρους μιας συμφωνίας με την ΠΓΔΜ και εντέλει εμφανίζοντας το «κεκτημένο του Βουκουρεστίου» ως το μίνιμουμ του πήχεως για την κυβέρνηση. Το επιχείρημα ήταν ότι αφού η κυβέρνηση επιμένει να μιλάει για το παράθυρο ευκαιρίας λόγω της κυβέρνησης Ζάεφ στην ΠΓΔΜ και δεδομένου ότι δεν αντιμετωπίζει τις πιέσεις του διεθνούς παράγοντα που αντιμετώπιζε το 2008 η κυβέρνηση Καραμανλή, οφείλει να πετύχει μια πολύ καλύτερη συμφωνία.
Την περασμένη Τετάρτη προχώρησε ένα βήμα παραπέρα: επέρριψε ευθύνες στον Αλέξη Τσίπρα για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε το θέμα –διαπραγματευόμενος εν κρυπτώ και από μικροκομματική σκοπιμότητα– επιχειρώντας να προσπεράσει την απουσία ενιαίας κυβερνητικής θέσης και τις συνεχείς αλλαγές γραμμής του κυβερνητικού του εταίρου και, πάντως, όχι με στόχο να υπηρετήσει το εθνικό συμφέρον.
Κατόπιν εορτής
Αν ο πρωθυπουργός ήθελε συναίνεση, εξάλλου, θα μπορούσε να είχε καλέσει τον κ. Μητσοτάκη σε συνάντηση πολύ νωρίτερα και όχι κατόπιν εορτής και κυρίως, κατόπιν του συλλαλητηρίου, τη μεγάλη συμμετοχή στο οποίο δεν περίμενε η κυβέρνηση. Πηγές της Πειραιώς έλεγαν ότι στην αρχή η Ν.Δ. ήταν υπέρ της αξιοποίησης του «παράθυρου ευκαιρίας» που άνοιξε η αλλαγή κυβέρνησης στην ΠΓΔΜ.
Oμως, προηγουμένως, έπρεπε η σκοπιανή πλευρά να δείξει τη δυνατότητα αλλαγής του συντάγματός της. «Η κυβέρνηση ούτε καν το έθεσε», έλεγαν στη Ν.Δ., ενώ ο πρόεδρός της την Τετάρτη υπογράμμισε ότι αν διαπραγματευόταν ο ίδιος θα εκκινούσε τη συζήτηση από τα ζητήματα αλυτρωτισμού και την ανάγκη συνταγματικής αλλαγής. Διαφορετικά, όπως είπε, «δεν θα προχωρούσα στο επόμενο βήμα» (σ.σ.: το ονοματολογικό).
Εκτίμηση της Πειραιώς είναι ότι το ονοματολογικό δεν λύνεται στην παρούσα φάση, με την κοινωνία απέναντι και τις πολιτικές δυνάμεις να υφίστανται τέτοια συμπεριφορά. Η Πειραιώς δεν έκρυψε ποτέ ότι η στρατηγική της για τη συγκρότηση της ευρύτερης δυνατής κοινωνικής πλειοψηφίας δεν μπορεί να αφήνει κανέναν απέξω. Πόσο μάλλον το δεξιότερο ακροατήριο της Ν.Δ. Ο κ. Μητσοτάκης στις τελευταίες παρεμβάσεις του το έθεσε, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι προσβάλλει όσους συμμετείχαν στο συλλαλητήριο χαρακτηρίζοντάς τους ακροδεξιούς, αλλά κυρίως ότι βρίσκεται σε αναντιστοιχία με το λαϊκό αίσθημα. Και, όπως το έθετε αρμόδια πηγή, «δεν μπορείς να αγνοήσεις το λαϊκό αίσθημα όταν έχεις μπροστά σου εκλογές…».
Αυτό εξηγεί, εν πολλοίς, την απόφαση του προέδρου της Ν.Δ. να προχωρήσει σε δήλωση το βράδυ της περασμένης Κυριακής για να εκπέμψει το μήνυμα ότι συμμερίζεται τον προβληματισμό όσων διαδήλωσαν. Το ίδιο ισχύει και για τη χαλαρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται από την Πειραιώς σε αυτή τη φάση η συμμετοχή βουλευτών της στο συλλαλητήριο της 4ης Φεβρουαρίου.
Οι μετρήσεις
Στις μετρήσεις κοινής γνώμης που έχουν στα χέρια τους επιτελείς της Πειραιώς, η «αναντιστοιχία» του πρωθυπουργού με το λαϊκό αίσθημα δεν αφορά μόνο το δεξιό ακροατήριο. Η απόρριψη του όρου «Μακεδονία» δεν προέρχεται μόνο από ψηφοφόρους της Ν.Δ., των ΑΝΕΛ και της Χρυσής Αυγής. Χτυπάει και ευαίσθητες «φλέβες» ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ. Το ενδιαφέρον είναι ότι ακόμη και στις τάξεις ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ είναι πλειοψηφική η ίδια άποψη. Εκτίμηση στην Πειραιώς είναι ότι ο κ. Τσίπρας κινήθηκε με σαφή στρατηγική να προκαλέσει ρήγματα στη Ν.Δ., ωστόσο δεν υπολόγισε ότι η πολιτική του έχει απέναντι και μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ του Σεπτεμβρίου του 2015.