Το φαινόμενο Σαββίδη υπό το πρίσμα του φιλορωσισμού

Το φαινόμενο Σαββίδη υπό το πρίσμα του φιλορωσισμού

3' 37" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Κοιτάει ψηλά. Κάθεται στον θρόνο της και κρατάει ένα μπουκέτο τριαντάφυλλα. Φοράει, βέβαια, το στέμμα της. Το άγαλμα της βασίλισσας Ολγας Κωνσταντίνοβνα –της δούκισσας της Ρωσίας που στα δεκαέξι της παντρεύτηκε τον βασιλιά Γεώργιο των Ελλήνων– δεν θα είχε ποτέ φιλοτεχνηθεί και στηθεί στο κέντρο της Θεσσαλονίκης χωρίς το λόμπινγκ και τη χορηγία του Ιβάν Σαββίδη. Σαββίδης δεν είναι μόνον ο ΠΑΟΚ. Η επιρροή του ομογενούς παράγοντα ρίζωσε πάνω σε ένα ιδεολογικό υπόστρωμα που προϋπήρχε της εμπλοκής του με το ελληνικό ποδόσφαιρο. Και εδραιώθηκε με τις δουλειές που συντηρεί ο επιχειρηματίας εκτός του ΠΑΟΚ. Δουλειές, κυριολεκτικά. Θέσεις εργασίας. Γιατί εκτός από παράγοντας, ο Ιβάν μετράει ως εργοδότης.

Aνθρωποι που γνωρίζουν την οικονομική και την πολιτική ζωή της Θεσσαλονίκης θυμίζουν ότι ο Σαββίδης άρχισε να επενδύει στη Βόρεια Ελλάδα στη χειρότερη στιγμή της ελληνικής κρίσης – τότε «που μέσα στην ανομβρία το ένα εκατομμύριο βάραινε σαν ένα δισεκατομμύριο». Το ρήμα «επενδύω», λένε, δεν είναι το καταλληλότερο για να περιγράψει τη δραστηριότητα του Σαββίδη. Ο ιδιοκτήτης του ΠΑΟΚ «δεν επενδύει ακριβώς. Ρίχνει λεφτά». Εννοούν ότι κάνει κινήσεις (ΣΕΚΑΠ, Σουρωτή, Μακεδονία Παλάς) που δεν έχουν πάντα οικονομική λογική – συχνά, έχουν άλλα ελατήρια. Είτε εξυπηρετούν την εικόνα του «ευεργέτη» που καλλιεργεί ο ίδιος, είτε είναι αποτέλεσμα διευθετήσεων με τις κυβερνήσεις, είτε, συνήθως, και τα δύο.

Αυτοσυγκράτηση

Οι δεδηλωμένοι δεσμοί του με την παρούσα κυβέρνηση –και προσωπικά με τον πρωθυπουργό– δοκιμάστηκαν μετά τα γεγονότα της Τούμπας, αλλά, όπως επιμένουν καλά πληροφορημένες πηγές, δεν διερράγησαν. Η μία πλευρά δεν κινείται ερήμην της άλλης. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Σαββίδης εμφανίζεται διατεθειμένος να υποδεχθεί τις όποιες πειθαρχικές και δικαστικές εξελίξεις για τον ίδιο και την ομάδα του με τρόπο που δεν θα προκαλέσει πολιτικές αναταράξεις. Δεν σκοπεύει, λένε, «να βγάλει τον κόσμο στους δρόμους». Αν η στάση αυτοσυγκράτησης επιβεβαιωθεί, θα εναρμονιστεί με την επιδίωξη του Μαξίμου να δείξει ότι εγγυάται την τήρηση του νόμου έναντι όλων, χωρίς ταυτόχρονα να υποστεί το κόστος μιας οπαδικής εξέγερσης στον Βορρά. Πάντως, οι πολιτικές διασυνδέσεις του επιχειρηματία δεν είναι ευθύγραμμες. Καρπούς αυτών των διασυνδέσεων μπορεί κανείς να βρει σε όλα τα κόμματα – από την ομάδα της Ν.Δ. στην Ευρωβουλή μέχρι τις εσωκομματικές εκλογές στην αξιωματική αντιπολίτευση το 2016· και από τις φωτογραφικές τροπολογίες των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ μέχρι τους επίδοξους οπαδοπατέρες της Eνωσης Κεντρώων.

Πέρα από τον ΠΑΟΚ, το ακλόνητο έρεισμα του Σαββίδη είναι το άτυπο «ρωσικό κόμμα»: Ητοι η μεγάλη κοινωνική βάση που διαπνέεται από φιλορωσικά αισθήματα. Πρόσφατη δημοσκόπηση της Μονάδας Ερευνών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας –που είχε παρουσιάσει ο καθηγητής Νίκος Μαραντζίδης τον περασμένο Οκτώβριο στην «K»– είχε καταγράψει τα ρεύματα υποστήριξης της Ρωσίας και του Πούτιν προσωπικά. Θετική γνώμη για τη Ρωσία εξέφραζε το 57,5%, με το αντίστοιχο ποσοστό να ανεβαίνει στο 63% στη Β. Ελλάδα. Θερμά αισθήματα για τον ίδιο τον Ρώσο πρόεδρο και τις μεθόδους του δήλωνε το 67% (70% στη Β. Ελλάδα).

Το παλαιό αυτό ρεύμα συνδυάζεται με έντονο αντιδυτικισμό και θρησκευτικό συντηρητισμό. Δεν φαίνεται όμως να έχει ευθεία και ενιαία εκλογική έκφραση. «Η πραγματική εκλογική επιρροή του Σαββίδη δεν είναι ασήμαντη, αλλά είναι σίγουρα μικρότερη από αυτή που φαντάζονται οι πανικόβλητοι πολιτευτές», λέει βουλευτής που εκλέγεται σε νομό της Μακεδονίας. Ο ίδιος πιστεύει ότι η άποψη ότι «ένας παράγοντας ελέγχει μια ολόκληρη περιοχή είναι μάλλον μύθος, παρά πραγματικότητα».

Με την άποψη αυτή συμφωνούν και ανεξάρτητοι κομματικά παρατηρητές της τοπικής πολιτικής ζωής. Η Θεσσαλονίκη, λένε, δεν είναι Πειραιάς. Δεν έχει μία ομάδα. Eχει ποδοσφαιρικό πλουραλισμό – με τον Αρη και τον Ηρακλή. Eχει, επίσης, και αντίστοιχο πλουραλισμό ταυτοτήτων. Η εκλογική σύνθεση του Δήμου Θεσσαλονίκης –του αστικού πυρήνα– είναι τελείως διαφορετική από εκείνη των περιφερειακών δήμων. «Δεν αρκεί να είσαι πόντιος και δεξιός για να εκλεγείς. Κι αυτό εξηγεί αντιστρόφως την επιτυχία του Μπουτάρη, αλλά και προηγουμένως ενός λάιτ δεξιού, του Βασίλη Παπαγεωργόπουλου».

Σύμφωνα με αυτή την ανάλυση, ένα αμιγώς σαββιδικό σχήμα –σαν τη φημολογούμενη «Λέγκα του Βαρδάρη»– δεν θα μπορούσε από μόνο του να αποκτήσει υπολογίσιμη εκλογική υπόσταση. Η πρόβλεψη αλλάζει όμως αν φανταστεί κανείς ένα εθνικολαϊκιστικό κόμμα που, εκτός από τον ΠΑΟΚ και τον φιλορωσισμό, θα δοκίμαζε να ενσωματώσει και την ισχυρή τοπικιστική παράδοση της αυτοθυματοποίησης.

Συνήθως, η επιχειρηματική δύναμη τελεσφορεί πολιτικά όταν είναι «βουβή». Ο ΠΑΟΚ, αντιθέτως, υπερεκθέτει τον ιδιοκτήτη του στη δημοσιότητα – και εσχάτως στην αρνητική δημοσιότητα. Χωρίς την ποδοσφαιρική επιφάνεια, ο Σαββίδης μπορεί και να είχε μεγαλύτερη, παρασκηνιακή, επιρροή. Αλλά προέρχεται από μια πολιτική κουλτούρα που η ισχύς –όπως και τα όπλα– πρέπει να φαίνεται.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή