ΤΙΡΑΝΑ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Πριν από το καλοκαίρι πρόκειται να πραγματοποιηθεί η συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Αλβανό ομόλογό του Εντι Ράμα, καθώς έως τότε αναμένεται ότι θα έχει επιλυθεί η βασική διαφορά που χωρίζει Ελλάδα και Αλβανία στις μεταξύ τους υφιστάμενες διαπραγματεύσεις, αυτή του καθορισμού θαλασσίων ζωνών. Σύμφωνα με υψηλόβαθμες διπλωματικές πηγές, το σύνολο των συζητήσεων που διεξάγονται σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών αφορά συνολικά εννέα θέματα. Πρόκειται για τα ζητήματα αναγνώρισης εσωτερικών εγγράφων της Αλβανίας (έχει ετήσιο κόστος 6,8 εκατ. ευρώ για τους Αλβανούς πολίτες), τα στρατιωτικά κοιμητήρια των πεσόντων του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, τα αλβανικά διπλώματα οδήγησης, την ΑΟΖ, την εμπόλεμο κατάσταση, τη μειονότητα στη Νότια Αλβανία, την αλλαγή των σχολικών βιβλίων της γείτονος, το σύμφωνο Φιλίας και τη διασυνοριακή συνεργασία.
Το οικόπεδο 1 στο Ιόνιο
Ως προς την πλέον σημαντική πτυχή (για τα ελληνικά συμφέροντα) των διαπραγματεύσεων, εκείνη του καθορισμού θαλασσίων ζωνών, κρίσιμο για την πρόοδο είναι αν η τελική συμφωνία θα έχει την έγκριση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Αλβανίας, την οποία έχει θέσει ως προϋπόθεση για συμφωνία ο πρόεδρος της χώρας Ιλίρ Μέτα, ερχόμενος, μάλιστα, σε τριβή τον προηγούμενο μήνα με τον πρωθυπουργό Εντι Ράμα. Σημειώνεται ότι η οριοθέτηση ΑΟΖ θα επιτρέψει την οριστικοποίηση του οικοπέδου 1 στο Ιόνιο Πέλαγος, στο οποίο ήδη πραγματοποιούνται έρευνες. Υψηλόβαθμες πηγές ανέφεραν ότι η συμφωνία είναι πολύ κοντά ακόμη και σε κρίσιμες πτυχές, όπως η άρση της εμπολέμου. Ως ένδειξη καλής θέλησης για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων, ο κ. Κοτζιάς κόμισε στα Τίρανα και την πρόθεση της Αθήνας να προχωρήσει στην αναγνώριση των αλβανικών διπλωμάτων οδήγησης και στην Ελλάδα, κάτι που για να οριστικοποιηθεί απαιτεί απλώς υπογραφή των υπουργών Μεταφορών των δύο χωρών. Προβληματικές πτυχές υπάρχουν και στην αντιμετώπιση της Ελληνικής Μειονότητας. Η αλβανική κυβέρνηση εκδίδει, πλέον, τους εφαρμοστικούς νόμους για τα δικαιώματα της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας, οι οποίοι παρακολουθούνται στενά από την Αθήνα. Ωστόσο εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Ευρώπης, ως εκ τούτου για την Αθήνα υπάρχουν και θεσμικού χαρακτήρα διασφαλίσεις από την πλευρά της Ε.Ε.
Το σύνολο των ζητημάτων ετέθη χθες επί τάπητος στη συνάντηση που είχαν στα Τίρανα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και ο Αλβανός ομόλογός του Ντιτμίρ Μπουσάτι. Οι κ. Κοτζιάς και Μπουσάτι θα συναντηθούν ξανά στο περιθώριο του επόμενου Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες, τον ερχόμενο Μάιο. Ως προς την επίσκεψη Τσίπρα, είναι πιθανόν να συνδυαστεί με τη μετακόμιση της ελληνικής πρεσβείας στα Τίρανα σε νέο κτίριο.
Ο κ. Κοτζιάς πραγματοποίησε ολιγόωρη στάση στα Τίρανα, προτού συνεχίσει την πορεία του προς τη Βιέννη, όπου σήμερα θα πραγματοποιηθεί η συνάντησή του με τον ομόλογό του της ΠΓΔΜ Νίκολα Ντιμιτρόφ, υπό την αιγίδα του ειδικού απεσταλμένου του γ.γ. ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς. Σημειολογικά, ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι οι σημερινές συνομιλίες θα φιλοξενηθούν στο υπουργείο Εξωτερικών της Αυστρίας στη Βιέννη, καθώς η Μεγάλη Παρασκευή (μεθαύριο είναι το Πάσχα των Καθολικών), μάλλον… επηρέασε και τις υπηρεσίες του ΟΗΕ. Χθες το βράδυ, ο κ. Κοτζιάς δείπνησε στη Βιέννη με τον κ. Ντιμιτρόφ, ανακεφαλαιώνοντας τις συζητήσεις που έκαναν την προηγούμενη εβδομάδα στα Σκόπια. Την επόμενη εβδομάδα ο κ. Κοτζιάς θα ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς για τις τελευταίες εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις με την ΠΓΔΜ.