Κίνηση καλής θέλησης ζήτησε από την Τουρκία χθες ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος, μιλώντας στο υπουργικό συμβούλιο, έκανε εκτενή αναφορά στα εθνικά θέματα, αποφεύγοντας ωστόσο να υιοθετήσει υψηλούς τόνους ανάλογους με αυτούς που είχαν χρησιμοποιηθεί στην ανακοίνωση του Μαξίμου, στην οποία αποδιδόταν στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο χαρακτηρισμός «σουλτάνος». Πολύ περισσότερο, η χθεσινή τοποθέτηση του κ. Τσίπρα απείχε από τις δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Αμυνας Πάνου Καμμένου, ο οποίος χαρακτήρισε «τρελό» τον Τούρκο πρόεδρο, προκαλώντας, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον αμηχανία στην κυβερνητική ηγεσία.
Σε κάθε περίπτωση, στην κυβέρνηση φαίνεται ότι επικρατεί προβληματισμός και δεύτερες σκέψεις αναφορικά με την αποτελεσματικότητα που θα έχει το να παρασυρθεί η Αθήνα σε μια έντονη λεκτική αντιπαράθεση με την Αγκυρα, η οποία, όπως αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη, είναι αμφίβολο αν βοηθάει σε κάτι ή αν είναι κατ’ ελάχιστο παραγωγική. Παράλληλα, εκτιμάται πλέον ότι, εφόσον εδραιωθεί μια διαδικασία δημόσιας λεκτικής αντιπαράθεσης, δεν θα είναι καθόλου εύκολο στην πορεία να μαζευτεί, δεδομένου ότι το πιο πιθανό είναι να θεωρήσουν και οι βουλευτές ότι είναι απελευθερωμένοι να χρησιμοποιούν υψηλούς τόνους και η κατάσταση να ξεφύγει, δηλητηριάζοντας και επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο το κλίμα.
Ετσι, μία ημέρα μετά τις δηλώσεις Καμμένου, που προκάλεσαν αντιδράσεις και στην Αθήνα αλλά και από την τουρκική πλευρά, ο πρωθυπουργός, απευθυνόμενος προς την τουρκική ηγεσία, είπε: «Ας αφήσουν λοιπόν τις επιθέσεις και ας προχωρήσουν το γρηγορότερο δυνατό σε μια κίνηση καλής θέλησης για την επίσπευση της επιστροφής των δύο Ελλήνων αξιωματικών που κρατούνται στην Αδριανούπολη. Γιατί θέλω να το επαναλάβω: Είναι άδικο να κρατούνται». Μάλιστα, ο κ. Τσίπρας, αφού ανέφερε ότι «δεν απειλούμε κανέναν, αλλά την ίδια στιγμή δεν φοβόμαστε και κανέναν», κάλεσε τους γείτονες «να αφήσουν αυτή την αδιέξοδη ρητορική κλιμάκωση, διότι δεν οδηγεί πουθενά». Αναφορικά με το αίτημά του για κίνηση καλής θέλησης, άφησε να εννοηθεί ότι ενδεχομένως δεν θα πρέπει αυτό να αναμένεται σύντομα. «Είναι μια κίνηση την οποία θα την περιμένουμε. Θα κάνουμε υπομονή. Δεν θέλουμε εμείς να είμαστε αυτοί οι οποίοι ρίχνουμε λάδι στη φωτιά».
Το προσφυγικό
Την ίδια στιγμή, πάντως, ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ διατηρούσε υψηλούς τόνους, αυτή τη φορά με αφορμή το προσφυγικό. Πρακτικά, ο κ. Γιλντιρίμ απείλησε, εμμέσως πλην σαφώς, με εκ νέου αύξηση των προσφυγικών ροών οι οποίες, μοιραία, θα επιτρέψουν την παράλληλη μετάβαση στην Ευρώπη όχι μόνο προσφύγων, αλλά και τρομοκρατών. Οι συγκεκριμένες δηλώσεις του κ. Γιλντιρίμ σημειώνονται λίγο μετά τη σύνοδο της Βάρνας, όπου ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε τα υπόλοιπα χρήματα που έχει υποσχεθεί η Ε.Ε. στην Αγκυρα για το προσφυγικό και ενώ οι Ευρωπαίοι φαίνεται να αντιμετωπίζουν πραγματική δυσκολία εσωτερικού συντονισμού για την εκταμίευση αυτού του ποσού. Κινούμενος σε σταθερά υψηλούς τόνους, ο κ. Γιλντιρίμ εκτίμησε ότι «η Ευρώπη θα έπρεπε να ευγνωμονεί την Τουρκία για όλα αυτά, ωστόσο η Ε.Ε. εξακολουθεί να εφαρμόζει δύο μέτρα και δύο σταθμά στο θέμα της ένταξης της χώρας μας». Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας είπε, επίσης, ότι η χώρα του δεν έχει ανάγκη την Ε.Ε., ωστόσο επισήμανε πως «το συντομότερο δυνατόν» οι Βρυξέλλες θα πρέπει να αποφασίσουν οριστικά για την ενταξιακή προοπτική της Αγκυρας. «Η ισλαμοφοβία έχει διογκωθεί στην Ευρώπη, κάτι που μπορεί να την οδηγήσει σε σοβαρή κρίση», πρόσθεσε ο κ. Γιλντιρίμ.
Προβληματισμός για το Ακούγιου
Με σκεπτικισμό αλλά και ιδιαίτερη προσοχή παρακολουθεί η Αθήνα τις προοπτικές μιας «πυρηνικής» Τουρκίας, ιδιαίτερα μετά τη χθεσινή επίσημη έναρξη των εργασιών για την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στο Ακούγιου, με την παρουσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν. Αν και η πολιτική βούληση φαίνεται να είναι ισχυρή και στις δύο πλευρές, η τελική κατασκευή του εργοστασίου στο Ακούγιου, ενός έργου που έχει εξαγγελθεί από διαδοχικές τουρκικές κυβερνήσεις από τη δεκαετία του ’80, είναι κάτι που μένει να υλοποιηθεί. Πέρα από τις ανησυχίες για την κατασκευή ενός εργοστασίου σε μια σεισμογενή ζώνη, ευλόγως υφίσταται σκεπτικισμός για το αν η Τουρκία φιλοδοξεί να αποκτήσει και πυρηνικά όπλα.
Παράλληλα, χθες στο Αιγαίο, για πρώτη φορά έπειτα από λίγες εβδομάδες, πραγματοποιήθηκε μπαράζ εικονικών αερομαχιών, αλλά και μία υπερπτήση στο Φαρμακονήσι από δύο τουρκικά F-16. Μάλιστα, σημειώθηκαν δύο εμπλοκές το πρωί και δύο το απόγευμα στο Κεντρικό και το Ανατολικό Αιγαίο. Οι δύο πρώτες έγιναν αμέσως μετά την υπερπτήση δύο τουρκικών F-16 σε ύψος 3.200 ποδιών πάνω από το Φαρμακονήσι. Πρόκειται για ιδιαίτερα ανησυχητικό σημάδι για την περίοδο που ακολουθεί, καθώς δεν είναι σύνηθες να καταγράφονται τόσο επιθετικές παραβιάσεις σε περιόδους θρησκευτικών εορτών, όπως η Μεγάλη Εβδομάδα.