Το βαρύ κλίμα στα εθνικά θέματα και οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή διαταράσσουν την προσήλωση που το Μέγαρο Μαξίμου θα επιθυμούσε στη δεδομένη συγκυρία, όσον αφορά την υλοποίηση του μνημονιακού προγράμματος. Ο Αλέξης Τσίπρας χρησιμοποίησε αυστηρούς τόνους στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, δηλώνοντας ότι δεν θα ανεχθεί κωλυσιεργία και καθυστερήσεις στην υλοποίηση των προαπαιτουμένων. Το χρονοδιάγραμμα που ο ίδιος έθεσε ήταν αυτό των 80 ημερών και αφορά το διάστημα μέχρι το Eurogroup της 21ης Ιουνίου στο Λουξεμβούργο, όπου θα συζητηθούν η πορεία της τέταρτης αξιολόγησης, το πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας, η διαπραγμάτευση για το χρέος.
Ο πρωθυπουργός προειδοποίησε τους υπουργούς του ότι αυτή είναι η τελευταία αξιολόγηση και δεν μπορούν να αφεθούν ζητήματα για πιο πίσω, κάτι που έχουμε δει να συμβαίνει σε όλες τις προηγούμενες αξιολογήσεις. Η σημασία της 21ης Ιουνίου είναι κομβική, διότι θα πρέπει να συμφωνηθούν εκεί όλα τα παραπάνω, προκειμένου να υπάρχει περιθώριο ψήφισής τους στα εθνικά Κοινοβούλια πριν κλείσουν για τις θερινές διακοπές.
Ατυπο παρατηρητήριο
Ο πρωθυπουργός εμφανίζεται από συνεργάτες του αποφασισμένος να μην επιτρέψει οποιαδήποτε διακινδύνευση να ανατραπούν αυτές οι ημερομηνίες. Ετσι, πρόκειται να λειτουργήσει ένα άτυπο παρατηρητήριο, που θα του μεταδίδει συνεχώς εικόνα της πορείας υλοποίησης των προαπαιτουμένων, ώστε να παρεμβαίνει ο ίδιος προσωπικά όπου κρίνεται ότι υπάρχει καθυστέρηση και προσπάθεια μετακύλισης των υποχρεώσεων.
Η δημόσια δήλωσή του προς τους υπουργούς ότι δεν θα αποδεχθεί καθυστερήσεις, αφορούσε αφενός ορισμένους εξ αυτών, οι οποίοι σταθερά τάσσονται υπέρ της άποψης ότι η κυβέρνηση μέχρι την τελευταία στιγμή θα πρέπει να καταβάλει προσπάθεια για να αποφύγει ό,τι είναι δυνατόν από εκείνα που έχει συνομολογήσει με τους δανειστές και, παράλληλα, ότι δεν θα πρέπει να εμφανίζεται πως έχει αποδεχθεί την ιδιοκτησία του προγράμματος. Από το πρωθυπουργικό επιτελείο αναφέρουν ότι οι διαθέσεις της κυβερνητικής ηγεσίας είναι σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση και αποτελεί προτεραιότητα να κλείσουν όλες οι εκκρεμότητες το ταχύτερο δυνατόν, να μην αφεθεί κανένα περιθώριο στους θεσμούς για δεύτερες σκέψεις και να επιτευχθεί ο στόχος της καθαρής εξόδου.
Με το μήνυμά του προς τους υπουργούς, ο κ. Τσίπρας θέλησε να δείξει την αποφασιστικότητά του προς τους θεσμούς ότι δεν πρόκειται να παρεκκλίνει των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει. Επιπλέον, θέλησε να καθησυχάσει τις όποιες ανησυχίες ήδη εκφράζονται, ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε οιονεί προεκλογική περίοδο και είναι έτοιμη ανά πάσα στιγμή να αρχίσει να «ξηλώνει» το μνημονιακό πλαίσιο και τις δεσμεύσεις για δημοσιονομική πειθαρχία. Μια τέτοια εκτίμηση δυσκολεύει τη συζήτηση για το μεταμνημονιακό καθεστώς. Ετσι, ο πρωθυπουργός φρόντισε να τοποθετήσει τις εκλογές στο τέλος της τετραετίας, βάζοντας «πάγο» σε στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Νίκος Βούτσης, που έκαναν αναφορά σε διπλές εκλογές εθνικές και ευρωεκλογές μαζί, τον Απρίλιο του 2019.
Η πρώτη εικόνα των διαθέσεων των εταίρων θα δοθεί στην κυβέρνηση την προσεχή Πέμπτη, οπότε και συνεδριάζει το EWG, που θα κάνει ανασκόπηση σε όλα τα ανοιχτά μέτωπα. Η Εαρινή Σύνοδος του ΔΝΤ, στις 19-22 Απριλίου, είναι ο επόμενος κρίσιμος σταθμός, καθώς εκεί αναμένεται ότι θα αποσαφηνιστούν οι διαθέσεις του Ταμείου έναντι του ελληνικού προγράμματος και η στάση του όσον αφορά την εκτίμηση πρωτογενούς πλεονάσματος και ενδεχόμενη απαίτηση να έρθουν πιο νωρίς, από τις αρχές του 2019, τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί για το 2020.
Τα «κλειδιά»
Κυβερνητικά στελέχη αναφέρουν ότι σε σχέση με τις προηγούμενες αξιολογήσεις, η τρέχουσα είναι εύκολη, με δεδομένο ότι δεν περιλαμβάνει νέα μέτρα. Ομως, θα πρέπει να τρέξει μία σειρά από θέματα με δύσκολο πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο, σε σχέση και με το ιδεολογικό πρόσημο που η κυβέρνηση επιθυμεί να διατηρήσει. Οι ιδιωτικοποιήσεις θα πρέπει να επιταχυνθούν, αν και θεωρείται ότι αυτές που αφορούν ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ και ΕΛΠΕ, δηλαδή το ενεργειακό κομμάτι, προχωρούν με ικανοποιητικούς ρυθμούς και θα είναι έγκαιρα ολοκληρωμένες. Σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση των stress tests των τραπεζών επιταχύνονται οι διαδικασίες για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων, ενώ αναμένεται στο τέλος του μήνα η έναρξη της διαδικασίας ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και για οφειλές στο Δημόσιο.
Οι μεγαλύτερες δυσκολίες εντοπίζονται στην εξέλιξη της διαδικασίας επιλογής γενικών γραμματέων για το Δημόσιο, ενώ σε «αγκάθι» εξελίσσεται το θέμα της διαιτησίας στα εργασιακά.