Ενισχυμένη εποπτεία με καθημερινό «κόσκινο»

Ενισχυμένη εποπτεία με καθημερινό «κόσκινο»

4' 53" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στενή παρακολούθηση της Ελλάδας, με επισκέψεις στην Αθήνα εκπροσώπων των θεσμών, αλλά και επιτόπου μόνιμη παρουσία κλιμακίων, από την οποία θα εξαρτάται η εφαρμογή των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, θα προβλέπει ο μηχανισμός της μεταμνημονιακής εποπτείας της χώρας, σύμφωνα με πληροφορίες από ευρωπαϊκές πηγές.

Πρόκειται για το «εργαλείο ενισχυμένης εποπτείας», όπως το χαρακτήρισε ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο, το οποίο ανέλαβε να επεξεργασθεί η Κομισιόν, μετά μια πρώτη παρουσίαση που έκανε στο τελευταίο Eurogroup της 27ης Απριλίου, στη Σόφια. Το «εργαλείο» θα χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά στην περίπτωση της Ελλάδας, επιβεβαιώνοντας ότι αντιμετωπίζεται ως μοναδική περίπτωση που χρήζει ειδικών προδιαγραφών και όχι ως μια ακόμη κανονική μεταμνημονιακή χώρα, όπως η Πορτογαλία.

Η «αιρεσιμότητα»

Η «ενισχυμένη εποπτεία» υπάρχει ως όρος και περιγράφεται σε γενικές γραμμές στον Κανονισμό 472/2013. Ωστόσο, η ομάδα του Ντέκλαν Κοστέλο, στην Κομισιόν, ανέλαβε, σύμφωνα με πληροφορίες, να την κόψει και να τη ράψει στα μέτρα της Ελλάδας, σε συνεργασία βεβαίως και με τους υπόλοιπους θεσμούς.

Το βασικότερο ζήτημα εδώ, όπως προκύπτει από ευρωπαϊκές πηγές, είναι η διασύνδεση του «εργαλείου» με τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Η «αιρεσιμότητα», σύμφωνα με τις πηγές, είναι δεδομένη. Το μόνο που μένει να προσδιοριστεί είναι η έκτασή της, δηλαδή αν θα αφορά μόνο ένα επιμέρους μέτρο ελάφρυνσης του χρέους (την επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα, ύψους 5 δισ. ευρώ) ή και τα πιο μακροπρόθεσμα μέτρα, ακόμη αυτά που συνδέουν την εξόφληση του χρέους εκ μέρους της Ελλάδας με τον ρυθμό ανάπτυξής της, τον λεγόμενο γαλλικό μηχανισμό. Το πρώτο προκρίνει κυρίως το ΔΝΤ και η Γαλλία, το δεύτερο η Γερμανία. Η λύση ίσως βρεθεί κάπου ανάμεσα, αλλά το σίγουρο είναι ότι η Ελλάδα θα ζει, μετά το μνημόνιο, υπό την απειλή όχι μόνο της τιμωρίας των αγορών, αλλά και της μη ελάφρυνσης του χρέους της από τους εταίρους της, σε περίπτωση παρεκτροπών.

Ο εύγλωττος σχολιασμός ευρωπαϊκής πηγής είναι ο εξής: «Οταν είσαι σε πρόγραμμα, παίρνεις μέτρα, με αντάλλαγμα τη δόση. Μετά το τέλος του προγράμματος, δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι. Υπάρχει, όμως, η ελάφρυνση του χρέους, η οποία θα είναι το αντίστοιχο όφελος για την Ελλάδα μετά το πρόγραμμα. Αν υπάρξει αναστροφή στα συμφωνηθέντα, η Ελλάδα μπορεί να χάσει αυτό το όφελος». Στο ίδιο πνεύμα, άλλη ευρωπαϊκή πηγή δηλώνει ξεκάθαρα: «Ολα θα μπουν στη μεταπρογραμματική εποπτεία, η οποία δεν θα έχει λεφτά, εγκρίσεις δόσεων, θα έχει όμως διασύνδεση με το χρέος».

Τις τελευταίες ελπίδες της κυβέρνησης για μια «λάιτ» μεταμνημονιακή εποπτεία διέψευσαν οι νέες ισορροπίες στο ευρωπαϊκό σκηνικό. Σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, η Γαλλία αναμένεται να «θυσιάσει» κάποιες από τις θέσεις της στο ελληνικό ζήτημα, προκειμένου να εξασφαλίσει ως αντάλλαγμα περισσότερες παραχωρήσεις εκ μέρους της Γερμανίας στην ατζέντα Μακρόν για την εμβάθυνση της Ευρωζώνης. Ακόμη, τις αποφάσεις της Ευρώπης σε σχέση με την Ελλάδα φαίνεται πως καθορίζει η όλο και πιο απειλητική περίπτωση της Ιταλίας, υπαγορεύοντας να βγει από το κάδρο η Ελλάδα σύντομα και χωρίς ερωτηματικά.

Τι θα ελέγχουν οι θεσμοί

Το άλλο βασικό ζήτημα που εξετάζεται σε σχέση με τον μηχανισμό της μεταμνημονιακής ενισχυμένης εποπτείας, είναι το τι ακριβώς θα παρακολουθείται. Οι πληροφορίες συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι δεν θα είναι μόνο οι δημοσιονομικές επιδόσεις (δηλαδή, κυρίως, η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ ώς το 2022), αλλά και η εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Συγκεκριμένα, ως προς την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων οι θεσμοί, σύμφωνα με πηγές τους, θέλουν να διασφαλίσουν: Πρώτον, ότι δεν θα υπάρξει αναστροφή όσων έχουν ήδη εφαρμοστεί και, δεύτερον, ότι θα συνεχιστεί η εφαρμογή όσων έχουν συμφωνηθεί και εκκρεμούν.

Σύμφωνα με πληροφορίες από ελληνικές διαπραγματευτικές πηγές, η λίστα των 88 προαπαιτουμένων της 4ης αξιολόγησης αναδιαμορφώνεται αυτή την περίοδο, σε συνεργασία θεσμών και κυβέρνησης, ενόψει της άφιξης των πρώτων την ερχόμενη εβδομάδα στην Αθήνα, με στόχο να προσδιοριστούν όσα μπορούν να κλείσουν εντός του πλαισίου του προγράμματος και όσα θα πάνε για μετά. Περίπου 20% της λίστας έχει αλλάξει.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι στο πλαίσιο της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας θα ελέγχεται η εφαρμογή, μεταξύ άλλων, των εξής δεσμεύσεων και μεταρρυθμίσεων:

• Η επένδυση του Ελληνικού και οι άλλες ιδιωτικοποιήσεις που καθυστερούν.

• Η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου.

• Η ολοκλήρωση των αλλαγών στη δημόσια διοίκηση, με την αξιολόγηση των στελεχών της.

• Η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού (target model) και η συνέχιση της πώλησης λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.

• Ο χρηματοπιστωτικός τομέας και κυρίως η συνέχιση της μείωσης των κόκκινων δανείων.

• Η συνέχιση των αλλαγών στον ΕΦΚΑ (πλήρως ηλεκτρονικά συστήματα το 2019).

• Η στήριξη της ανεξαρτησίας της ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων).

• Η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στον δημοσιονομικό τομέα (Γενικό Λογιστήριο του Κράτους).

• Η διασφάλιση της μη περαιτέρω συσσώρευσης ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες.

Σε αντίθεση, μάλιστα, με τις αρχικές προθέσεις του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου, όλες οι παραπάνω δεσμεύσεις –και όσες προστεθούν– δεν θα αποτελούν, όπως φαίνεται, μέρος του ελληνικού «ολιστικού» αναπτυξιακού σχεδίου, αλλά θα ενταχθούν σε μια χωριστή μεταμνημονιακή συμφωνία. Ετσι, θα υπάρχει από τη μία το πρόγραμμα της κυβέρνησης, που θα εξυπηρετεί βασικά εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες και από την άλλη το πρόγραμμα των θεσμών, με τις πραγματικές δεσμεύσεις.

Ο έλεγχος θα γίνεται μέσω τακτικών επισκέψεων, τρεις-τέσσερις φορές τον χρόνο, των θεσμών, ενώ στα γραφεία της Κομισιόν θα εγκατασταθούν μονίμως κάποιοι υπάλληλοι της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Πολιτικής, όπως έγινε και στην Πορτογαλία (με δύο υπαλλήλους) και στην Κύπρο (με έναν). Τα αποτελέσματα των ελέγχων θα ανακοινώνονται και αν υπάρχουν κίνδυνοι θα καλείται η Ελλάδα να τους αντιμετωπίσει. Είναι προφανές τι θα σημαίνει κάτι τέτοιο για τις αγορές.

H προληπτική γραμμή

Δύο ευρωπαϊκές πηγές επισήμαναν στην «Κ» ότι θα ήταν καλύτερα για την Ελλάδα να πάρει την προληπτική γραμμή, ώστε να είναι προστατευμένη έναντι δυσκολιών δανειοδότησης εξαιτίας εσωτερικών ή εξωτερικών παραγόντων. Δεδομένου, όμως, όπως έλεγαν, ότι η Ελλάδα το έχει αποκλείσει ώς τώρα, κάτι που ανακούφισε και ορισμένα κράτη-μέλη, η «ενισχυμένη εποπτεία» είναι η δεύτερη καλύτερη λύση. Ουσιαστικά, δηλαδή, η Ελλάδα θα πάρει σχεδόν όλες τις δεσμεύσεις ενός νέου μνημονίου, χωρίς την ασφάλεια χρηματοδότησης που αυτό θα παρείχε.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή