Ο αρχικός ενθουσιασμός ότι η κυβέρνηση Ζάεφ θα πετύχει έναν «έντιμο συμβιβασμό» με την Αθήνα στο ζήτημα της ονομασίας, ώστε η χώρα να τεθεί άμεσα υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ και στη συνέχεια και της Ε.Ε. δείχνει να υποχωρεί στα Σκόπια μετά και το διαφαινόμενο ναυάγιο (;) της διαδικασίας με βάση το προτεινόμενο «Republika Ilindenska Makedonija”.
Ο κίνδυνος να διαδεχθεί την αισιοδοξία που καλλιεργήθηκε με τις κινήσεις Ζάεφ, η απογοήτευση στον πληθυσμό και το πισωγύρισμα σε εποχές Γκρούεφσκι, επισημαίνεται από έγκυρους αναλυτές στα ΜΜΕ, που υπαινίσσονται (και) εμπλοκή του ρωσικού και τουρκικού παράγοντα σε υπονομευτικό για τη διαπραγμάτευση ρόλο, ώστε να αποτραπεί η ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ.
Το ερώτημα «τι θέλουν επιτέλους οι Ελληνες, θέλουν να διαπραγματευθούν ή θέλουν να τα πάρουν όλα;», αιωρείται στον δημόσιο πολιτικό διάλογο με αφορμή την πρόταση για «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ιλιντεν», η οποία χαρακτηρίζεται από πλευράς κυβέρνησης ως «μαγική φόρμουλα», που συμφέρει και τις δύο πλευρές και οδηγεί σε λύση.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, και αρμόδιος για ευρωπαϊκά θέματα, Αλβανός Μπουγιάρ Οσμάνι, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό TELMA, είπε ότι η πρόταση για «Republika Ilindenska Makedonija» είναι «μαγική φόρμουλα που ενσωματώνει όλες τις ψηφίδες ενός επιτυχούς μωσαϊκού», επειδή, όπως υποστήριξε, παρέχει τη δυνατότητα συναίνεσης μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων και των εθνοτικών κοινοτήτων στην ΠΓΔΜ και, την ίδια στιγμή, δίνει τη δυνατότητα να ικανοποιηθούν τα βασικά αιτήματα της Ελλάδας, δηλαδή ένα όνομα για όλες τις χρήσεις, που θα κάνει σαφή διαχωρισμό με την ελληνική περιοχή της Μακεδονίας.
Ο Οσμάνι υπογράμμισε ότι οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται στη βάση της αρχής πως «τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί αν δεν συμφωνηθούν όλα» και πρόσθεσε ότι η πρόταση για «Republika Ilindenska Makedonija» συνιστά ένα πακέτο, από το οποίο δεν μπορεί να αφαιρεθεί ένα στοιχείο, γιατί «αν αλλάξει ένα στοιχείο του πακέτου, αλλάζει όλο το πακέτο. Αν αποδεχθούμε άλλη πρόταση για το όνομα, θα πρέπει να ξεκινήσουμε νέες διαπραγματεύσεις για το όλο πακέτο», πρόσθεσε και αναφερόμενος στη θέση της αλβανικής πλευράς είπε πως «με αυτήν την πρόταση οι Αλβανοί κάνουν συμβιβασμό και αναμένουμε και οι Ελληνες να κάνουν και εκείνοι συμβιβασμό».
«Οι δύο πλευρές έφτασαν στο πιο μακρινό σημείο της διαδικασίας» τόνισε και πρόσθεσε ότι η επιστροφή προς τα πίσω από το σημείο αυτό θα προκαλέσει ζημιά. «Η επιστροφή προς τα πίσω δεν σημαίνει επιστροφή στο μηδέν, αλλά επιστροφή κάπου κάτω από το μηδέν. Δεν πρέπει να χάσουμε αυτή την ιστορική ευκαιρία», προειδοποίησε.
Κατά τον έγκυρο αναλυτή Σάσο Ορντάνοφσκι («Sloboden Pechat»), η πρόταση για «Republika Ilindenska Makedonija» φαίνεται να υπέστη μερική κατάρρευση μετά την απόρριψή της από τους Ελληνες, «αλλά και από το VMRO-DPMNE, τα εδώ φιλορωσικά σχήματα, την “τουρκική"» φράξια του BESA του Κασάμι και την εθνικιστική “Συμμαχία για τους Αλβανούς – μια ετερόκλητη παρέα”», ενώ κάνει λόγο για «κέντρα στη χώρα και στο εξωτερικό», τα οποία εξόργισε η πρόταση του Ζάεφ.
Οπως τόνιζε επ’ αυτού, «δεν ήταν δύσκολο να προβλέψει κανείς ότι αυτά τα κέντρα θα προσπαθούσαν να οδηγήσουν σε κατάρρευση την ένταξή μας στο ΝΑΤΟ μέσω των επιρροών που διαθέτουν στην Ελλάδα, επειδή στη “Μακεδονία” δεν διαθέτουν ισχυρές προσβάσεις. Και έτσι φαίνεται πως συνέβη».
Στην ίδια φιλοκυβερνητική εφημερίδα ο αρχισυντάκτης της Μπράνκο Γκέροφσκι έγραψε: «Ας μην είμαστε αφελείς. Η σημερινή ελληνική κυβέρνηση είναι προφανές ότι υπαναχωρεί από την πολιτική συναίνεση που επιτεύχθηκε στην Αθήνα το 2005, ότι στη βάση του σύνθετου ονόματος θα είναι ο όρος “Μακεδονία”. Η κυβέρνηση Τσίπρα κάνει βήμα προς τα πίσω, βήμα προς την κατεύθυνση του τορπιλισμού των διαπραγματεύσεων».
Η αρθρογράφος της εφημερίδας «Nezavisen Vesnik» Σλομπότανκα Γιοβανόφσκα καταφέρεται εναντίον όλων εκείνων στα Σκόπια «που ζουν σε έναν φανταστικό κόσμο, πιστεύουν ότι το θέμα του ονόματος μπορεί να λυθεί χωρίς η χώρα να κάνει υποχωρήσεις και θεωρούν προδοσία την αλλαγή του συντάγματος, που έτσι και αλλιώς έχει αλλάξει πολλές φορές» και υπογραμμίζει: «Με δεδομένο τον τρόπο που εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις μέχρι σήμερα, η κοινή γνώμη της χώρας θα πρέπει να προετοιμαστεί για μία δύσκολη “πτήση”. Το δύσκολο μέρος της διαπραγμάτευσης τώρα ξεκινά και όσο περισσότερο διαρκέσει, τόσο θα δημιουργεί χώρο για μεγαλύτερες υποχωρήσεις από “μακεδονικής” πλευράς, επειδή σκοπός της Ελλάδας είναι προφανώς να πάρει τα πάντα και όχι η επίτευξη συμβιβαστικής λύσης στο θέμα του ονόματος της χώρας μας».