Τα τελευταία χρόνια, στον καθημερινό δημόσιο διάλογο συναντάμε συνεχώς τις λέξεις «ισοδύναμο» και «αντίμετρο». Οταν η κυβέρνηση ήθελε να άρει μία υποχρέωση που είχε για κάποιο οικονομικό μέτρο, έπρεπε να βρει ένα ισοδύναμο μέτρο, να το προτείνει στους δανειστές και εκείνοι να το εγκρίνουν. Επίσης υπήρξε η συμφωνία, όταν προκύπτει πλεόνασμα μεγαλύτερο από το απαιτούμενο να υπάρχει ένα οικονομικό ισοδύναμο παροχών προς τους πολίτες (που πιο πρόσφατα πήρε τη μορφή των αντιμέτρων).
Προ ολίγων ημερών ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό η συμφωνία για το ονοματολογικό. Θα έπρεπε να λυθεί το ζήτημα; Φυσικά θα έπρεπε. Ηταν κατάλληλη η περίοδος; Θεωρώ ότι ήταν κατάλληλη, διότι υπήρχε πρόθεση, αλλά και πίεση από χώρες-συμμάχους σε αυτήν την κατεύθυνση. Ποιος είχε το πάνω χέρι; Προφανώς η Ελλάδα, αφού η γειτονική χώρα προσδοκούσε σε προένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ΝΑΤΟ και αυτό εξαρτιόταν από τη σύμφωνη γνώμη της ελληνικής πλευράς.
Τελικά με βάση τα παραπάνω δεδομένα ήταν καλή η συμφωνία; Η απάντηση είναι αρνητική. Ωστόσο, σε συζητήσεις που γίνονται δημόσια και ιδιωτικά οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η Ελλάδα παρ’ ολ’ αυτά θα κερδίσει κάτι άλλο από τους συμμάχους της, σχετικά με την έξοδο από το πρόγραμμα ή το χρέος.
Εχει όμως κανείς το δικαίωμα να αντιμετωπίζει εθνικά ζητήματα, όπως το θέμα των Σκοπίων, με τη λογική των οικονομικών ισοδυνάμων ή των αντιμέτρων; Αυτή η λογική αντιμετώπισης των εθνικών θεμάτων είναι επικίνδυνη και για το σήμερα, αλλά ακόμα περισσότερο για το αύριο. Κανένας δεν σέβεται και δεν υπολογίζει αυτούς που δεν βάζουν κόκκινες γραμμές.
Για να είμαι πιο σαφής: άλλο το εθνικό ζήτημα της ονομασίας του κράτους των Σκοπίων και άλλο το ελληνικό χρέος. Στο ζήτημα των Σκοπίων, η ελληνική πλευρά θα έπρεπε να κάνει την καλύτερη συμφωνία με βάση τα πλεονεκτήματα που έχει αυτή τη στιγμή. Η οποιαδήποτε συσχέτιση με το δημόσιο χρέος (προφανώς ανεπίσημα) θα έπρεπε να είναι απαράδεκτη για την ελληνική κυβέρνηση. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι αυτό δεν θα ειπωθεί ποτέ, αλλά τα γεγονότα θα δείξουν το τι τελικά συνέβη. Αν η συμφωνία είναι χειρότερη από αυτή που μπορούσε να πετύχει η κυβέρνηση και στην πορεία (σημείωση: το άρθρο γράφτηκε πριν από τη συμφωνία στο Eurogroup) προκύψουν άλλα «δώρα» για την Ελλάδα, που αλλιώς δεν θα ήταν διαθέσιμα, τότε όλοι οι πολίτες θα το αντιληφθούν. Το ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους θα έπρεπε να το διεκδικήσει η κυβέρνηση με κυρίαρχο επιχείρημα τις ακραίες θυσίες των Ελλήνων πολιτών για οκτώ ολόκληρα χρόνια και την ανάγκη βιωσιμότητάς του.
Η αλήθεια είναι ότι το συμφέρον της πατρίδας πολλές φορές δεν ταυτίζεται με το συμφέρον της οποιασδήποτε κυβέρνησης, που επιθυμεί να παραμείνει στην εξουσία και να έχει πολιτικά οφέλη. Το πρόσφατο παρελθόν, βέβαια, έχει αποδείξει ότι τελικά αυτό το αντιλαμβάνονται οι πολίτες και το αποδοκιμάζουν στην κάλπη. Μέχρι όμως εκείνη τη στιγμή, η ζημιά για την πατρίδα μπορεί να είναι τεράστια και μη αντιστρέψιμη. Γι’ αυτόν το λόγο θα πρέπει εθνικά ζητήματα να διαχωρίζονται αυστηρά από ζητήματα οικονομικής πολιτικής και να μην μπαίνουν ποτέ μαζί στη ζυγαριά. Μόνο όταν οι ίδιες οι κυβερνήσεις βάζουν τέτοια όρια είναι ωφέλιμες για την πατρίδα. Ο καθένας όμως επιλέγει πώς θέλει να μείνει στην Ιστορία.
* Ο κ. Γιώργος Στασινός είναι πρόεδρος του ΤΕΕ.