Ανοικτή επιστολή στους εισαγγελείς και δικαστές της Αδριανούπολης.
Οπως γνωρίζετε, κύριοι συνάδελφοι (δικαστές και εισαγγελείς), την 1η Μαρτίου του 2018, δηλαδή πριν από 144 ημέρες, δύο νεαροί Ελληνες αξιωματικοί, οι Αγγελος Μητρετώδης και Δημήτριος Κούκλατζης, καθώς περιπολούσαν στη μεθόριο του Εβρου, λόγω της κακοκαιρίας και ιδίως του πυκνού χιονιού, πέρασαν για λίγα μέτρα στο τουρκικό έδαφος όπου και εντοπίστηκαν από τουρκική περίπολο. Οι δύο Ελληνες στρατιωτικοί κατέβασαν αμέσως τα όπλα και επικοινώνησαν με το κινητό τους τηλέφωνο με τον Ελληνα ταξίαρχο της περιοχής, αναφέροντάς του τι συνέβη. Ο Ελληνας ανώτατος αξιωματικός μίλησε με τον Τούρκο υπεύθυνο αξιωματικό της περιοχής επί αρκετή ώρα, εξηγώντας του ότι αυτό ήταν μία συνήθης διαδικασία.
Οπως είναι κοινό μυστικό, τέτοια περιστατικά είναι πολύ συχνά στην περιοχή και από τις δύο φρουρές, ιδίως σε περιόδους κακοκαιρίας. Ομως η λύση δίνεται πάντα επί τόπου, με το να επιτρέπεται στην περίπολο που κατά λάθος εισήλθε στο αντίθετο έδαφος να επιστρέψει στον χώρο της. Αυτή τη φορά όμως, ο Τούρκος αξιωματικός, έπειτα από μακρά τηλεφωνική επικοινωνία και προφανώς διότι κάτι άλλο μεσολάβησε, αρνήθηκε να αφήσει τους δύο Ελληνες στρατιωτικούς να επιστρέψουν, λέγοντας ότι ανέλαβε η τουρκική στρατοχωροφυλακή. Στις επόμενες ώρες έγινε επικοινωνία του Ελληνα Α/ΓΕΕΘΑ με τον Τούρκο Α/ΓΕΕΘΑ, ο τελευταίος δε δήλωσε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να λυθεί ανώδυνα το ζήτημα που προέκυψε. Τέτοια λύση όμως δεν προέκυψε, οι αρμόδιοι δε παρέπεμψαν το θέμα στην τουρκική Δικαιοσύνη.
Από τότε οι δύο Ελληνες αξιωματικοί κρατούνται στις φυλακές υψίστης ασφαλείας στην Αδριανούπολη, περιμένοντας να τους αποδοθούν οι κατηγορίες και να οριστεί η ημέρα της δίκης. Ακούστηκε ότι οι κατηγορίες αυτές μπορεί να είναι η παράνομη είσοδος σε τουρκικό έδαφος ή ακόμη και η απόπειρα κατασκοπείας.
Δεν θέλω να παρέμβω στα καθήκοντά σας, ούτε να επικαλεστώ διατάξεις της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Θα επικαλεστώ μόνο συνταγματικές διατάξεις της χώρας σας. Διαβάζω στο τουρκικό Σύνταγμα ότι το κράτος της Τουρκίας είναι Δημοκρατία (άρθρο. 1) και ότι η Τουρκία είναι ένα κράτος δημοκρατικό, κοσμικό και κοινωνικό, που διέπεται από το κράτος δικαίου, υπό την έννοια της δημόσιας ειρήνης, εθνικής αλληλεγγύης και δικαιοσύνης, και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (άρθρο. 2). Οτι το κράτος πρέπει να προσπαθεί για την απομάκρυνση των πολιτικών εμποδίων που περιορίζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες του ατόμου, με τρόπο ασυμβίβαστο με τις αρχές της δικαιοσύνης και του κοινωνικού κράτους που διέπεται από το κράτος δικαίου (άρθρο. 5).
Οτι η δικαστική εξουσία ασκείται από τα ανεξάρτητα δικαστήρια εξ ονόματος του τουρκικού έθνους (άρθρο. 9). Οτι όλοι είναι ίσοι ενώπιον του νόμου χωρίς διάκριση ως προς τη γλώσσα, τη φυλή, το χρώμα, το φύλο, την πολιτική γνώμη, τη φιλοσοφική πεποίθηση, τη θρησκεία και την αίρεση, ή οποιονδήποτε άλλο λόγο (άρθρο. 10). Οτι οι διατάξεις του Συντάγματος, ως θεμελιώδεις κανόνες, υπερέχουν και δεσμεύουν όλα τα νομοθετικά, εκτελεστικά και δικαστικά όργανα και τις διοικητικές αρχές, ως και όλα τα θεσμικά όργανα και τα άτομα, οι δε νόμοι δεν μπορούν να αντιβαίνουν στο Σύνταγμα (άρθρο. 11).
Ειδικότερα δε ως προς το θέμα μας, προβλέπεται ότι τα άτομα που συλλαμβάνονται ή κρατούνται πρέπει να ενημερώνονται αμέσως και σε όλες τις περιπτώσεις γραπτά για τους λόγους της σύλληψης ή κράτησής τους καθώς και τις κατηγορίες εναντίον τους, ενώ πρέπει να προσάγονται ενώπιον δικαστή το αργότερο μέσα σε 48 ώρες.
Τα υπό κράτηση πρόσωπα έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν δίκη εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος αλλά και να αφεθούν ελεύθερα κατά τη διάρκεια της έρευνας ή δίωξης (άρθρο. 19).
Ομως, η σημαντικότερη διάταξη του Συντάγματός σας είναι αυτή που αναφέρεται στη λειτουργική ανεξαρτησία σας. Ορίζει ότι οι δικαστές είναι ανεξάρτητοι κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους και ότι εκδίδουν αποφάσεις σύμφωνα με το Σύνταγμα, τους νόμους και την προσωπική τους πεποίθηση. Κανένα όργανο, αρχή, γραφείο ή άτομο δεν μπορεί να δώσει εντολές ή οδηγίες σε δικαστήρια ή δικαστές σχετικά με την άσκηση δικαστικών τους καθηκόντων, να τους στέλνει εγκυκλίους ή να κάνει προς αυτούς συστάσεις ή προτάσεις (άρθρο. 138).
Ξέρω ότι απευθύνομαι σε έμπειρους εισαγγελείς και δικαστές, κατά συνέπεια μιλάμε την ίδια γλώσσα, γι’ αυτό και παραθέτω στη συνέχεια τα παρακάτω: Πέρα από τα νομικά, ας δούμε, κύριοι συνάδελφοι, την ουσία του πράγματος. Γνωρίζετε και γνωρίζουμε ότι κανένα στοιχείο δεν υπάρχει κανενός εγκλήματος. Το έγκλημα της παράνομης εισόδου σε ξένη χώρα τιμωρείται μόνο από δόλο και όχι από αμέλεια, αλλά κυρίως περιέχει αντικειμενικά το στοιχείο της μονιμότητας ή διάρκειας. Το ότι κατά λάθος μπήκα σε ξένο έδαφος και ξαναβγαίνω δεν στοιχειοθετεί το έγκλημα αυτό. Περίπτωση ασφαλώς να αυτομόλησαν οι δύο Ελληνες στρατιωτικοί στην Τουρκία μάλλον δεν προέκυψε.
Η κατηγορία της κατασκοπείας στοιχειωδώς δεν μπορεί να ευσταθήσει. Πώς να θεωρηθεί ότι δρουν μυστικά δύο στρατιωτικοί που εισέρχονται ένστολοι και με όπλα σε ξένο έδαφος; Αλλά και ποιο μπορεί να ήταν το αντικείμενο της κατασκοπείας, τη στιγμή που στα Google maps αποτυπώνεται όλη η περιοχή; Οσο για τα νέα στοιχεία που δήθεν μπορούν να επιβαρύνουν την κατηγορία (ποια ακριβώς;) σε βάρος τους, ξέρετε καλά ότι δεν υπάρχουν, διότι αν υπήρχαν κάποια στοιχεία, θα είχαν ήδη γίνει γνωστά εντός ολίγων ωρών. Τα μόνα «ύποπτα» SMS που πιθανώς βρέθηκαν θα είναι κάποια μηνύματα των νέων στρατιωτικών προς τις φιλενάδες τους.
Με όλα αυτά που προανέφερα, κύριοι συνάδελφοι, περιμένουμε το αυτονόητο. Να πράξετε το καθήκον σας και να προασπίσετε το Σύνταγμά σας αλλά και το ευρωπαϊκό και διεθνές κεκτημένο. Δεν συμβαδίζει με το κράτος δικαίου να υποκύπτουν οι δικαστικοί λειτουργοί σε «εξωγενείς» πιέσεις ή να δέχονται «άνωθεν» εντολές κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Δεν μπορούμε να διανοηθούμε ότι μπορεί κάποιοι δικαστικοί λειτουργοί να ενεργούν με τον τρόπο αυτό.
Η Τουρκία πρέπει να προσχωρήσει στις ευρωπαϊκές κατακτήσεις και η γενναία στάση σας στη συγκεκριμένη υπόθεση θα αποτελέσει το διαβατήριο για τον σκοπό αυτό.
*Ο κ. Βασίλης Φλωρίδης είναι εισαγγελέας Εφετών.