Στον απόηχο της κρίσιμης ψηφοφορίας της 19ης Οκτωβρίου, ο Ζόραν Ζάεφ επισπεύδει την κοινοβουλευτική διαδικασία για τη συνταγματική αναθεώρηση, ώστε να προλάβει τα χρονοδιαγράμματα που προβλέπει ο οδικός χάρτης της συμφωνίας των Πρεσπών, και παράλληλα ενεργοποιεί σχέδιο «εθνικής συμφιλίωσης» με χορήγηση αμνηστίας στους ποινικά διωκόμενους για βαρύτατα αδικήματα πολιτικούς του αντιπάλους με στόχο την πολιτική ειρήνευση στη χώρα.
Στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE ανοίγει ο ασκός του Αιόλου με διαγραφές και καθαιρέσεις στελεχών που απειλούν τη συνοχή του, ενώ η σοβούσα αμερικανορωσική σύγκρουση γύρω από την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ κλιμακώθηκε με ανοικτή επίθεση της Μόσχας κατά της Δύσης για χειραγώγηση της κρίσιμης ψηφοφορίας της περασμένης εβδομάδας.
Οι καταγγελίες περί χρηματισμού, εκβιασμών κ.λπ. των οκτώ βουλευτών του που υπερψήφισαν τη συνταγματική τροποποίηση, τις οποίες έσπευσαν να υιοθετήσουν η Μόσχα και ο κ. Καμμένος στην Αθήνα, δεν στάθηκαν ικανές να αποσοβήσουν την εσωτερική αποσυσπείρωση που προκάλεσαν οι θέσεις του γύρω από τις κρίσιμες για το μέλλον της χώρας εξελίξεις.
Η ηγεσία του VMRO-DPMNE αντέδρασε μεν με διαγραφή των επτά (ο όγδοος ανήκει σε συνεργαζόμενο κόμμα) «προδοτών», αποδίδοντάς τους ιδιοτελή κίνητρα, φαίνεται όμως ότι το πρόβλημα στο εσωτερικό του είναι πιο βαθύ, καθώς ολοένα και περισσότερα στελέχη αποδοκιμάζουν ανοικτά πλέον τη «σεχταριστική», όπως την αποκαλούν, πολιτική της ηγεσίας με αφορμή τη συμφωνία, που όπως καταγγέλλουν οδηγεί στην απομόνωση και βυθίζει στην εσωστρέφεια το ιστορικό κόμμα.
Προβεβλημένα στελέχη, όπως ο δήμαρχος του Καβαρντάσκι και αντιπρόεδρος του κόμματος Μίτκο Γιάντσεφ, αλλά και ο πρώην ισχυρός άνδρας του VMRO-DPMNE Σάσο Μιγιάλκοφ, αντέδρασαν στις διαγραφές των βουλευτών, δηλώνοντας πως «αν (σ.σ.: το VMRO) θέλει να είναι ένα σύγχρονο και προοδευτικό κόμμα, θα πρέπει να είναι ανεκτικό στην αντίθετη άποψη».
Η ηγεσία καθαίρεσε τους Γιάντσεφ και Μιγιάλκοφ με την κατηγορία ότι άσκησαν πιέσεις στους οκτώ βουλευτές να ψηφίσουν υπέρ της συνταγματικής τροποποίησης, πλην όμως οι πληροφορίες που διαχέονται στα ΜΜΕ των Σκοπίων θέλουν και πλειάδα άλλων στελεχών τα οποία συντάσσονται με τους «προδότες», αμφισβητώντας την τακτική της ηγεσίας, και αξιώνουν τη σύγκληση έκτακτου συνεδρίου.
Θεωρείται, δε, πολύ πιθανό στην τελευταία και τελική ψηφοφορία για τις συνταγματικές τροποποιήσεις να ψηφίσουν «υπέρ», πλην των οκτώ, και άλλοι βουλευτές του VMRO.
Κρίση ταυτότητας
Πολιτικοί παρατηρητές στα Σκόπια προβλέπουν ισχυρές εσωκομματικές αναταράξεις στο VMRO-DPMNE, που μετά την απώλεια της εξουσίας και τη νέα πραγματικότητα που τείνει να διαμορφωθεί με την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και την αλλαγή της ονομασίας, αντιμετωπίζει κρίση ταυτότητας και προσανατολισμού, έχοντας μάλιστα διαρρήξει τις σχέσεις του με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και τους Δυτικούς συμμάχους γενικότερα.
Παράλληλα, καθώς η κοινοβουλευτική διαδικασία για την ψήφιση των συνταγματικών τροποποιήσεων έχει πάρει τον δρόμο της και δεν αναμένεται κάποιο «ατύχημα», το ενδιαφέρον εστιάζεται στις αμέσως επόμενες ημέρες, όταν πρόκειται να έλθει προς συζήτηση στη Βουλή η πρόταση Ζάεφ περί «εθνικής συμφιλίωσης», στην οποία είχε συμφωνήσει με τους οκτώ βουλευτές, καθώς ήταν ένας από τους όρους που έθεσαν για να υπερψηφίσουν την αναθεώρηση.
Το όλο θέμα αφορά την απαλλαγή τριάντα και πλέον βουλευτών και στελεχών του VMRO-DPMNE που κατηγορούνται ότι πρωτοστάτησαν στην εισβολή, μαζί με εκατοντάδες άλλους εξαγριωμένους οπαδούς του κόμματος, στις 27 Απριλίου του 2018, στο κτίριο του Κοινοβουλίου όπου εκλεγόταν ο νέος πρόεδρος της Βουλής, με σκοπό να παρεμποδίσουν τη διαδικασία και να αποτρέψουν τη συγκρότηση κυβέρνησης. Ξυλοκόπησαν άγρια τον Ζάεφ και πολλούς άλλους βουλευτές του, αλλά τη νύχτα εκείνη κάνουν πιο σκοτεινή οι πληροφορίες που περιήλθαν στις δυτικές πρεσβείες στα Σκόπια, σύμφωνα με τις οποίες με υποκίνηση ξένων μυστικών υπηρεσιών επιχειρήθηκε συνταγματική εκτροπή, ώστε να κηρυχθεί, με πρόσχημα την ένταση, η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να μη γίνει ο Ζόραν Ζάεφ πρωθυπουργός.
Απέλαση διπλωμάτη
Μάλιστα, την επομένη αποκαλύφθηκε ότι, διαρκούντων των επεισοδίων, στην αίθουσα του Κοινοβουλίου βρισκόταν και φωτογράφιζε ο γενικός γραμματέας της πρεσβείας της Σερβίας, χώρας που στήριξε και στηρίζει το VMRO, ο οποίος την επομένη απελάθηκε.
Η επιλογή του Ζάεφ για «εθνική συμφιλίωση» βρίσκει θετική απήχηση στο VMRO, που όμως ζητάει αυτή να αφορά και την απαλλαγή των στελεχών του, ανάμεσά τους και ο τέως πρωθυπουργός Γκρούεφσκι, από τις ποινικές διώξεις και κατηγορίες για την πολύκροτη υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών, η οποία αποσταθεροποίησε την κυβέρνησή του και έφερε τον Ζάεφ στην εξουσία. Δεν είναι, ωστόσο, καθόλου βέβαιο ότι μια ενδεχόμενη «άφεση αμαρτιών» στους πολιτικούς αντιπάλους, εν ονόματι της συμφιλίωσης, θα είναι αποδεκτή απ’ όλους εκείνους, εντός και εκτός κόμματος του Ζάεφ, που πριν και μετά τις εκλογές κραύγαζαν εν χορώ στις πλατείες «νέμα πράβντα, νέμα μιρ», δηλαδή «δεν υπάρχει δικαιοσύνη, δεν υπάρχει ειρήνη», αξιώνοντας την παραπομπή στη Δικαιοσύνη υπουργών και κομματικών στελεχών του VMRO.
Τις καταγγελίες του VMRO για τη νύχτα τής, όπως τη χαρακτηρίζει, «μαύρης Παρασκευής» έσπευσε να υιοθετήσει το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο, σε ανακοίνωσή του διατυπωμένη σε οξύτατο ύφος, κατήγγειλε ότι η ψηφοφορία που άναψε το πράσινο φως για την αλλαγή του συνταγματικού ονόματος έγινε εν μέσω εκβιασμών, απειλών και εξαγοράς ψήφων από μέλη της Βουλής.
Δυτικοί διπλωμάτες στα Σκόπια, ωστόσο, έλεγαν ότι η αντίδραση του Κρεμλίνου είναι κατανοητή αν ληφθεί υπόψη ότι η Μόσχα συνειδητοποιεί πως μετά το Μαυροβούνιο, όπου η φιλοδυτική κυβέρνηση Τζιουγκάνοβιτς αποκάλυψε ότι απέτρεψε παραμονή των εκλογών του 2016 στρατιωτικό πραξικόπημα υποκινηθέν από τη Ρωσία, ότι αδυνατεί να αποτρέψει και την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ…