Με πολλές ασάφειες τέθηκε στη δημόσια σφαίρα η συμφωνία που παρουσίασαν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ. Ιερώνυμος για τη νέα μορφή των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας. Ο αριθμός και η κρισιμότητα των ασαφειών είναι τέτοια που, επί της ουσίας, προκαλούν αντιδράσεις, αλλά, ταυτόχρονα, αφήνουν περιθώρια για μία «νέα» συμφωνία. Πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων θα κληθεί η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία αποτελείται από τους 82 μητροπολίτες της χώρας, να αποφασίσει επί του κειμένου της συμφωνίας που παρουσίασαν ο πρωθυπουργός και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών. Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου θα τοποθετηθεί στη συνεδρίασή της στις 27 Νοεμβρίου. Hδη από το Φανάρι έρχονται οι πρώτες αιχμές για τα τεκταινόμενα στην Αθήνα. Οξύτερη ήταν η αντίδραση του Συνδέσμου Ιερέων. Χθες, μετά το τέλος της τακτικής συνεδρίασης της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, ο κ. Ιερώνυμος δήλωσε ότι το κοινό ανακοινωθέν Πολιτείας – Εκκλησίας δεν αποτελεί την οριστική συμφωνία. «Υπάρχει διαφορά, άλλο συμφωνία και άλλο πρόθεση να συμφωνήσουμε. Η Πολιτεία και η Εκκλησία δείξαμε διάθεση να λύσουμε προβλήματα που υπάρχουν εδώ και έναν αιώνα. Αυτό θέλουμε να κάνουμε, να υπάρξει μια συμφωνία». Δεν παρέλειψε να σχολιάσει τις επικρίσεις ότι η συμφωνία αποτελεί ένα επικοινωνιακό πυροτέχνημα και όχι διαχωρισμό του Κράτους με την Εκκλησία, λέγοντας «είμαστε στην Ελλάδα ή είμαστε σε ζούγκλα;».
Σχετικά με την οξύτατη αντίδραση του Ιερού Συνδέσμου Κληρικών Ελλάδος για το εργασιακό καθεστώς των ιερέων –ο σύνδεσμος ζήτησε με ανακοίνωσή του από τους μητροπολίτες να σταματήσουν την «επαίσχυντη συμφωνία Ιερωνύμου-Τσίπρα» και προειδοποίησε ότι οι ιερείς δεν θα μείνουν σε αυτή μόνον την αντίδραση–, ο Αρχιεπίσκοπος διευκρίνισε ότι «πρέπει να πούμε στους ιερείς μας, διότι αυτοί ανησυχούν, πως ό,τι είναι να γίνει, θα το κάνουμε μαζί. Δεν θα καταλήξουμε σε ένα σημείο το οποίο δεν θα θέλουν οι ιερείς». Ως προς την εκκλησιαστική περιουσία, ο κ. Ιερώνυμος επανέλαβε τον χαρακτηρισμό «παραμύθι» για τα περί μεγάλου πλούτου. «Πλούτος σαν κάρβουνο που είναι πεταμένος. Πλούτος που αξιοποιείται δεν υπάρχει».
Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και η ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου. Ενδεικτικά, αναφέρει ότι «κατά τη συνάντηση δεν επιδιώχθηκε ούτε υπεγράφη κάποια συμφωνία, αλλά εκφράζεται η αμοιβαία πρόθεση προκειμένου Εκκλησία και Πολιτεία να καταλήξουν σε μία ιστορική συμφωνία που θα πάρει μορφή νομοθετικής ρύθμισης. Περί του θέματος αυτού και των σχετικών προτάσεων, ως αρμόδιο Σώμα, πρόκειται να συγκληθεί η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, προκειμένου να λάβει τις τελικές αποφάσεις. Σε κάθε περίπτωση, σκοπός της τελικής συμφωνίας είναι το κοινό όφελος του λαού και της Εκκλησίας, με βασική προϋπόθεση την προστασία και πλήρη διασφάλιση των δικαιωμάτων των κληρικών μας». Μάλιστα η ΔΙΣ στέλνει μήνυμα ότι «περιμένουμε από όλον τον πολιτικό κόσμο να συμβάλει καλοπροαίρετα στην προσπάθεια αμοιβαίας κατανόησης και σεβασμού στην παράδοσή μας, ώστε όλοι ενωμένοι να εργαστούμε για το καλό του ελληνικού λαού. Εκφράζουμε την ελπίδα ότι αυτό το πνεύμα θα επικρατήσει και κατά την επικείμενη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος».
Στάση αναμονής τηρεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ενδεικτικά, κύκλοι του ανέφεραν χθες ότι «το Οικουμενικό Πατριαρχείο πρέπει να ενημερωθεί για τις προθέσεις της κυβέρνησης. Κατόπιν ο Παναγιώτατος θα τις θέσει υπόψη της Ιεράς Συνόδου για να τοποθετηθεί». Και αυτό διότι η συμφωνία αφορά και ιερείς των Δωδεκανήσων και της Κρήτης, που υπάγονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.