Το μείζον θέμα ποιους θα επιλέγουν τελικά οι Ελληνες του εξωτερικού, από τη στιγμή που θα αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου, εξακολουθεί να αποτελεί την κορυφαία εκκρεμότητα και τον μεγάλο «άγνωστο Χ» στην εν εξελίξει συζήτηση, η οποία αναμένεται να καταλήξει σε σχετική ρύθμιση εντός της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου. Με την επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής να έχει οριστεί για τις 5 Δεκεμβρίου, οι σχετικές εισηγήσεις –που αναπόφευκτα έχουν πολιτικές προεκτάσεις– εξακολουθούν να αποτελούν σημείο ζυμώσεων στη διακομματική επιτροπή. Τα ενδεχόμενα που έχουν τεθεί επί τάπητος είναι τέσσερα.
Το πρώτο είναι οι Ελληνες του εξωτερικού να επιλέγουν τους υποψηφίους του νομού στον οποίο ήταν εγγεγραμμένοι όταν διέμεναν στην Ελλάδα.
Το δεύτερο σενάριο εστιάζει στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Εκεί η πρόταση λέει πως μπορεί το κάθε κόμμα να εντάξει στο Επικρατείας του έναν ομογενή, ώστε να προσελκύσει τους ψηφοφόρους.
Το τρίτο σενάριο που εξετάζεται είναι οι Ελληνες του εξωτερικού να ψηφίζουν μόνο κόμματα, χωρίς υποψηφίους. Τα δύο τελευταία σενάρια κατά πληροφορίες συγκεντρώνουν, πλέον, τις λιγότερες πιθανότητες, καθώς εάν επιλεγούν, μπορεί να αλλάξουν άρδην το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας.
Κομματικά κριτήρια
Κι αυτό, διότι με τις δύο αυτές μεθόδους προστίθεται ένα –αγνώστου μεγέθους– εκλογικό σώμα στην ψηφοφορία, αναλόγως με το πόσοι Ελληνες του εξωτερικού θα επιλέξουν να πάνε στις κάλπες. Πόσο μάλλον που –σύμφωνα με έμπειρους αναλυτές των τάσεων που καταγράφονται εντός της ομογένειας, σε Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία– οι Ελληνες που ζουν στο εξωτερικό και ιδίως οι «παλαιότεροι» κινούνται σε συντηρητικά πλαίσια και ως εκ τούτου είναι λιγότερο πιθανό να είναι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ. Αρα οι δύο αυτές μέθοδοι ψηφοφορίας αναμένεται να αποκλειστούν από τους εκπροσώπους της πλειοψηφίας.
Το τέταρτο σενάριο προβλέπει οι ομογενείς ή οι Ελληνες του εξωτερικού, αναλόγως την προσέγγιση που κάνει ο καθένας, να ψηφίζουν υποψηφίους που ζουν στο εξωτερικό. Αυτή την ώρα το πρώτο και το τέταρτο σενάριο συγκεντρώνουν τις περισσότερες πιθανότητες, με αρμόδιες πηγές να υπογραμμίζουν πως το ενδεχόμενο να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα οι Ελληνες πολίτες εκεί όπου είναι εγγεγραμμένοι είναι «απολύτως αυτονόητο» και ίσως τελικά και αυτό που θα επικρατήσει. Την ίδια στιγμή έχει πέσει στο τραπέζι και η πρόταση για κατάτμηση της ελληνικής επικράτειας για τις ευρωεκλογές. Παρά το γεγονός ότι καθ’ ύλην αρμόδιες πηγές δεν επιβεβαιώνουν πως αυτή την ώρα υπάρχει τέτοιο πλάνο, στο παρελθόν είχε υπάρξει τέτοια συζήτηση, βασιζόμενη στην ίδια λογική με την κατάτμηση της Β΄ Αθήνας. Το βασικό επιχείρημα, σύμφωνα με κομματικές πηγές, που αποτελεί και κεντρικό αφήγημα για την κυβερνητική παράταξη, είναι πως με αυτό τον τρόπο περιορίζεται η «διαπλοκή» – δηλαδή η επικράτηση των γνωστών, οικονομικά ισχυρών αλλά και μελών πολιτικών οικογενειών. Επιπλέον, σε μικρότερες περιφέρειες ελαχιστοποιείται, εκτός των άλλων, και η δύναμη της μιντιακής υποστήριξης. Το αρνητικό είναι πως η κατάτμηση με πληθυσμιακά κριτήρια είναι δύσκολη και δεν βρίσκεται εύκολα η χρυσή τομή.
Στην παρούσα φάση αυτό που προκρίνεται είναι να μείνει ως έχει ο τρόπος εκλογής των ευρωβουλευτών. Κατά πληροφορίες πάντως, στο τραπέζι των αλλαγών, όσον αφορά τις ευρωεκλογές, είχε πέσει και μία πρόταση που τελικά δεν προκρίθηκε, από τον κυβερνητικό εταίρο Πάνο Καμμένο, που προέβλεπε ο πρώτος στην εκλογική λίστα να «διορίζεται» και οι υπόλοιποι να εκλέγονται με σταυρό.