Συζητήσεις στην κόψη του ξυραφιού για το Κυπριακό

Συζητήσεις στην κόψη του ξυραφιού για το Κυπριακό

Το χάσμα στη Διάσκεψη της Γενεύης

4' 8" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μια εξαιρετικά διαφορετική σύνοδος για το Κυπριακό εξελίχθηκε εν μέσω πανδημίας, εν μέσω Μεγάλης Εβδομάδας, αλλά και εν μέσω Ραμαζανιού για ορισμένους από την τουρκική και τουρκοκυπριακή αντιπροσωπεία, στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη.

Η συνάντηση, η πρώτη τέτοιου μεγέθους που οργανώνει ο γ.γ. του ΟΗΕ με φυσική παρουσία σε εποχή πανδημίας, έφερε μαζί τα πέντε μέρη, δηλαδή τους ηγέτες της ελληνοκυπριακής πλευράς, πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, και της τουρκοκυπριακής πλευράς, Ερσίν Τατάρ, μαζί με τους ΥΠΕΞ των τριών εγγυητριών δυνάμεων, Νίκο Δένδια, Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Ντόμινικ Ράαμπ.

Τα όσα είχαμε συνηθίσει από τέτοιες συναντήσεις ήταν διαφορετικά, με αντιπροσωπείες, κομματικούς αρχηγούς από τις δύο κοινότητες και δημοσιογράφους διασκορπισμένους σε πολλαπλά διαφορετικά ξενοδοχεία, και τις επαφές και την ενημέρωση να λαμβάνουν χώρα είτε με άδεια των ελβετικών αρχών, που επέβαλαν καραντίνα στις αντιπροσωπείες, είτε ηλεκτρονικά.

Μέχρι το βράδυ της Τετάρτης, οι πλευρές είχαν ξανακαταθέσει τις θέσεις που είναι ήδη γνωστές σε όσους παρακολουθούν το Κυπριακό, και έδωσαν ενδείξεις για τις πιθανές μετακινήσεις τους σε περίπτωση διαπραγμάτευσης. Η συζήτηση ήταν στην κόψη του ξυραφιού καθώς βρίσκονταν σε εξέλιξη διμερείς και πολυμερείς επαφές που αναμενόταν να διαρκέσουν μέχρι αργά τη νύχτα, πριν από τις τελικές ανακοινώσεις την Πέμπτη.

Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, αργά το απόγευμα της Τετάρτης, ο γ.γ. του ΟΗΕ καλούσε τα μέρη σε έκτακτη δεύτερη ολομέλεια πριν από το δείπνο εργασίας. Η δεύτερη ολομέλεια υπήρχε στο αρχικό πλάνο των Η.Ε. όμως είχε αφαιρεθεί ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος για διμερείς συζητήσεις.

Για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, Τουρκοκύπριος ηγέτης αναφέρθηκε την Τετάρτη στην ανάγκη αναγνώρισης της παράνομης «Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου» και στη διασφάλιση της «κυριαρχικής ισότητας» των δύο πλευρών μέσω νέου ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ πριν από τις όποιες συνομιλίες, αφήνοντας ανοιχτό το αποτέλεσμά της και τις μελλοντικές σχέσεις, πέραν από τον για χρόνια δεδηλωμένο στόχο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Η αναφορά έγινε στην πρώτη ολομέλεια όλων των εμπλεκόμενων μερών το πρωί της Τετάρτης, στη βάση γραπτών θέσεων που ο κ. Τατάρ κατέθεσε στα άλλα μέρη αλλά που δεν θεωρείται επίσημη πρόταση (καθώς δεν βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις).

Στην αντίπερα όχθη, ο πρόεδρος Αναστασιάδης επανέλαβε πως θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς είναι η διατήρηση του στόχου για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα στη βάση του διαπραγματευτικού κεκτημένου της διαδικασίας που έληξε στο Κραν-Μοντανά, ενώ αναφέρθηκε και στην ιδέα για μια περισσότερο αποκεντρωμένη ομοσπονδία.

Οι θέσεις αυτές δημιουργούν σενάρια που θέλουν τη χρυσή τομή να βρίσκεται στο να ικανοποιηθούν τα όσα θέτουν οι Τουρκοκύπριοι μέσω της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας. Από τα όσα είπαν στην «Κ» πηγές και από τις δύο κυπριακές αντιπροσωπείες, αυτό που προκύπτει είναι πως το κοινό έδαφος ίσως βρισκόταν εάν ο κ. Τατάρ μετακινείτο από τη θέση της «κυριαρχικής ισότητας» (της αναγνώρισης δηλαδή πριν από συνομιλίες) και εάν ο κ. Αναστασιάδης έδινε πειστικές ενδείξεις στην τουρκοκυπριακή πλευρά αλλά και στα Ηνωμένα Εθνη πως αποδέχεται την πολιτική ισότητα.
Στην πρωινή ολομέλεια της Τετάρτης, ο πρόεδρος Αναστασιάδης επέμεινε στον στόχο της συνέχισης της διαπραγμάτευσης από το σημείο όπου σταμάτησε στο Κραν-Μοντανά το 2017, και στην αξιοποίηση του κεκτημένου της. Αναφέρθηκε εκτενώς στις εκκρεμότητες εκείνης της διαπραγμάτευσης και στην πιθανότητα να επαναφέρει προτάσεις που αφορούν την πολιτική ισότητα εφόσον η ελληνοκυπριακή πλευρά δει κινήσεις στο θέμα των εγγυήσεων.

Ο κ. Αναστασιάδης αναφέρθηκε και στην πρότασή του για μια αποκεντρωμένη ομοσπονδία, η οποία όπως είπε αρκετές φορές στο παρελθόν θεωρεί πως μπορεί να λειτουργήσει ως ενιαία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, στο πλαίσιο των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών και του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Μέχρι στιγμής, η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν έχει επεκταθεί σε λεπτομέρειες σε σχέση με το ποιες αρμοδιότητες θα έχει η κεντρική κυβέρνηση σε αυτό το σενάριο, πέραν του ότι βασίζεται στη μείωση των σημείων τριβής μεταξύ των δύο κοινοτήτων στο ομοσπονδιακό επίπεδο. Η κυβέρνηση επικαλείται μελέτη νομικών την οποία δεν έχει παρουσιάσει στην ολότητά της.

Πώς τοποθετήθηκαν οι εγγυήτριες δυνάμεις

Στις παρεμβάσεις τους στην ολομέλεια αλλά και σε δηλώσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας, Ελλάδα, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο επαναδιατύπωσαν τις θέσεις τους.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου επανέλαβε ενώπιον της ολομέλειας τη στήριξη στην προσέγγιση της τουρκοκυπριακής πλευράς για «κυριαρχική ισότητα» και ισότητα διεθνούς καθεστώτος, εξήγησε γιατί θεωρεί πως μια ομοσπονδιακή λύση δεν είναι πλέον εφικτή και επέμεινε πως μια δίκαιη, μόνιμη και βιώσιμη λύση μπορεί να επιτευχθεί μόνο αναγνωρίζοντας την πραγματικότητα.

Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας επεσήμανε πως για την Ελλάδα δεν υπάρχει περιθώριο εξέτασης οποιασδήποτε εναλλακτικής πέραν της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με κατάργηση των εγγυήσεων και σύμφωνη με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Υπογράμμισε πως οποιαδήποτε λύση θα πρέπει να διασφαλίζει τη συνέχιση της ουσιαστικής συμμετοχής της Κύπρου στη λήψη αποφάσεων εντός της Ε.Ε., χωρίς εξωτερικές παρεμβολές.

Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ δήλωσε στο πλαίσιο της ολομέλειας πως η χώρα παραμένει δεσμευμένη στη στήριξη των πλευρών να πετύχουν μια δίκαιη και βιώσιμη λύση και καλωσόρισε τις προσπάθειες του γ.γ. του ΟΗΕ.

Υπενθυμίζεται πως, κατά την περίοδο προετοιμασίας της συνόδου, η Βρετανία είχε επιχειρηματολογήσει υπέρ του «παντρέματος» των δύο θέσεων μέσω μιας αποκεντρωμένης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με κοινοβουλευτικό σύστημα και χαρακτηριστικά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή