Φθινόπωρο 1813: οι Ναπολεόντειοι Πόλεμοι έχουν λήξει και η Ευρώπη είναι κατακερματισμένη.
Μέσα στον πυρετό των εξελίξεων, μια μικρή συνομοσπονδία γίνεται μήλον της έριδος για τις νικήτριες δυνάμεις. Δεν χωράει αμφιβολία: η Ελβετία δεν θα ήταν αυτή που είναι σήμερα χωρίς τη συμβολή ενός νεαρού Έλληνα που περισσότερα από 200 χρόνια πριν επηρέασε την ιστορία της. Το όνομά του: Ιωάννης Καποδίστριας. Λίγο μετά τον πόλεμο, ο τσάρος Αλέξανδρος Α΄ έστειλε τον νεαρό διπλωμάτη στην Ευρώπη με μια απλή εντολή: να καταστήσει την Ελβετία ουδέτερη χώρα. Ενάντια στις αντιξοότητες και παρά τις σφοδρές αντιπαραθέσεις μεταξύ των περιοχών, ο Καποδίστριας πέτυχε τον στόχο του. Έπεισε τα καντόνια να υπογράψουν μια ομοσπονδιακή συνθήκη που έθεσε τις βάσεις για την ουδετερότητα της Ελβετίας.
«Γεννημένος σε μια ευάλωτη και διαιρεμένη δημοκρατία, εξοικειωμένος με την γλώσσα των λαϊκών παθών, ο Καποδίστριας είχε απόλυτη άνεση απέναντι στις διαμάχες των κομμάτων που ανατάραζαν την Ελβετία, την εποχή εκείνη». Ακριβώς αυτό το πάθος, όπως το περιγράφει ο Elie-Ami Bétant στη βιογραφία του το 1839, κατέστησε τον Καποδίστρια κεντρική φιγούρα στην ιστορία όχι μόνο της χώρας μου, αλλά και της δικής του. Όταν η Ελλάδα απέκτησε την ανεξαρτησία της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ο Καποδίστριας εκλέχτηκε πρώτος κυβερνήτης της νεοσύστατης δημοκρατίας το 1828. Στο τέλος, πλήρωσε τον πολιτικό του αγώνα με τη ζωή του. Παρ’ όλα αυτά, η κληρονομιά του παραμένει ζωντανή – στην Ελλάδα, στην Ελβετία και στη μακρά συνεργασία μας.
Διακόσια χρόνια στενής συνεργασίας και φιλίας
Έχω τη μεγάλη χαρά να καλωσορίσω τον Έλληνα ομόλογό μου Νίκο Δένδια, Υπουργό Εξωτερικών, στη Βέρνη στις 11 Νοεμβρίου, το έτος που γιορτάζουμε την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων. Επί δύο αιώνες, οι χώρες μας στηρίζουν η μια την άλλη. Για παράδειγμα, ο Ελβετικός Ερυθρός Σταυρός συνέδραμε τους Έλληνες όταν βίωναν τα δεινά του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, και η Ελβετία παρείχε άσυλο στους Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες κατά τη διάρκεια της χούντας. Πρόσφατα, όταν η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με τεράστιες ανθρωπιστικές καταστροφές –τη φωτιά στο στρατόπεδο προσφύγων της Μόριας και τις δασικές πυρκαγιές–, η Ελβετία ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να προσφέρουν βοήθεια.
Ωστόσο, η φιλία μας δεν περιορίζεται στην ανθρωπιστική βοήθεια. Οι διμερείς σχέσεις μας είναι ευρείες και ουσιαστικές και καλύπτουν πολλούς τομείς, από τον πολιτισμό και την εκπαίδευση έως την οικονομία. Η Ελβετία αποτελεί έναν από τους τέσσερις μεγαλύτερους επενδυτές στην Ελλάδα! Επιπλέον, χάρη στις κοινές μας αξίες, έχουμε πολλές ευκαιρίες συνεργασίας σε πολλαπλά επίπεδα, όπως στο πλαίσιο της υποψηφιότητας της Ελβετίας για το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ την περίοδο 2023-2024.
Δύο ανεξάρτητες χώρες ενωμένες σε μια ισχυρή Ευρώπη
Ωστόσο, η ύπαρξη ισχυρών δεσμών φιλίας δεν συνεπάγεται ότι πρέπει να είμαστε ίδιοι. Η Ελλάδα και η Ελβετία βρίσκονται τόσο κοντά ακριβώς γιατί καλλιεργούν καθεμία τον δικό της ιδιαίτερο χαρακτήρα. Αν και οι δύο χώρες συχνά υπερασπίζονται τα ίδια συμφέροντα και τις ίδιες αξίες, η καθεμία κινείται με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ευρωπαϊκή πολιτική: ενώ η Ελβετία επέλεξε από πολύ νωρίς να ακολουθήσει τη δική της διαδρομή σε ένα πλαίσιο διμερών σχέσεων, η Ελλάδα αποτελεί σημαντικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εδώ και δεκαετίες. Αν και η Ελβετία επέλεξε μια ανεξάρτητη πορεία και επιβεβαίωσε αυτή την απόφαση στην πρόσφατη συζήτηση για τη θεσμική συμφωνία, παραμένει μια ισχυρή ευρωπαϊκή χώρα.
Συνεχίζουμε να επιδιώκουμε τους κοινούς μας στόχους – την προστασία του κλίματος και του περιβάλλοντος, την προάσπιση της ειρήνης, της ασφάλειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και την καταπολέμηση της φτώχειας.
Από κοινού, συνεργαζόμαστε στενά στους τομείς της υγείας, της περιφερειακής ανάπτυξης και του μεταναστευτικού. Η Ελβετία στηρίζει την Ελλάδα στον συγκεκριμένο τομέα εδώ και χρόνια: από το 2014, διαθέσαμε πάνω από 11 εκατομμύρια ευρώ για την ενίσχυση των δομών ασύλου στην Ελλάδα και συμμετέχουμε στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης των προσφύγων. Επιπλέον, το ελβετικό κοινοβούλιο αποφάσισε να εγκρίνει τη δεύτερη χρηματοδοτική συνεισφορά στην ΕΕ, ένα έργο από το οποίο θα ωφεληθεί και η Ελλάδα.
Η Ελβετία θεωρούσε πάντα τον εαυτό της μέλος της ευρωπαϊκής κοινότητας και θέλει να συνεχίσει να συμμετέχει στην κοινή προσπάθεια με τους Ευρωπαίους φίλους μας για τη δημιουργία ενός σύγχρονου και ειρηνικού κόσμου. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, είναι αναγκαίο να υπάρχει θετική διάθεση και δέσμευση και από τις δύο πλευρές. Η Ελβετία αναμένει ότι οι διμερείς συμφωνίες θα εφαρμοστούν και από τις δύο πλευρές και ότι θα επικαιροποιηθούν σε περίπτωση σχετικών εξελίξεων στο δίκαιο της ΕΕ. Άλλωστε, είναι προς το συμφέρον όλων μας η ΕΕ και η Ελβετία να καταφέρουν να συνεχίσουν την κοινή τους πορεία. Έτσι κερδίζουμε όλοι: ως ελεύθερη ήπειρος και ως ανεξάρτητα κράτη. Στο πνεύμα που μας δίδαξε ο Ιωάννης Καποδίστριας!
* Ο Ινιάτσιο Κάσις είναι Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών της Ελβετίας.
- Πολωνικά σύνορα: Οι φόβοι της ανάφλεξης και το δράμα των προσφύγων
- Μεταναστευτικό: Μεσολάβηση Πούτιν ζήτησε η Μέρκελ
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις