H επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον βρισκόταν στα σκαριά εδώ και δύο χρόνια περίπου. Αρχικά μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», είχε πέσει στο τραπέζι η ιδέα μιας επίσημης επίσκεψης στον Λευκό Οίκο σε συνδυασμό με μια κοινή ομιλία στην αμερικανική Γερουσία και στη Βουλή των Αντιπροσώπων με την ευκαιρία των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση. Το πρόβλημα, ωστόσο, ήταν ότι ο μεν πρόεδρος Μπάιντεν απέφευγε λόγω κορωνοϊού κάθε κοινωνική εκδήλωση στο πλαίσιο επισκέψεων ξένων ηγετών, ενώ την τελευταία διετία κανένας ηγέτης δεν μίλησε στην κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου.
Η συζήτηση πάντως άρχισε να αναζωπυρώνεται εκ νέου το περασμένο φθινόπωρο. Η Ουάσιγκτον εκτίμησε ιδιαιτέρως την υπογραφή της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας, γνωρίζοντας ότι ο πρωθυπουργός δεχόταν εισηγήσεις να την καθυστερήσει. Αυτό συνέβη μετά την πτώση της Καμπούλ, σε μια περίοδο που το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναζητούσε μερικές διπλωματικές νίκες. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι κανείς δεν μπορούσε τότε να προβλέψει ότι θα ξεσπούσε ο πόλεμος στην Ουκρανία και πως η Αλεξανδρούπολη, που συμπεριλήφθηκε για πρώτη φορά σε ελληνοαμερικανική συμφωνία, θα αποκτούσε στρατηγικό ζωτικό ρόλο για τα αμερικανικά συμφέροντα.
Το έτερο στοιχείο που έπαιξε ρόλο ήταν το προφίλ του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού έχει την εικόνα ενός ατλαντιστή ηγέτη που παίρνει δύσκολες αποφάσεις, ενώ παράλληλα ασπάζεται βασικές φιλοδυτικές, φιλοεπιχειρηματικές απόψεις.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αιφνιδίασε την Ουάσιγκτον με την απόφασή του να στείλει όπλα στην Ουκρανία. Οι Aμερικανοί αναλυτές επισήμαναν ότι πρόκειται για αντιδημοφιλή κίνηση την οποία αποφάσισε ο ίδιος και η οποία θα μπορούσε να του κοστίσει πολιτικά –ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα– σε μια εκλογική χρονιά, ενώ στο προφίλ του προστέθηκε και η απόφαση για την απέλαση 12 Ρώσων διπλωματών, που και αυτή θεωρήθηκε εξαιρετικά ριψοκίνδυνη. Ο άνθρωπος που έδωσε την πλήρη εικόνα στην Ουάσιγκτον για τις σκέψεις του Ελληνα πρωθυπουργού ήταν η υφυπουργός Πολιτικών Υποθέσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Βικτόρια Νούλαντ, μόλις επέστρεψε από το ταξίδι της στην Αθήνα.
Η Ουάσιγκτον εκτίμησε ιδιαιτέρως την υπογραφή της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας, ενώ θεωρεί τον κ. Μητσοτάκη συνεπή ατλαντιστή.
Η κ. Νούλαντ εκπροσωπεί τη σχολή των «γερακιών» σε σχέση με τη Ρωσία και χειρίζεται τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Τότε ήταν που συζητήθηκε ακόμα πιο θερμά το ενδεχόμενο επίσημης πρόσκλησης του κ. Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο και τελικά «κλείδωσε» σε συνεργασία με το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας του Λευκού Οίκου. Βασικό σκεπτικό ήταν πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρέπει να ενισχυθεί όσο είναι εφικτό από τις ΗΠΑ.
Ο ρόλος του Τσούνη
Στις σχετικές συζητήσεις συμμετείχε και ο νέος Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τζορτζ Τσούνης, ο οποίος συνδέεται προσωπικά τόσο με τον ίδιο τον πρόεδρο Μπάιντεν όσο και με τον πανίσχυρο πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Μπομπ Μενέντεζ. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν μάλιστα ότι η ημερομηνία δεν συνέπεσε τυχαία να είναι τόσο κοντά με την άφιξή του στην Αθήνα. Οσον αφορά την πρόσκληση για ομιλία στην κοινή συνεδρίαση της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων, κάτι που δεν είναι συνηθισμένο για ξένο ηγέτη, οφείλεται στις συνδυασμένες προσπάθειες της προέδρου της Βουλής, Νάνσι Πελόσι, η οποία εκλέγεται στην Καλιφόρνια και διατηρεί στενές σχέσεις με την οικογένεια του κ. Τσακόπουλου, και του γερουσιαστή Μενέντεζ, που υποστηρίζει παγίως τις ελληνικές θέσεις. Παρασκηνιακό ρόλο στην οργάνωση της επίσκεψης λέγεται ότι έπαιξαν ακόμη ο π. Αλεξ Καρλούτσος, προσωπικός φίλος και αυτός του Μπάιντεν, και ο Εντι Ζεμενίδης, με σημαντική επιρροή στο Κογκρέσο. Ενδεικτικό της σημασίας που έχει η κοινή ομιλία είναι πως κάτι ανάλογο έχουν κάνει προσωπικότητες όπως ο Πάπας, πρόεδροι της Γαλλίας, πρωθυπουργοί του Ισραήλ.
Αυτό που ασφαλώς θα έχει ενδιαφέρον είναι οι δημόσιες τοποθετήσεις του προέδρου των ΗΠΑ και των άλλων αξιωματούχων με τους οποίους θα συναντηθεί ο πρωθυπουργός και στους οποίους θα θέσει το ζήτημα της τουρκικής επιθετικότητας. Στην Ουάσιγκτον υπάρχουν αξιωματούχοι που θεωρούν ότι πρέπει να δοθεί ένα αυστηρό μήνυμα προς την Αγκυρα, αλλά δεν είναι λίγοι όσοι επιμένουν ότι σημασία έχει να μείνει η Τουρκία «στο μαντρί» με οποιοδήποτε κόστος. Η στήριξη θα είναι συνεπώς σαφέστατη και απομένει να δούμε πώς θα εκφραστεί.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr