«Σκληρό πόκερ» με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ αποφάσισε να παίξει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος εναντιώθηκε στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, εμπλέκοντας στο ζήτημα και την Ελλάδα. «Εμείς παρακολουθούμε τις εξελίξεις σχετικά με τη Σουηδία και τη Φινλανδία, όμως δεν έχουμε θετικές σκέψεις στο ζήτημα. Διότι οι προηγούμενες διοικήσεις σχετικά με το ΝΑΤΟ έκαναν ένα λάθος σχετικά με την Ελλάδα, και ξέρετε τη στάση που έχει υιοθετήσει η Ελλάδα απέναντι στην Τουρκία, με τις πλάτες του ΝΑΤΟ. Ως Τουρκία δεν θέλουμε να κάνουμε ένα δεύτερο λάθος».
Ο πρόεδρος της Τουρκίας αναφέρεται στην επανένταξη της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας το 1980, κάτι το οποίο φαίνεται πως δεν ικανοποιεί την τουρκική κυβέρνηση.
Αναλυτές εκτιμούν πως η δήλωση του κ. Ερντογάν έγινε λίγες ημέρες πριν από τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τζο Μπάιντεν και την ομιλία του στο Κογκρέσο σχετικά και με τις αντιρρήσεις της Αθήνας στην πώληση των F-16 στην Τουρκία.
Ο Τούρκος πρόεδρος ανέφερε πως θα ξεκαθαρίσει τη θέση της χώρας του λέγοντας ότι «δεν ξέρω τι είδους δηλώσεις μπορεί να κάνει ή θα κάνει ο Μπάιντεν. Και φυσικά τα μηνύματα του Μητσοτάκη εκεί είναι ξεχωριστό θέμα. Επομένως, αφού δούμε τα πάντα, ειδικά αφού δούμε και τις δηλώσεις του Μπάιντεν, θα αποκαλύψουμε τη στάση μας».
Δημοσιογράφοι εκτιμούν πως ο Τούρκος πρόεδρος στέλνει το δικό του μήνυμα στην Ουάσιγκτον. Τονίζουν πως σε περίπτωση που δεν ικανοποιηθεί το αίτημα της τουρκικής κυβέρνησης, τότε η Αγκυρα θα καθυστερήσει ή θα βάλει εμπόδια στα σχέδια επέκτασης του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, με τον τρόπο αυτό ικανοποιεί τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος διαπιστώνει πως οι ΗΠΑ δεν ελέγχουν τις εξελίξεις εντός της Συμμαχίας και η Αγκυρα δεν εγκαταλείπει τη Μόσχα την εποχή αυτή.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η Αγκυρα θα δώσει την έγκρισή της στην ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στη Συμμαχία, αφού όμως έχει πάρει ανταλλάγματα εντός του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, έμπειροι αναλυτές τονίζουν πως η κίνηση της τουρκικής κυβέρνησης είναι «υψηλού ρίσκου», καθώς αξιωματούχοι έχουν διαπιστώσει την τεράστια ζημιά που έχει υποστεί η Τουρκία λόγω της επιλογής της για το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400, με αποτέλεσμα να αποκλειστεί από το πρόγραμμα συμπαραγωγής και προμήθειας των 100 F-35 στο πλαίσιο των κυρώσεων CAATSA. Αυτός είναι και ο λόγος που οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για διαπραγμάτευση της Αγκυρας με τελικό στόχο να δώσει την έγκρισή της στην ένταξη των δύο χωρών, αφού όμως έχει πάρει πολλά ανταλλάγματα εντός του ΝΑΤΟ.
Ανεβάζουν τους τόνους
Δεν θεωρείται τυχαίο πως λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον, η Αγκυρα φρόντισε να ανεβάσει τους τόνους της ρητορικής εναντίον της Ελλάδας, καθώς πιστεύουν πως η Αθήνα θα επιχειρήσει να βάλει εμπόδια στην ανάπτυξη των σχέσεων των ΗΠΑ με την Τουρκία. Ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, ισχυρίστηκε πως «η Ελλάδα συνεχίζει τις επεκτατικές, επιθετικές πολιτικές, όπως και προβοκατόρικες ενέργειες και ρητορική». Ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, Ομέρ Τσελίκ, επανέφερε τις παλαιότερες θέσεις της Αγκυρας για την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς τόνισε πως η «Γαλάζια Πατρίδα» είναι η «”κόκκινη γραμμή” της Τουρκίας». Η Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (TPAO) αποκάλυψε πως το τέταρτο γεωτρύπανο το οποίο θα παραλάβει η χώρα θα χρησιμοποιηθεί στη Μεσόγειο, ενώ αξιωματούχοι της εταιρείας ανέφεραν πως «το γεωτρύπανο τον Ιούλιο θα είναι έτοιμο για γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο».
Στρατιωτικοί και πολιτικοί αναλυτές της γειτονικής χώρας σημειώνουν πως σε περίπτωση που δεν εγκριθεί το σχέδιο από το Κογκρέσο, θα έχει αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο υπέρ της Ελλάδας. Αυτός είναι και ο λόγος που στην Αγκυρα αρχίζουν να συμβιβάζονται με την ιδέα του εκσυγχρονισμού των 80 F-16 τα οποία ήδη διαθέτει σε επίπεδο Block 70, σχέδιο το οποίο θεωρούν πως μπορεί να περάσει πιο εύκολα από το Κογκρέσο, και να αφήσουν για αργότερα την απόκτηση 40 F-16 Block 70 Viper. O Χουλουσί Aκάρ έχει ξεκαθαρίσει πως το ζήτημα των F-16 και η συμφωνία με τις ΗΠΑ είναι «ζωτικής σημασίας» για την πολεμική αεροπορία της Τουρκίας μέχρι να κατασκευαστεί το τουρκικό «εθνικό μαχητικό» που, σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις, θα μπορούσε να ενταχθεί στον στόλο των μαχητικών μετά το 2032.
Η Αγκυρα βιάζεται και πιέζει για το συγκεκριμένο ζήτημα, καθώς στη γειτονική χώρα διαπιστώνουν πως, υπό τις παρούσες συνθήκες, ο χρόνος λειτουργεί υπέρ της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας. Ο πολιτικός αναλυτής Οζάι Σεντίρ, στην εφημερίδα Milliyet, κάνει αναφορά σε εκτιμήσεις αξιωματούχων οι οποίοι τονίζουν ότι «από μόνα τους τα Rafale τα οποία προμηθεύεται η Ελλάδα από τη Γαλλία δεν αλλάζουν τις ισορροπίες στο Αιγαίο. Ομως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η Ελλάδα “τρέχει” και το πρόγραμμα του εκσυγχρονισμού των F-16, το οποίο θα ολοκληρωθεί το 2027. Τα Rafale σε συνδυασμό με τα εκσυγχρονισμένα F-16 μπορούν να αλλάξουν την ισορροπία δυνάμεων».
Σύμφωνα με τον κ. Σεντίρ, η διαφορά που αλλάζει τα δεδομένα στο Αιγαίο δεν είναι μόνο τα οπλικά συστήματα ή η εμβέλεια των αεροσκαφών, όπως τονίζει, αλλά «τα ραντάρ ASEA τα οποία τοποθετούνται στα συγκεκριμένα μαχητικά. Τα ραντάρ ASEA, τα οποία βρίσκονται στην πιο σύγχρονη έκδοση των F-16, ουσιαστικά καλύπτουν το 95% του συστήματος των F-35».