Ο δημοσιονομικός «διάδρομος» για την παραλαβή των F-35 θα ανοίξει ουσιαστικά από το 2029, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, αφού έως τότε έχει προγραμματισθεί μια σειρά παραλαβών άλλων αμυντικών εξοπλισμών, οι οποίες εξαντλούν τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Ο προγραμματισμός του υπουργείου Οικονομικών για τα επόμενα χρόνια προβλέπει φυσικές παραλαβές αμυντικών εξοπλισμών της τάξης των 1,5-2 δισ. ευρώ τον χρόνο, με εξαίρεση το 2023, που θα είναι χαμηλότερες. Οπως επισημαίνουν οι πηγές του υπουργείου, το πλαφόν αυτό έχει καλυφθεί με τις προγραμματισμένες παραλαβές μεταξύ άλλων των Rafale, πυραύλων, φρεγατών Belharra και των συνακόλουθων εξοπλισμών, των οποίων το κόστος είναι εξαιρετικά υψηλό. Το 2029, διευκρινίζουν, έχει καλυφθεί το 1 δισ. ευρώ, επομένως υπάρχει περιθώριο για τις πρώτες παραλαβές και άλλων εξοπλισμών.
Σημειώνεται ότι οι δαπάνες που γίνονται κάθε χρόνο για αμυντικούς εξοπλισμούς είναι διαφορετικό μέγεθος από τις φυσικές παραλαβές. Οι δαπάνες, σύμφωνα με τους κανόνες που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο της Eurostat, αφορούν τις πληρωμές οι οποίες γίνονται, συχνά με τη μορφή προκαταβολών, για την αγορά ενός συστήματος και δεν υπολογίζονται στο έλλειμμα, παρά μόνο στο χρέος. Αντίθετα, οι φυσικές παραλαβές είναι το μέγεθος που επιβαρύνει το έλλειμμα, κατά την παραλαβή ενός εξοπλιστικού συστήματος. Ετσι, για φέτος προβλέπονται πληρωμές ύψους 3,375 δισ. ευρώ, ενώ ο προϋπολογισμός των φυσικών παραλαβών είναι 1,120 δισ. ευρώ.
Ο προγραμματισμός του υπουργείου Οικονομικών για τα επόμενα χρόνια και το ετήσιο πλαφόν των περίπου 1,5-2 δισ. ευρώ.
Ο προγραμματισμός για τα όρια των φυσικών παραλαβών των επόμενων ετών έχει αποτυπωθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας 2022-2025, που υπέβαλε η κυβέρνηση στο τέλος του προηγούμενου μήνα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υπό αυτή την έννοια αποτελεί μια δέσμευση της χώρας έναντι των Βρυξελλών. Αντίστοιχη απεικόνιση θα υπάρχει και στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2023-2026. Βασική επιδίωξη, σε κάθε περίπτωση, είναι να μη διευρύνεται το έλλειμμα και τίθεται σε κίνδυνο η δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας ανέφερε πρόσφατα ότι οι πληρωμές για αγορές οπλικών συστημάτων αυξήθηκαν, από 515 εκατ. ευρώ το 2020, περίπου στα 2,5 δισ. ευρώ το 2021 και στα 3,4 δισ. ευρώ το 2022, ενώ οι φυσικές παραλαβές αναμένεται να αυξηθούν από τα 500 εκατ. ευρώ ετησίως κατά τα προηγούμενα χρόνια, συνολικά στα 11,5 δισ. ευρώ από το 2022 έως το 2028.
Αυτό το ποσό των 11,5 δισ. ευρώ αντιστοιχεί στο ετήσιο πλαφόν των περίπου 1,5-2 δισ. ευρώ που προαναφέρθηκε. Στο υπουργείο Οικονομικών διευκρινίζουν, πάντως, ότι ενώ το οικονομικό επιτελείο καθορίζει το όριο των φυσικών παραλαβών, εντός των ορίων του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, το υπουργείο Αμυνας είναι εκείνο που προσδιορίζει το περιεχόμενο, ανάλογα με τις ανάγκες του. Επομένως, θα μπορούσε να τροποποιηθεί η χρονική σειρά παραλαβών, αρκεί να μην παραβιαστεί το πλαφόν.
Το χρονοδιάγραμμα παραλαβών οπλικών συστημάτων είναι σχετικό, καθώς πάντα μπορεί να σημειωθούν καθυστερήσεις. Κατ’ αρχάς η αναβάθμιση των 83 F-16 σε διαμόρφωση «Viper» αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το 2027, αν και ήδη έχουν σημειωθεί ελαφρές καθυστερήσεις τις οποίες η ΕΑΒ και η «Λόκχιντ Μάρτιν» ευελπιστούν να καλύψουν με αυξημένες παραδόσεις από το 2023 και έπειτα. Φέτος αναμένεται να παραδοθούν τα πρώτα 6 έως 8 αναβαθμισμένα F-16, το 2023 ακόμα 12 και στη συνέχεια αυξανόμενος αριθμός, ώστε έως το 2027-28 το πρόγραμμα να έχει ολοκληρωθεί. Στο σκέλος των αεροσκαφών έχουν παραδοθεί τα πρώτα έξι Rafale, ενώ έως το 2024-25 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η παράδοση των υπόλοιπων 18. Στη συμφωνία που έχει συνάψει το Πολεμικό Ναυτικό με τη γαλλική Naval προβλέπεται η παράδοση των πρώτων δύο φρεγατών FDI εντός του 2025 και της τρίτης το 2026. Εφόσον προχωρήσει και το πρόγραμμα των κορβετών, το οποίο προβλέπει και την αναβάθμιση των ΜΕΚΟ, στις πληρωμές που αφορούν το Π.Ν. θα πρέπει να υπολογιστούν ακόμα 2 δισ. ευρώ. Πέρα από τα παραπάνω κύρια προγράμματα των Ενόπλων Δυνάμεων, θα πρέπει να συνυπολογιστεί ότι τα επόμενα χρόνια θα παραληφθούν πυρομαχικά και άλλα οπλικά συστήματα που, βεβαίως, θα πρέπει να εξοφληθούν.