Κορυφώνοντας μια πορεία κλιμάκωσης που έχει ξεκινήσει εδώ και εβδομάδες – παραδόξως έπειτα από τη συνάντηση που είχαν οι ηγέτες Ελλάδας και Τουρκίας τον περασμένο Μάρτιο στην Κωνσταντινούπολη – ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διεμήνυσε σήμερα πως ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης «δεν υπάρχει πια» για εκείνον, και πως οι δύο τους, Ερντογάν και Μητσοτάκης, «δεν πρόκειται να ξανασυναντηθούν».
Βαριές κουβέντες, αν μη τι άλλο, πολύ δε περισσότερο εάν συνδυαστούν με όσα έχουν προηγηθεί τις τελευταίες εβδομάδες:
- τα τουρκικά F-16 που πέταξαν στα μόλις 2,5 ναυτικά μίλια από την Αλεξανδρούπολη στις 18 Μαΐου
- τους αλλεπάλληλους γύρους τουρκικών υπερπτήσεων στο Αιγαίο, πολλοί από τους οποίους θα συνέπιπταν χρονικά και με τα στρατιωτικά γυμνάσια της τουρκικής άσκησης «Mavi Vatan – Γαλάζια Πατρίδα» (11 – 21 Απριλίου)
- το ρεκόρ των 41 τουρκικών υπερπτήσεων και 168 παραβιάσεων της 27ης Απριλίου
- τις φραστικές προκλήσεις δια στόματος Τούρκων αξιωματούχων που επίσης θα διαδέχονταν η μία την άλλη κατά ριπάς (για τη Γενοκτονία των Ποντίων, τα δύο κράτη στην Κύπρο, το ενδεχόμενο νέων τουρκικών γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, τις φερόμενες ως «ελληνικές παραβιάσεις» και «ελληνικές προκλήσεις» κατά της Τουρκίας, τους μουφτήδες κ.ά.)
Η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, η εκεί συνάντηση που είχε ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και, ενδεχομένως περισσότερο από καθετί άλλο, η ομιλία Μητσοτάκη στο Κογκρέσο στις 17 Μαΐου, ήρθαν – μέσα σε ένα κλίμα ήδη οξυμένων ελληνοτουρικών εντάσεων – να προκαλέσουν ενόχληση στην τουρκική πλευρά, που αυτήν την περίοδο έχει όμως ανοίξει παράλληλα τα χαρτιά της και σε ουκ ολίγα άλλα μέτωπα διεκδικώντας την ικανοποίηση σειράς άλλων όχι εύκολα υλοποιήσιμων διεκδικήσεων.
Η Άγκυρα επί του παρόντος ζητά πολλά:
- F-16 από τις ΗΠΑ (αναβάθμιση ήδη υπαρχόντων, απόκτηση νέων)
- υποχωρήσεις από τη Σουηδία και τη Φινλανδία (σε βάρος Κούρδων, φιλοκούρδων και φερόμενων ως «γκιουλενιστών») προκειμένου να δώσει το πράσινο φως για την ένταξη των εν λόγω χωρών στο ΝΑΤΟ
- «κατανόηση» από τους Συμμάχους, την οποία όμως «κατανόηση» η ίδια θέλει να αντιλαμβάνεται και ως δυτική στήριξη υπέρ των τουρκικών μονομερών διεκδικήσεων σε μια σειρά από άλλα μέτωπα (βλ. Συρία, Ανατολική Μεσόγειος) ή ανοχή (βλ. υποθέσεις Καβαλά, Ντεμιρτάς κ.ά.)
- τη μη-ανάμειξη τρίτων στα ελληνοτουρκικά
- και τη μη-παράκαμψη της ιδίας της Τουρκίας
Οικονομία – προσφυγικό – εκλογές
Κι όλα αυτά, με φόντο έναν πόλεμο όπως είναι εκείνος στην Ουκρανία, που φαινομενικώς πριμοδοτεί μεν διπλωματικά την Τουρκία ως διαμεσολαβήτρια δύναμη (αν και δεν φαίνεται να σημειώνεται πια νέα πρόοδος, ούτε σε αυτό το μέτωπο, ή τουλάχιστον όχι με τουρκική εμπλοκή) αλλά βλάπτει σοβαρά την τουρκική οικονομία. Μια οικονομία – και μαζί μια κοινωνία – που διανύει περίοδο έντονων κλυδωνισμών λόγω: πληθωρισμού – ακρίβειας, απαξίωσης της τουρκικής λίρας, εμπορικών ελλειμμάτων, μεταναστευτικών – προσφυγικών προκλήσεων (χαρακτηριστική η περίπτωση του Ουμίτ Οζντάγ στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο) και δημοσκοπικών πιέσεων για το δίδυμο των κ.κ. Ερντογάν (AKP) και Μπαχτσελί (MHP).
Όλα αυτά, δε, ενόψει των επόμενων διπλών (βουλευτικών και προεδρικών) εκλογών που κανονικά είναι προγραμματισμένο να διεξαχθούν στην Τουρκία το 2023 αλλά δεν αποκλείεται να διεξαχθούν και νωρίτερα, εάν ο Ερντογάν κρίνει πως κάτι τέτοιο θα μπορούσε να τον ωφελήσει.
Με το βλέμμα στις ΗΠΑ
Ο Τούρκος πρόεδρος το συνηθίζει όταν πιέζεται να (αντ)επιτίθεται, απλώνοντας όλες τις διεκδικήσεις του στο τραπέζι.
Αναλυτές, μεταξύ αυτών και Τούρκοι όπως ο Ragip Soylu, εκτιμούν πως εκείνος τώρα κλιμακώνει με το βλέμμα στραμμένο όχι τόσο στην Αθήνα, στο Ελσίνκι ή στην Στοκχόλμη, αλλά (μέσω των προαναφερθέντων) στις ΗΠΑ και στην κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν από τον οποίο η Άγκυρα δεν έχει ακόμη «πάρει» όσα θα ήθελε, και ας έχουν περάσει κοντά δύο χρόνια από την εκλογή του τελευταίου στην προεδρία των ΗΠΑ…
Υπάρχει περίπτωση «υποχωρήσεις» ή «παραχωρήσεις» που δεν έγιναν τα περασμένα δύο χρόνια από την πλευρά των ΗΠΑ υπέρ της Τουρκίας του Ερντογάν, να γίνουν τώρα με φόντο την ουκρανική κρίση και όσα αυτή η κρίση σημαίνει για το ΝΑΤΟ;
Μένει να φανεί… Το μόνο σίγουρο είναι πάντως πως οι τουρκικές πιέσεις και οι ανεβασμένοι τουρκικοί τόνοι δεν εκτιμώνται μεταξύ των συμμάχων…
Η ελληνική απάντηση
Όσο για την (πρώτη) ελληνική απάντηση στις σημερινές δηλώσεις Ερντογάν, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου δήλωσε χαρακτηριστικά: «Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υπερασπίζεται σθεναρά και αποτελεσματικά τόσο τα εθνικά μας δίκαια όσο και τη διεθνή νομιμότητα. Η ελληνική εξωτερική πολιτική είναι ισχυρά βασισμένη στην ιστορία, το διεθνές δίκαιο και τις συμμαχίες μας, όσο κι αν αυτό ενοχλεί κάποιους. Δεν θα μπούμε σε αντιπαράθεση δηλώσεων με την ηγεσία της Τουρκίας. Η πολιτική μας είναι πολιτική αρχών.»
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr