Χαλκιδαίος από οχτώ χρονώ δεν γινόταν να μην ερωτευθώ το Λιμεναρχείο της πόλης και να μη φθονώ το πλήρωμά του. Λίγα μέτρα πέρα από τη Γέφυρα –με κεφαλαίο γάμμα–, πάνω από τον παραθαλάσσιο σιδηροδρομικό σταθμό, κατάλευκο με παραθυρόφυλλα μπλε βαθύ, μου φάνταζε πλωτό.
Μ’ όλο που οι ναύτες της βάρδιας στην παραλιακή λεωφόρο συχνά μας κυνηγούσαν, όταν, άτακτη πιτσιρικαρία, ψαρεύαμε τολμηρά και φασαριόζικα από τη Γέφυρα ώς τα ριζά του Κόκκινου Σπιτιού, ο θαυμασμός μου για τη στολή τους, ιδίως στις παρελάσεις, ποτέ δε λιγόστεψε.
Κάποτε, Σημαιοφόρος πια, κοντραρίστηκα μαζί τους, τα έχω πει αλλού, αλλά το Λιμενικό, που άργησα κάπως να το ξεχωρίσω από το Ναυτικό, με ταξίδευε πρύμα σε εξωτικά νερά.
Δεν πάει πολύς καιρός που αυτή η αγάπη, σχεδόν βουλιαγμένη από τότε που οι κληρωτοί λιμενικοί ναύτες χάθηκαν οριστικά, αναδύθηκε ορμητική χάρη σε σοβαρά περιστατικά. Αρχίζω από το τελευταίο, το πιο απροσδόκητο. Στο «Ιδρυμα Αγγελου και Λητώς Κατακουζηνού» δεν πάει πολύς καιρός που γινόταν η παρουσίαση ενός βιβλίου. Κάποιος σφύριξε
στην υπεύθυνη του Ιδρύματος ότι είχα υπηρετήσει στο Ναυτικό κι όταν ετοιμαζόμουν να φύγω, ήλθε και με ρώτησε αν είχα ακούσει ποτέ το όνομα του Ναύαρχου Λιμενικού Μανώλη Πελοποννήσιου. Οχι, αποκρίθηκα μισοδαγκωμένος, κι εκείνη με λίγα λόγια μου είπε πώς μια επέμβασή του έσωσε εκατοντάδες ανθρώπους.
Ο Ναύαρχος ήταν πατέρας της. Κρατούσε ένα περιοδικό, το άνοιξε και μου τον έδειξε. «Το θέλετε;» ρώτησε, και βέβαια το πήρα λαίμαργα. Κοίταξα τη φωτογραφία του Μανώλη Πελοποννήσιου: πρόσωπο θαλασσινό, καπετάνιος όχι όμως κουρσάρικου μπάρκου και τσούρμου.
Το περιοδικό ήταν «Ο Εφοπλιστής», τεύχος Οκτωβρίου 2015, και στις σελίδες 68-74 διάβασα την περίληψη ενός φιλάνθρωπου ναυτικού μυθιστορήματος. Πρόκειται για τη σύγκρουση στις 21 Οκτωβρίου του 1988, ανοιχτά του Φαλήρου, του κρουαζιερόπλοιου Jupiter, με το ιταλικό φορτηγό Adige.
Στο Jupiter, εκτός του πληρώματος, επέβαιναν περίπου πεντακόσιοι διδάσκαλοι και μαθητές. Κεντρικός Λιμενάρχης Πειραιώς τότε ο Μανώλης Πελοποννήσιος και παίρνει επάνω του όλο το βάρος της διασώσεως των επιβατών. Η εξιστόρηση είναι περιληπτική, αλλά τα ουσιώδη λέγονται. Δεν χωρούν όλα εδώ, ούτε η σταδιοδρομία του μετέπειτα Ναυάρχου, που ξεκίνησε από την Κίμωλο και κυβέρνησε στα 24 του χρόνια ωκεανοπόρο πλοίο. Πάντοτε πρώτος και βραβευόμενος στη σχολική του ζωή, πρώτος στη Σχολή Εμπορικού Ναυτικού, το ίδιο και στη Σχολή Λιμενικών Δοκίμων. Από γεννησιμιού του σκαρί για πλόες επικίνδυνους. Αν, φίλε αναγνώστη, αγαπάς τους «εργάτες της θαλάσσης» –α, θαλασσινέ Ουγκώ!–, βρες το τεύχος του «Εφοπλιστή».
Ηταν φυσικό ο διασώστης Ναύαρχος να μου θυμίσει έναν εξαιρετικό συνεχιστή του, τον Κυριάκο Παπαδόπουλο, υποπλοίαρχο Λιμενικού, κυβερνήτη σκάφους, που έπαιζε κορώνα-γράμματα τη ζωή του για να σώζει τους δύστυχους πρόσφυγες. Τον έχασε ο τόπος νέον. Αν ζούσε ο Ναύαρχος Μανώλης Πελοποννήσιος, θα ήταν ο εξάρχων του θρήνου.
Είχε πέσει βαρειά σκιά στη χαρά μου ένα καλοκαίρι που ο «Κύκνος» με ταξίδεψε στη μητρώα Λίμνη και δεν βρήκα στη θαλασσινή της σκάλα τον λιμενικό ναύτη. Ο λιμενικός σταθμός είχε καταργηθεί. Αργότερα, δεν έμαθα πότε ακριβώς και γιατί, χειμώνας κρυερός άδειασε για πάντα απ’ όλα τα λιμεναρχεία, τα υπολιμεναρχεία και τους λιμενικούς σταθμούς τις μπελαμάνες και τις κολλαρίνες. Ο αέρας πήρε τα πουλιά και από το παραγεφύριο Λιμεναρχείο της Χαλκίδας. Υστερα το κτίριο ορφάνεψε κι άλλο, όταν οι σπουδαιότερες υπηρεσίες του μεταφέρθηκαν σε χώρο που δε βλέπει θάλασσα. Α, σε τέτοιο μέρος ο μόνιμος Κεντρικός Λιμενάρχης του Γριπονησιού, θα ξήλωνε τα γαλόνια του και θα παρακαλιόταν να τον έπαιρνε κανένα θολό βαπόρι «έξω από τα όρια του κόσμου».
Σημαιοφόρος κάποτε του Ναυτικού εγώ και ποιος ο λόγος να χαλιέμαι για το Λιμενικό, κάπου εξήντα χρόνια από τότε που έβγαλα οριστικά τη στολή; Μα για τη θαλασσινή του ανάσα και για τους καπεταναίους του σαν τον Ναύαρχο Μανώλη Πελοποννήσιο και τον υποπλοίαρχο Κυριάκο Παπαδόπουλο, τους σωστικούς. Και γιατί λυπήθηκα πολύ όταν εγκάρδιός μου φίλος θύμωσε ανωφέλευτα με ανώτατο Λιμενικό αξιωματικό, που χρησιμοποίησε τη μόνη δόκιμη αιτιατική πληθυντικού «απόπλους».
Μηδέν άγαν, φίλε μου, όταν μάλιστα πρόκειται για θαλασσινούς.