Ο Αλεσάντρο θα ερχόταν στην Αθήνα για λίγες ημέρες και αναζήτησε στο Ιντερνετ έναν χώρο για βραχυπρόθεσμη ενοικίαση – όχι για να μείνει, αλλά για γραφείο. Είχε πλέον αρκετές επιλογές: Τουλάχιστον 15 χώρους – στο κέντρο ή στα βόρεια, με μοντέρνα διακόσμηση, κλασική ή τελείως απλή. Τα περισσότερα νοικιάζονταν με τον μήνα (οι τιμές κυμαίνονται από 70 μέχρι 479 ευρώ ανά άτομο), πλέον όμως μπορούσε να νοικιάσει με την εβδομάδα ακόμα και με την ημέρα ή την ώρα. Τελικά, επέλεξε έναν χώρο στην Ερμού. Προπλήρωσε τις ημέρες που ήθελε γραφείο αλλά και την «Αθηνά», μια μεγάλη αίθουσα συσκέψεων. Θα μπορούσε να δεχτεί κόσμο, θα είχε γρήγορο Ιντερνετ, προτζέκτορα και ό,τι άλλο θα έβρισκε σε μια τέλεια εξοπλισμένη εταιρεία. Εάν το επιθυμούσε θα μπορούσε να έχει πρόσβαση στο κτίριο όλη την εβδομάδα (και όλο το 24ωρο), αλλά δεν το χρειαζόταν. Ο λογαριασμός ήταν 204 ευρώ για δύο ημέρες.
Οταν έφτασε, ανέβηκε στον 4ο όροφο όπου βρίσκονται η ρεσεψιόν και οι κοινόχρηστοι χώροι: μία ανοικτή κουζίνα, κάποια γραφεία και αναπαυτικοί καναπέδες. Κάποιοι έπιναν καφέ (προσφορά του χώρου) και συζητούσαν χαλαρά, κάποιοι διάβαζαν εφημερίδες, άλλοι με ένα λάπτοπ στα πόδια ήδη δούλευαν σε κάποια πολυθρόνα. Πίσω από την υποδοχή ο Θάνος καλωσόριζε έναν έναν τους ενοικιαστές με τα ονόματά τους, κάποιοι με κουστούμια, άλλοι με τζιν και αθλητικά. Αν κάποιος δεν ήξερε πού βρισκόταν, θα θεωρούσε πως είναι στα γραφεία μιας επιτυχημένης startup ·και όμως, κάτω από την ίδια στέγη φιλοξενούνται 57 διαφορετικές επιχειρήσεις: από τμήματα μεγάλων εταιρειών, τεχνολογικές εταιρείες που μόλις ξεκινάνε, εταιρεία Κινέζων που ασχολούνται με το real estate, αλλά και πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες: από γραφίστες και λογιστές μέχρι έναν δικηγόρο από την Κόρινθο που έρχεται λίγες ημέρες κάθε μήνα για να συναντήσει πελάτες τους.
Το πενταώροφο κτίριο της Spaces στην Ερμού είναι το πρώτο της ολλανδικής εταιρείας στην Ελλάδα. «Εν μέσω κρίσης προσπαθήσαμε πολύ να τους πείσουμε να επενδύσουν στη χώρα μας. Δεν πίστευαν πως θα υπήρχε ενδιαφέρον ή ανταπόκριση», εξηγεί στην «Κ» ο Φίλιππος Νικολακόπουλος που εργάζεται στον όμιλο IWG, στον οποίο ανήκει η Spaces.
Τα αποτελέσματα τους δικαίωσαν: Πλέον λειτουργεί και ένα δεύτερο κτίριο στο Μαρούσι, ανοίγουν σύντομα ένα ακόμα στη Σόλωνος και στη Θεσσαλονίκη. Οι τιμές κυμαίνονται ανάλογα με το πακέτο και τη ζήτηση – όσο λιγότερα γραφεία υπάρχουν διαθέσιμα, τόσο ανεβαίνει η τιμή.
Στην Ελλάδα υπήρχαν ήδη από τη δεκαετία του ’80 εταιρείες στις οποίες μπορούσες να νοικιάσεις χώρο γραφείου. Πλέον, χώροι όπως το Spaces, η Τζαφέρη 16 ή το Ρομάντζο στο ιστορικό κτίριο του παλιού περιοδικού προσφέρουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες, ευελιξία αλλά και υψηλή αισθητική. Για παράδειγμα, το κτίριο που έχει πάρει το όνομά του από τον δρόμο Τζαφέρη στην Πειραιώς είναι ένας χώρος industrial που, παρ’ όλα αυτά, καταφέρνει να είναι ζεστός. Ισως λόγω της φωτισμένης ελιάς στον κοινόχρηστο χώρο, τα επτά ποδήλατα στην είσοδο που μπορεί να χρησιμοποιούν όλοι ή το φωτισμένο καρουζέλ που τους χάρισε φεύγοντας ένας Γάλλος δικηγόρος που εργαζόταν εκεί επί 8 μήνες. Τα γραφεία εκεί παραμένουν ανοικτά μέχρι τις 9.30 το βράδυ. «Μας ευχαριστούν που τους λέμε να φύγουν», εξηγεί η Μαριάνθη Καραγεώργη, υπεύθυνη του χώρου. «Στην αρχή είχαμε προσφέρει πακέτα με πρόσβαση και τα Σάββατα, αλλά δεν υπήρχε ενδιαφέρον», εξηγεί.
«Είναι ιδανικό»
«Οταν ξεκινάς, είναι απίστευτη η ευκολία του να είναι όλα έτοιμα και να μην έχεις να σκεφτείς τίποτα το γραφειοκρατικό», εξηγούν στην «Κ» ο Ανδρέας που νοίκιασε δύο θέσεις εργασίας στην Τζαφέρη 16 πριν από 5 χρόνια και ο Δημήτρης, που εγκαταστάθηκε σε ένα κλειστό γραφείο στο Spaces στο Μαρούσι τον Σεπτέμβριο. «Είναι ιδανικό όταν δεν ξέρεις πόσο γρήγορα θα μεγαλώσει η επιχείρησή σου», προσθέτουν. Βέβαια, οι εταιρείες και των δύο έχουν ήδη μεγαλώσει τόσο ώστε μπορεί να μην τους συμφέρει οικονομικά να παραμείνουν εκεί. Αν φύγουν, θα τους λείψουν ο χώρος και οι επαφές που συχνά καταλήγουν σε συνεργασίες (ήδη ο Δημήτρης συνεργάζεται με έναν ένοικο για την ιστοσελίδα του).
Οι ευκαιρίες για τέτοιου είδους ζυμώσεις είναι πολλές: στις νύχτες ταινίας στο Spaces, στα τουρνουά μπιλιάρδου στην Τζαφέρη 16 ή απλώς στους κοινόχρηστους χώρους. «Και βέβαια δεν έχουμε μόνο επαγγελματικά παντρέματα», λέει, γελώντας, ο Νικολακόπουλος από τη Spaces: «Ενας Ελληνοκαναδός που είχε έρθει στον χώρο μας για δουλειά, μόλις παντρεύτηκε μία κοπέλα που επίσης εργαζόταν εκεί».
Περνώντας χρόνο στους χώρους αυτούς νιώθει κανείς πως εκεί στεγάζονται επαγγελματίες που βλέπουν το μέλλον με εξωστρέφεια και όραμα, πρόκειται για χώρους που σε τίποτα δεν έχουν να ζηλέψουν αντίστοιχους του εξωτερικού. Αν και αναπόφευκτα πότε πότε μπορεί να συναντήσεις εκεί και την… άλλη Ελλάδα: Πρόσφατα οι εργαζόμενοι μιας εταιρείας έκαναν φασαρία και κάπνιζαν στα κλειστά γραφεία τους . Παρά τις προειδοποιήσεις, δεν συμμορφώθηκαν και όταν τους ζήτησαν να φύγουν, αρνήθηκαν. Χρειάστηκε να επέμβει η αστυνομία για να γίνει η έξωση.