Μία οδό διαφυγής αναζητεί το βλέμμα που στρέφεται προς τον ουρανό, όταν τα πράγματα στη γη γίνονται ασφυκτικά. Αυτή η ματιά προς τα επάνω που ανακουφίζει την ταραγμένη ψυχή, έδωσε στον ζωγράφο Χρήστο Παλλαντζά το έναυσμα να δημιουργήσει μία σειρά από έργα, που μπορούν να ιδωθούν και ως μεταφυσική αλληγορία. Αλλωστε, κατά την Ντόρα Ηλιοπούλου-Ρογκάν, δρα ιστορικό τέχνης-τεχνοκριτικό, «τα έργα προκαλούν μια ανάταση πνευματική και ψυχική».
Σχετικός είναι και ο τίτλος της ζωγραφικής έκθεσης που εγκαινιάζεται αύριο. Η φράση «Ανω σχώμεν» αποτελεί μια προτροπή να υψώσουμε την καρδιά και τη σκέψη μας προς τον ουρανό. Και ίσως να δούμε λίγο διαφορετικά όσα συμβαίνουν γύρω μας και κυρίως εντός μας.
Ο ίδιος ο Χρήστος Παλλαντζάς, με τον οποίο μιλήσαμε λίγο πριν ξεκινήσει η έκθεση, χαρακτήρισε αυτά τα περίπου 60 έργα που παρουσιάζονται στην γκαλερί Ευριπίδης, «μια προσωπική ονειροπόληση, αφιερωμένη σε όλους εκείνους που ξεχνούν να κοιτάξουν προς τον ουρανό». Εμπνεόμενος από το χειρόγραφο της «Κλίμακας» του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου –ένα κείμενο για την υλική και πνευματική ασκητικότητα– και με σημείο αναφοράς την καθημερινή διαδρομή από το σπίτι του στα Πετράλωνα προς το εργαστήριό του στο Μεταξουργείο, ο καλλιτέχνης προτείνει μια διαφορετική «ανάγνωση» της πόλης. Κοιτώντας την Αθήνα από την ταράτσα του σπιτιού του, περπατώντας στους δρόμους της και οδηγώντας στις μεγάλες λεωφόρους της ξαναβλέπει μέσω της ζωγραφικής του το αστικό τοπίο κάτω «από έναν τρυφερό και αβάσταχτο ουρανό», όπως έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκις. Τη δική του ζωγραφική «Μαγική πόλη» διασχίζουν η οδός Πειραιώς, η λεωφόρος Βουλιαγμένης, η Ιερά Οδός, η Διονυσίου Αρεοπαγίτου. «Με απτό ερέθισμα την ατμόσφαιρα, που υποβάλλουν τοπία σε γειτονιές της Αθήνας, το σούρουπο ή και το βράδυ, ο Παλλαντζάς πραγματοποιεί, κάθε φορά, και από μια μεταφυσική σύνθεση: γίνεται πομπός και δέκτης μιας υπέρτατης “αρμονίας”. Μια αρμονία ταυτισμένη με αυτή καθαυτή την υπέρτατη κοσμική ενέργεια, που ερμηνεύεται στα έργα του με μια ευρηματική, μοναδική σε αίσθηση ατμοσφαιρικότητα», σημειώνει στο κείμενο που προλογίζει τον κατάλογο της έκθεσης η Ντόρα Ηλιοπούλου-Ρογκάν.
Δουλεύοντας πάντοτε με λάδια, ο Χρήστος Παλλαντζάς σε αυτή την έκθεση απομακρύνεται από την προηγούμενη ανθρωποκεντρική θεματολογία του. Η ζωγραφική προσέγγιση της νέας του δουλειάς είναι βαθύτατα προσωπική, όπως λέει ο ίδιος, απόρροια μιας εποχής ψυχολογικής καταβύθισης. «Κι όμως, αφήνοντας μια μέρα τον κλειστό χώρο του εργαστηρίου και ανεβαίνοντας στην ταράτσα, βρήκα για λίγο την ελευθερία». Στα έργα είναι φανερές οι τάσεις φυγής του ζωγράφου κυριολεκτικά και μεταφορικά, από το μικρό αεροπλάνο που διακρίνεται στο βάθος ενός πίνακα, και την εικόνα του αεροδρομίου μέχρι τη σιδερένια σκάλα που στέκει μόνη της στο κέντρο της πόλης, και μοιάζει να μην καταλήγει πουθενά. Αυτή η συμβολική σκάλα, που θυμίζει μια καταπληκτική αγιογραφία που είχε υπόψη του ο ζωγράφος, δίνει την αφορμή να επιστρέψουμε και πάλι στο χειρόγραφο του Σιναΐτη μοναχού, την «Κλίμακα της Θείας Ανόδου» που κάθε βαθμίδα της οδηγεί όλο και πιο κοντά στο θείο.
«Ανω σχώμεν», Evripides Art Gallery, έως 20/1.