Με πρόσχημα την αποτροπή ταραχών, ενόψει της προγραμματισμένης 24ωρης γενικής απεργίας των εργατών στις 5 Αυγούστου 1936, και «για λόγους εξωτερικής πολιτικής», ο Ιωάννης Μεταξάς επιβάλλει δικτατορία, με τη σύμφωνη γνώμη του βασιλιά. Η γενικότερη κρίση του κοινοβουλευτισμού στην Ευρώπη (με την επικράτηση του ναζισμού και του φασισμού) αλλά και η αμήχανη ανοχή των –αποδυναμωμένων από έριδες και στερημένων από τους ηγέτες τους– ελληνικών αστικών κομμάτων διευκόλυναν την εγκαθίδρυσή της.
H «Κ» αναφέρει: «Η Δικτατορία επεβλήθη όπως επιβάλλεται η εγχείρησις εις ανθρώπους βαρύτατα ασθενείς. Δεν ήτο επιθυμητή, δεν ήτο ευκταία, αλλ’ εκεί όπου είχον φθάσει τα πράγματα, αφού η γάγγραινα είχε προχωρήσει ταχεία από τα άκρα προς τον κορμόν και αφού ηπειλείτο γενική του σώματος σηψαιμία, την τελευταίαν πλέον στιγμήν, με βαρύ πυρετόν, εν θερμώ, ωδηγήθη εις το ψυγείον η Ελλάς. Και εκεί της εκόπησαν αι ελευθερίαι. Αλλ’ ο τόπος ήτο πράγματι ασθενής; Και ήτο απολύτως ο ακρωτηριασμός επιβεβλημένος; Εις το ερώτημα δεν θα ύπαρξη τίμιος άνθρωπος, δεν θα υπάρξη πολίτης μη υπέχων απέναντι του καταντήματός μας βαρυτάτας ευθύνας ο οποίος ν’ απάντηση αρνητικώς.»
Προπαγανδιστική αφίσα του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου (Κληροδότημα Αλέξανδρου Θ. Μπενάκη, Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, Αθήνα).