Περί τις 100.000 αριθμούν όσοι γεννήθηκαν κατά το έτος 2002 και είχαν για πρώτη φορά χθες, στα 16 και κάτι ή στα 17 (δευτέρα γενικού ή επαγγελματικού λυκείου) δικαίωμα ψήφου. Η αποχή στις ηλικίες αυτές εκτιμάται γύρω στο 50%, άρα χθες ψήφισαν περίπου 50.000 17άρηδες. Αν προστεθούν και όσοι γεννήθηκαν το 2001 και δεν έχουν κλείσει ακόμη τα 18, ο συνολικός αριθμός τους θα πρέπει να προσεγγίζει τις 80.000. Για πολλούς από αυτούς ήταν μια πράξη μεγάλης ευθύνης και «ταχείας ωρίμανσης», το πρώτο σημαντικό πέρασμα στην «κοινοπολιτεία» των μεγάλων. Για άλλους, μια πράξη ενήλικα από ανηλίκους με την ωριμότητα και το μυαλό παιδιού.
Ο Παναγιώτης Κουρής, από το 2ο Λύκειο Βούλας, πιστεύει ότι ήταν αρκετά ώριμος για να ψηφίσει. «Γνωρίζω την ευθύνη που έχει αυτή η ψήφος, τη σοβαρότητα που απαιτεί. Βέβαια, είδα συνομηλίκους μου που είτε δεν το πήραν στα σοβαρά είτε δεν ψήφισαν, δεν γνωρίζουν καν τι αντιπροσώπους εκλέγουμε». Πάντως, οι περισσότεροι συμμαθητές του ψήφισαν. «Είχαμε κάνει αρκετές συζητήσεις μεταξύ μας, προσωπικά διαμόρφωσα άποψη κουβεντιάζοντας και με τους γονείς μου, είναι λογικό, όλα τα παιδιά το κάνουν. Εψαξα στο Ιντερνετ για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους υποψηφίους, αν και λόγω μαθημάτων δεν είχα όσο χρόνο θα ήθελα». Για τη Λένα, από το 2ο Γενικό Λύκειο Δάφνης, ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία. «Ηθελα να ψηφίσω, είχα κάνει τις επιλογές μου συζητώντας κυρίως με φίλους αλλά και με τους γονείς μου, οι οποίοι με ενημέρωσαν χωρίς ωστόσο να έχουν καμία πρόθεση να με επηρεάσουν. Αλλά τα περισσότερα παιδιά στην τάξη μου, τη Β΄ Λυκείου, δεν ψήφισαν. Από τους 24 που είμαστε μόνο οι 10 πήγαν στην κάλπη. Δεν ενδιαφέρονται για τα κοινά…».
«Δεν είμαι ακόμα ώριμη»
Για τη Βασιλεία και την Ελισάβετ από λύκεια της Νέας Σμύρνης, οι 17άρηδες είναι ακόμη παιδιά, παρότι η είσοδος στην εφηβεία, αυτό το αιφνίδιο πέρασμα από την αθωότητα στη διακεκαυμένη ζώνη όπου πλέον όλα επιτρέπονται, πραγματοποιείται όλο και πιο νωρίς. «Είμαι 16 και κάτι, θεωρώ ότι τα παιδιά στην ηλικία μου δεν είναι ακόμη ώριμα, δεν έχουν αρκετές εμπειρίες από τον έξω κόσμο, ζουν στην ασφάλεια του σπιτιού τους. Από τη μια είναι καλό να γίνεσαι υπεύθυνος πολίτης και να αποφασίζεις για το μέλλον της Ευρώπης και της περιοχής σου, όμως από την άλλη η εφηβεία, αυτό το μετέωρο βήμα προς την ενηλικίωση, είναι μια ευαίσθητη ηλικία. Εύκολα επηρεάζεσαι από τους άλλους, συχνά από ακραίες φωνές, εύκολα καθοδηγείσαι. Ψήφισα αφού μου δόθηκε η ευκαιρία, αλλά προσωπικά ψήφισα αυτό που μου είπαν οι γονείς μου γιατί τους εμπιστεύομαι και γνωρίζω ότι θέλουν το καλό της χώρας». Και η Ελισάβετ συμφωνεί ότι ένα μεγάλο ποσοστό των 17άρηδων ίσως δεν είναι έτοιμο να επωμιστεί το βάρος μιας πολιτικής επιλογής. «Η πλειονότητα νομίζω ότι δεν διαθέτει τα σωστά κριτήρια για να εκλέξει τους αντιπροσώπους της, δεν γνωρίζει τα βασικά πολιτικοοικονομικά ζητήματα, επηρεάζεται από εξαγγελίες για μέτρα, για νομοθετικές αλλαγές, που αγνοεί τις επιπτώσεις τους, ακούει για μνημόνια αλλά υιοθετεί την άποψη άλλων για το αν έκαναν περισσότερο καλό ή κακό, δεν μπορεί να κρίνει σχετικά με τον ΦΠΑ, απλά ξέρει ότι είναι ένας φόρος που αυξήθηκε ή μειώθηκε. Και να ψηφίσεις, θα ψηφίσεις αυτό που θα σου πουν η μαμά και ο μπαμπάς. Ετσι αυξάνονται τα άτομα που ψηφίζουν, οι δύο ψήφοι των γονιών γίνονται τρεις, χωρίς ουσιαστική αλλαγή. Ή θα ψηφίσεις περισσότερο επαναστατικά, ενάντια σε αυτό που λένε οι γονείς και το οποίο υπαγορεύει μια πολιτική παράταξη. Η συνειδητή ψήφος είναι σπάνια σε αυτή την ηλικία».
Τι περιμένουν οι έφηβοι από τους αντιπροσώπους που έχουν εκλέξει; «Νομίζω ότι ψηφίζουν αυτούς που λένε όσα θέλουν να ακούσουν, ότι καταργούνται οι Πανελλαδικές, γίνεται πιο εύκολος ο τρόπος πρόσβασης στα πανεπιστήμια, κ.λπ.» λέει η Ελισάβετ. «Ούτε εγώ ούτε τα άλλα παιδιά νομίζω ότι περιμένουμε πολλά μετά την οκταετία της κρίσης, κατά την οποία είδαμε να μην υλοποιούνται όσα προεκλογικά είχαν ειπωθεί», σημειώνει ο Παναγιώτης. «Ουσιαστικά ψηφίσαμε αυτόν που θεωρούμε ότι είναι ο λιγότερο κακός».