Σήμερα θα κριθεί τελικώς αν θα εξεταστεί από τη Βουλή (αυτόνομα ή ως κομμάτι άλλης νομοθετικής πρότασης) το σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος για τις οικιστικές πυκνώσεις. Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει πλήθος «φιλολαϊκών» ρυθμίσεων, όχι μόνο για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων σε δάση, αλλά και για την εκχέρσωση δασωμένων αγρών, την κατακύρωση της κυριότητας χορτολιβαδικών εκτάσεων, την παράταση της ανάρτησης των δασικών χαρτών, τον διορισμό προϊσταμένων στα κτηματολογικά γραφεία εκτός ΑΣΕΠ, τις συνενώσεις μη άρτιων οικοπέδων, τη διατήρηση «ιερών» και άλλων παρανομιών σε δάση, τη μετατροπή νεότερων μνημείων σε ξενοδοχεία, ακόμα και το κυνήγι με τη βοήθεια γερακιών. Περιέχει μάλιστα και βασικά λάθη, ενδεικτικά της σπουδής με την οποία καταρτίστηκε.
Η απόφαση θα ληφθεί σήμερα. «Η διάσκεψη των προέδρων θα κρίνει ποια σχέδια νόμου θα προχωρήσουν. Εμείς καταθέσαμε το σχέδιο νόμου γιατί ήμασταν έτοιμοι και είχαμε δεσμευθεί ότι θα παρουσιάσουμε μια ολοκληρωμένη πρόταση», λέει στην «Κ» ο αναπληρωτής υπουργός Σωκράτης Φάμελλος.
Παράκαμψη απόφασης
Στο σχέδιο νόμου είναι εμφανής η προσπάθεια του ΥΠΕΝ να παρακάμψει την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ (685/2019), που έκρινε ως αντισυνταγματικό το πλαίσιο για τις οικιστικές πυκνώσεις. Το υπουργείο εστιάζει σε μία από τις υποδείξεις του ΣτΕ, αυτή που αφορά την ανάρτηση όλου του δασικού χάρτη (συμπεριλαμβανομένων των οικιστικών πυκνώσεων που σήμερα εξαιρούνται), αλλά όχι στη βασικότερη: το ΣτΕ απέρριψε τη «διατήρηση» αυθαιρέτων σε δάση, κρίνοντας ξεκάθαρα ότι η αλλαγή χρήσης των δασών επιτρέπεται μόνο για εξαιρετικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος και η οικιστική τους αξιοποίηση δεν μπορεί να θεωρηθεί τέτοια.
Το υπουργείο, λοιπόν, προβλέπει την ανάρτηση όλων των εκτάσεων, ακόμα και αυτών που περικλείονται σε ιώδες περίγραμμα, και δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες και να υποβάλουν αντίρρηση, αλλά και να αιτηθούν παράλληλα τη «διατήρηση» του αυθαιρέτου τους για 25 χρόνια έναντι προστίμου. Χαρακτηριστικό της προχειρότητας με την οποία καταρτίστηκε το σχέδιο νόμου είναι ότι, ενώ αποφασίστηκε τελικώς να μη διαχωριστούν τα αυθαίρετα σε δύο κατηγορίες (προ του 1975 και του 1975-2011), στις διατάξεις περί υπολογισμού του προστίμου το ύψος του διαφοροποιείται ανάλογα… με την ημερομηνία ανέγερσης του ακινήτου (το άρθρο 8 παραπέμπει σε διατάξεις του άρθρου 5 που «κόπηκαν»). Στο πρόστιμο δίνονται διάφορες εκπτώσεις (50% αν είναι η πρώτη κατοικία, 33% αν είναι σε ιδιωτική έκταση, 20% αν πληρωθεί εφάπαξ), ενώ με τη «διατήρηση» προσφέρεται και δυνατότητα σύνδεσης με τα δίκτυα κοινής ωφελείας (αποδεικνύοντας ότι ουδέν μονιμότερο του προσωρινού).
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν οι «λοιπές διατάξεις» που καλύπτουν τα δύο τρία του σχεδίου νόμου. Μεταξύ άλλων:
• Στις περιοχές όπου δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου, η αναγνώριση της ιδιοκτησίας σε χορτολιβαδικές, βραχώδεις και πετρώδεις εκτάσεις μπορεί να γίνει με τίτλους παλαιότερους του 2003, αντί του 1946 που ισχύει σήμερα.
• Δίνεται κατ’ εξαίρεσιν η δυνατότητα εκχέρσωσης προς καλλιέργεια έως 30 στρεμμάτων σε δασωμένους αγρούς.
• Για να επιταχυνθεί η μετάβαση στη νέα δομή του κτηματολογίου (και με δεδομένη την άρνηση της πλειονότητας των υποθηκοφυλάκων να ενταχθούν στον νέο φορέα), προβλέπεται μια fast track, εκτός ΑΣΕΠ, διαδικασία για την πλήρωση των θέσεων προϊσταμένων κτηματολογικών γραφείων και υποκαταστημάτων.
• Κατά το τελικό στάδιο της πολεοδόμησης μιας περιοχής, δίνεται η δυνατότητα συνένωσης μη άρτιων οικοπέδων που ανήκουν σε διαφορετικούς ιδιοκτήτες, μέσω της σύστασης κάθετης ιδιοκτησίας.
• Παρατείνονται έως το 2020 η διατήρηση και η λειτουργία αυθαίρετων ναών, μονών, προσκυνημάτων και άλλων κτίριων θρησκευτικού χαρακτήρα, καθώς και κτηνοτροφείων, εκτροφείων κ.ά. που έχουν ανεγερθεί μέσα σε δάση. Είναι η τέταρτη παράταση που δίνεται στη σχετική «προσωρινή» ρύθμιση του 2014.
• Παρατείνεται έως τις 30 Αυγούστου η ανάρτηση των δασικών χαρτών σε περιοχές της Ανατολικής και της Δυτικής Αττικής, καθώς και Θεσσαλονίκης, Καρδίτσας, Δράμας, Κοζάνης και Μαγνησίας.
• Δημιουργείται πλαίσιο για την ιερακοθηρία, δηλαδή το κυνήγι με τη βοήθεια εκπαιδευμένου γερακιού.
• Πριμοδοτείται η μετατροπή σε ξενοδοχεία κτιρίων που έχουν χαρακτηριστεί νεότερα μνημεία. Οπως προβλέπεται, δεν προσμετρώνται στον συντελεστή κλιμακοστάσια, κουζίνες και κοινόχρηστοι χώροι υγιεινής.
• Δίνεται η δυνατότητα στις περιφέρειες να θεσπίσουν παράβολο υπέρ της λειτουργίας των παρατηρητηρίων δόμησης.