«Το καλό το μυστικό στην καρδιά μου το κρατώ, το κακό το μυστικό κάπου πρέπει να το πω». Αυτό το έμπλεο νοήματος τραγούδι μαζί με τον αριθμό 1056 του «Χαμόγελου του Παιδιού» αποστηθίζουν οι μαθητές στο Ρέθυμνο, στο πλαίσιο του προγράμματος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης «Παίζω με τον Φρίξο και μαθαίνω για το σώμα μου και τις διαπροσωπικές σχέσεις». «Οταν διορίστηκα το 1993, διαπίστωσα ότι η σεξουαλική αγωγή ήταν ένα θέμα που απασχολούσε όλα τα παιδιά, αλλά κανένας εκπαιδευτικός δεν ήταν σε θέση να το διαχειριστεί», εξηγεί στην «Κ» η δρ Μαργαρίτα Γερούκη, ιθύνων νους του «Φρίξου», που απέσπασε Βραβείο Αριστείας και Καινοτομίας στη Σεξουαλική Αγωγή 2019 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό για τη Σεξουαλική Υγεία.
Η Ελληνίδα εκπαιδευτικός έχει ζήσει επί μακρόν στη Φινλανδία, όπου παράλληλα με τη διδασκαλία έκανε μεταπτυχιακές σπουδές και έρευνα στη σεξουαλική αγωγή ανηλίκων, ένα γνωστικό πεδίο ιδιαίτερα εξελιγμένο στη σκανδιναβική χώρα. «Επιστρέφοντας το 2011 στο Ρέθυμνο ως σύμβουλος, άρχισα να πραγματοποιώ σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς και παιδιά», επισημαίνει η δρ Γερούκη, γύρω από την οποία συσπειρώθηκαν άλλοι τρεις εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με γνώσεις ψυχολογίας, η Ελενα Βιταλάκη, η Αθηνά Τριαματάκη και η Δέσποινα Μαυράκη. Συμπτωματικά, είναι η ίδια χρονιά που η κοινωνία του Ρεθύμνου συγκλονίζεται από την υπόθεση Σειραγάκη. «Μας προσέγγισε λοιπόν ο δήμος και ο δήμαρχος προσωπικά ζητώντας μας να οργανώσουμε μια συντονισμένη δράση», περιγράφει η δρ Γερούκη. Από αυτή την πρωτοβουλία γεννήθηκε ο… Φρίξος, μέσω του οποίου τιμήθηκε συνολικά η Ελλάδα για έναν τομέα της εκπαίδευσης που έχει συστηματικά παραμελήσει.
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε παιδιά 5 έως 8 ετών, γιατί αποτελούν τις ηλικίες που υπερεκπροσωπούνται σε συμβάντα παιδικής κακοποίησης. Ο κεντρικός ήρωας είναι ένα σκαντζοχοιράκι, ο Φρίξος, που παραπέμπει στο ρήμα «φρίττω». «Για να περάσει κανείς ένα μήνυμα σε μαθητές αυτής της ηλικίας χρειάζεται να επιστρατεύσει ένα αφήγημα, ένα παραμύθι», λέει η δρ Γερούκη. Ετσι, ο Φρίξος επισκέπτεται ως φίλος τα παιδιά για συνολικά δεκαπέντε σχολικές ώρες τη χρονιά φέρνοντάς τους παιχνίδια και γράμματα, προς μεγάλη χαρά των λιλιπούτειων μαθητών. Στην πρώτη ενότητα μαθαίνουν τα μέρη του σώματός τους και πώς πρέπει αυτά να προστατεύονται. «Ο Φρίξος έχει τα αγκάθια για προστασία, αλλά τα παιδιά έχουν τα ρούχα και τα εσώρουχα, τους λέει χαρακτηριστικά». Στη συνέχεια, γίνεται ο διαχωρισμός μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού, όπως και των κανόνων συμπεριφοράς που τους διέπουν. «Στο σημείο αυτό θέλουμε να τους καταστήσουμε σαφές ότι το Διαδίκτυο αποτελεί δημόσιο χώρο». Στην τρίτη ενότητα συζητούν για την οικογένεια και την αναπαραγωγή. «Κλείνοντας αναλύουμε τα συναισθήματα, προσπαθώντας να τους μεταδώσουμε ότι δεν υπάρχουν “καλά” και “κακά”, όλα είναι χρήσιμα, ο δε θυμός πάντοτε κάτι δείχνει».