Υπάρχει βιολογικό όριο στην αντοχή των ανθρώπων; Ναι, λένε οι επιστήμονες, οι οποίοι πιστεύουν ότι για πρώτη φορά ανακάλυψαν εκείνο το μεταβολικό όριο που ένας άνθρωπος –όσο καλός αθλητής και αν είναι– δεν μπορεί να ξεπεράσει. Προκειμένου να εξαγάγουν ασφαλή συμπεράσματα οι επιστήμονες ανέλυσαν διαδρομές πολλών χιλιομέτρων, όπως είναι ο ποδηλατικός Γύρος της Γαλλίας και άλλες μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις. Οπως διαπίστωσαν, σε δραστηριότητες που διαρκούν επί ημέρες, εβδομάδες ή μήνες, οι άνθρωποι μπορούν να «κάψουν» θερμίδες το πολύ δυόμισι φορές περισσότερες από όσες σε φάση ηρεμίας, δηλαδή περίπου 4.000 θερμίδες την ημέρα κατά μέσον όρο.
Το συγκεκριμένο όριο αφορά τη συνολική δαπάνη ενέργειας ενός ανθρώπου στη διάρκεια μιας απαιτητικής σωματικά δραστηριότητας – από το τρέξιμο σε έναν υπερ-μαραθώνιο ή μια πολυήμερη ορειβασία, μέχρι την πολύμηνη εγκυμοσύνη. Δεν έχει να κάνει με την κατάσταση των μυών και των πνευμόνων, αλλά με το πόση ενέργεια μπορεί κάποιος να λάβει από τις τροφές και να την «κάψει».
Αναλογία 2,5 προς 1
Η νέα έρευνα, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Χέρμαν Πόντσερ του Πανεπιστημίου Ντιουκ της Β. Καρολίνας, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances, μελέτησε μια ομάδα υπερ-αθλητών (δρομέων, ποδηλατών κ.λπ.), εξερευνητών και εγκύων. Διαπιστώθηκε ότι σε μια περίοδο αρκετών μηνών, ακόμη και όσοι βρίσκονται στην καλύτερη δυνατή φυσική κατάσταση δαπάνησαν το πολύ δυόμισι φορές περισσότερη ενέργεια από όση δαπανούν σε φάση ηρεμίας. Πέρα από αυτό το μεταβολικό όριο ο οργανισμός αρχίζει να «τρώει» τους δικούς του ιστούς και όλοι αρχίζουν πλέον να χάνουν βάρος. Σε πιο σύντομες διαδρομές, έναν μαραθώνιο δρόμο για παράδειγμα, ο αθλητής αυξάνει τον ρυθμό μεταβολισμού του γύρω στις 16 φορές πάνω από το συνηθισμένο, όμως κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό να συνεχιστεί σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου. Σε έναν υπερ-μαραθώνιο διάρκειας 25 ωρών η μέγιστη κατανάλωση ενέργειας είναι εννεαπλάσια της συνήθους, σε μια δεκαήμερη πορεία είναι επταπλάσια, ενώ στον ποδηλατικό Γύρο της Γαλλίας το πολύ πενταπλάσια.
Τελικά όμως, σε βάθος μερικών μηνών ισχύει πάντα η αναλογία 2,5 προς 1. Αυτό είναι και το βιολογικό όριο αντοχής, βρίσκεται μάλιστα μόλις λίγο πάνω από αυτό του γυναικείου οργανισμού κατά τη διάρκεια της κύησης, κατά την οποία ο ρυθμός μεταβολισμού είναι 2,2 φορές μεγαλύτερος του συνήθους. Με άλλα λόγια, οι έγκυοι είναι «εξπέρ» στην αντοχή, αφού ζουν σχεδόν στο όριο του μεταβολισμού που μπορεί να αντέξει το ανθρώπινο σώμα. «Η εγκυμοσύνη είναι το πιο μακροχρόνιο και το πιο δύσκολο πράγμα που μπορεί να πετύχει ο άνθρωπος. Αγγίζει το ίδιο όριο ανθρώπινης αντοχής με εκείνο που απαιτεί ο ποδηλατικός Γύρος της Γαλλίας», δηλώνει ο Χέρμαν Πόντσερ.