Στις 17 Φεβρουαρίου 1959 ξεκινάει στο Lancaster House στο Λονδίνο μια ιστορική διάσκεψη για το Κυπριακό.
Εξι ημέρες πριν, στη Ζυρίχη, οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας Κωνσταντίνος Καραμανλής και της Τουρκίας Αντνάν Μεντερές είχαν καταλήξει σε συμφωνία που προέβλεπε τη δημιουργία ανεξάρτητου κυπριακού κράτους και απέκλειε τόσο την ένωση όσο και τη διχοτόμηση του νησιού. Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία θα εγγυώντο την ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα και το σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, που θα ήταν συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας.
Παράλληλα, συμφωνήθηκαν οι βασικές διατάξεις του συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας· το νεοσύστατο κράτος θα είχε πολίτευμα προεδρική δημοκρατία, με Ελληνοκύπριο πρόεδρο και Τουρκοκύπριο αντιπρόεδρο, οι οποίοι θα είχαν πενταετή θητεία και θα εκλέγονταν από τις αντίστοιχες κοινότητες. Προβλέπονταν, επίσης, το δικαίωμα της αρνησικυρίας του προέδρου και του αντιπροέδρου σε ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας, άμυνας και εξωτερικής πολιτικής, η δημιουργία δύο κοινοτικών συνελεύσεων (ελληνικής και τουρκικής) και μιας ενιαίας Βουλής Αντιπροσώπων, όπου θα υπήρχε αναλογία 70% Ελληνοκυπρίων – 30% Τουρκοκυπρίων και οι αποφάσεις –για ορισμένα ζητήματα– θα λαμβάνονταν με απλή πλειοψηφία. Η ίδια αναλογία υπήρχε στο υπουργικό συμβούλιο και στον δημόσιο τομέα, ενώ στον στρατό ήταν 60% – 40%. Προβλεπόταν, τέλος, η δημιουργία χωριστών δήμων στις πέντε μεγάλες πόλεις της Κύπρου.
Η διάσκεψη του Λονδίνου συγκλήθηκε για να επικυρώσει τη συμφωνία αυτή. Γι’ αυτό, εκτός από την ελληνική και την τουρκική πολιτική ηγεσία, συμμετείχαν ο Βρετανός πρωθυπουργός Χ. Μακμίλαν και οι Μακάριος και Φ. Κουτσιούκ εκ μέρους της ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής πλευράς, αντιστοίχως.
Η Βρετανία αποδέχθηκε τη συμφωνία της Ζυρίχης, υπό τον όρο ότι θα διατηρούσε την κυριαρχία της στις στρατιωτικές βάσεις του Ακρωτηρίου και της Δεκελείας. Ο Μακάριος, από την πλευρά του, την αντιμετώπισε ως βάση συζήτησης και ζητούσε περαιτέρω διάλογο με την τουρκοκυπριακή πλευρά για κάποιες λεπτομέρειές της. Τελικώς, όμως, την αποδέχθηκε. Το τελικό κείμενο της συμφωνίας υπεγράφη από τους πρωθυπουργούς Ελλάδας, Τουρκίας και Βρετανίας σε ένα νοσοκομείο. Εκεί νοσηλευόταν ο Μεντερές μετά το σοβαρό ατύχημα που συνέβη κατά την προσγείωση του αεροπλάνου που τον μετέφερε στο Λονδίνο.
