Ο μπαμπάς και η μαμά παίζουν πέτρα, ψαλίδι, μολύβι, χαρτί για να βρουν ποιος θα παίξει πρώτος. Κερδίζει η μαμά, που διαγωνίζεται για την Αρτεμη. Θα κλείσει τα μάτια και θα πει έναν αριθμό από το ένα έως το τέσσερα, κάθε αριθμός αντιστοιχεί σε ένα τρόφιμο, το οποίο θα καταλήξει στο μιλκσέικ της μικρής. «Το νούμερο 3», λέει με κάποιο δισταγμό. «Μπισκότα! Ναι!» πανηγυρίζει η Αρτεμη. Είναι η σειρά του μπαμπά, που παίζει για το μιλκσέικ της Αριάδνης. «Ενα!» λέει ο μπαμπάς. «Ωω, πεπονάκι!» λέει η Αριάδνη με ενθουσιασμό. «Ιου!» λέει γελώντας η αδελφή της. Αλλοι τρεις γύροι και τα –ο… Θεός να τα κάνει– μιλκσέικ είναι έτοιμα. «Γράψτε μας στα σχόλια ποιος νομίζετε ότι κέρδισε», λέει η μαμά. «Αν σας άρεσε, κάντε μας λάικ», λέει η Αριάδνη. «Γεια σας!» λένε όλοι μαζί χαιρετώντας τον φακό.
Το συγκεκριμένο βίντεο είχε κοντά στο μισό εκατομμύριο προβολές. Ανέβηκε στο κανάλι της 9χρονης Αριάδνης («Αριάδνη star»), το οποίο έχει φτάσει τους 174.000 συνδρομητές. Το κανάλι της 8χρονης αδελφής της («Αρτεμη star») έχει 144.000 συνδρομητές, ιλιγγιώδες και αυτό το νούμερο για τα ελληνικά δεδομένα.
Τα δύο κορίτσια δεν διατηρούν απλώς τα πιο επιτυχημένα ελληνικά παιδικά κανάλια στο YouTube, έχουν δύο από τα πιο δημοφιλή κανάλια σε ολόκληρο το ελληνικό YouTube. Ανάμεσα στα παιδιά της ηλικίας τους είναι κάτι σαν σταρ. Τα τελευταία χρόνια, τις αναγνωρίζουν καθημερινά στον δρόμο, στον παιδότοπο, στο παιχνιδάδικο.
Τόσο στα βίντεο όσο και στην τρισδιάστατη εκδοχή τους, πάντως, τα δύο αδελφάκια δίνουν την εντύπωση δύο πολύ «κανονικών», προσγειωμένων, χαρούμενων παιδιών. Μπορεί το YouTube να είναι απλώς μια δημιουργική απασχόληση για τα παιδιά;
Κανονίσαμε τη συνέντευξη στις 6 το απόγευμα. Το μεσημέρι εκείνης της ημέρας είχαν πάλι «γύρισμα». «Πώς προλαβαίνετε μέσα στην τόσο πιεσμένη καθημερινότητα;» ρωτήσαμε με γνήσια απορία. «Εμείς σαν οικογένεια παίζουμε μαζί συνεχώς. Παίζουμε μαζί με τα παιδιά επιτραπέζια, διάφορα παιχνίδια. Η μόνη διαφορά είναι ότι… βάζουμε και μια κάμερα να μας τραβάει», λέει στην «Κ» ο Αλέξανδρος Μ., γνωστός στο κοινό απλώς ως «ο μπαμπάς». (Τα στοιχεία του είναι στη διάθεσή μας, αλλά δεν αναφέρουμε το πλήρες ονοματεπώνυμό του, για λόγους προστασίας των προσωπικών δεδομένων των παιδιών.) Ο ίδιος και η Ξένια Μ. ή «μαμά» εμφανίζονται τακτικά στα βίντεο. Ακόμα και όταν δεν βρίσκονται μαζί τους μπροστά από την κάμερα ακούγεται η φωνή τους. Είναι φανερό ότι επιθυμούν να γίνεται σε όλους άμεσα αντιληπτό ότι τα κανάλια ελέγχονται από ενήλικες.
Η αρχή έγινε πριν από 3,5 χρόνια χάρη σε παιδικά διαδικτυακά κανάλια από τη Ρωσία που παρακολουθούσαν τα παιδιά για να εξασκούνται στη γλώσσα (η μαμά έχει καταγωγή από τη Μόσχα). «Εγώ δεν καταλάβαινα τι λένε, αλλά βλέποντας τα βίντεο σκεφτόμουν “εμείς παίζουμε πιο ωραία από αυτούς”», λέει ο Αλέξανδρος. «Κάπως έτσι προέκυψε η ιδέα να φτιάξουμε το δικό μας κανάλι». Προφανώς, το ζευγάρι άρχισε να διυλίζει όλες τις παραμέτρους μιας τέτοιας κίνησης. «Πέρασαν έξι μήνες που το σκεφτόμασταν, ήμασταν αρκετά επιφυλακτικοί. Μέχρι που εκείνα τα Χριστούγεννα, βρεθήκαμε με πάρα πολλά νέα παιχνίδια και πήραμε την απόφαση. Η μόνη μας απαίτηση ήταν να βγει κάτι αξιοπρεπές».
Το ξεκίνημα
Η νέα δραστηριότητα ενθουσίασε τα κορίτσια, τότε 6 και 5 ετών. «Ξεκινήσαμε με το κανάλι της Αριάδνης. Η Αρτεμούλα στην αρχή ψιλοντρεπόταν αλλά κάποια στιγμή είπε “θέλω κι εγώ”.» Οπως λέει, αποφάσισαν να δημιουργήσουν δύο διαφορετικά κανάλια για τα κορίτσια, «γιατί πρόκειται για δύο διαφορετικά παιδιά, δύο διακριτές προσωπικότητες. Μπορεί να παίζουν μαζί, αλλά έχουν τα δικά τους θέλω και τις δικές τους ιδέες». Ανεβάζουν βίντεο όποτε έχουν κέφι, δεν υπάρχει προγραμματισμός. Το περιεχόμενο αποτελούν παιχνίδια, unboxing, challenges, giveaways και φυσικά vlogs από ταξίδια.
Οι συνομήλικοί τους στην Ελλάδα δεν άργησαν να ανακαλύψουν τα δύο κανάλια. «Αρχισαν να μας σταματούν στον δρόμο», λέει ο μπαμπάς. «Ηξεραν τα ονόματα των κοριτσιών, ήθελαν να φωτογραφηθούν μαζί τους». «Μπορεί ένα παιδί να διαχειριστεί αυτή τη δημοσιότητα;» ρωτάμε. «Εχουμε κάνει εξαντλητικές κουβέντες πάνω στο θέμα. Εχουμε εξηγήσει ότι όλο αυτό οφείλεται στο YouTube και δεν αφορά την υπόλοιπη ζωή μας. Δεν είμαστε κάτι ξεχωριστό. Οταν τις προσεγγίζουν, απαντούν ευγενικά και ως εκεί. Αλλο το βίντεο και άλλο η προσωπική ζωή». Σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των παιδιών, οι γονείς διευκρινίζουν ότι δεν διακυβεύεται, καθώς η διαχείριση των καναλιών γίνεται από τους ίδιους, ενώ και τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα (με βάση οδηγία της ίδιας της πλατφόρμας). Αυτά εξηγούν και στους γονείς που τους γράφουν ζητώντας συμβουλές για να κάνουν το δικό τους κανάλι. «Εμείς τους λέμε ότι η παραγωγή έχει κόπο. Κάθε βίντεο των 10 λεπτών, το γυρίζουμε σε 30΄, αλλά θέλει 10 ώρες δουλειά, για την προετοιμασία και το μοντάζ». Οπως λέει επίσης ο Αλέξανδρος, η επιτυχία δεν έρχεται από τη μια στιγμή στην άλλη. «Το YouTube θέλει επιμονή και πολλή δουλειά». Αλλά το ζητούμενο είναι πάντα η διασκέδαση. «Εμείς παίζουμε 20 παιχνίδια και δείχνουμε τα δέκα».
Η συζήτηση τι σημαίνει έκθεση της προσωπικής μας ζωής έχει ανοίξει και είναι μεγάλη, λέει στην «Κ» η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Ερα Μουλάκη. «Δεν ξέρω, για παράδειγμα, αν, μεγαλώνοντας, όλα τα παιδιά θα ήταν Ο.Κ. να είχε πρόσβαση ο κόσμος στις “φωτογραφίες” της ζωής τους. Γιατί τα βίντεο είναι μαρτυρίες της εξέλιξης τους». Οι γονείς της Αριάδνης και της Αρτεμης τονίζουν ότι τα κορίτσια ξέρουν ότι μπορούν να διακόψουν ανά πάσα στιγμή αυτή τη δραστηριότητα. «Ισχύει όμως το ίδιο για όλες τις οικογένειες; Τι γίνεται όταν ένα από τα δύο παιδιά δεν επιθυμούν να συνεχίσουν;» λέει η κ. Μουλάκη.
«Από την άλλη πλευρά, σαφώς και μπορεί να είναι μέσο έκφρασης το YouTube και η δραστηριότητα μαζί με τους γονείς μπορεί και να ενισχύει τους οικογενειακούς δεσμούς. Ομως η θεαματικότητα και τα λάικ, αυτοί οι δυο κόσμοι θέλουν προσοχή. Είναι λίγο σαν να ζητάμε από ένα παιδί να μπορεί να διαχειριστεί τα νούμερα τηλεθέασης. Είναι δύσκολο να μην ενθουσιάζεται από την απήχηση που έχει ένα βίντεο. Δύσκολα αποφεύγεται ο εθισμός των λάικ και η εσφαλμένη μετάφραση πως η αξία μας αντικατοπτρίζεται στα κλικ με καρδούλες και thumbs up», επισημαίνει.