Τα μπλόκα στους δρόμους είναι συχνά. Οι έλεγχοι αυξημένοι. Η παρουσία της αστυνομίας δεν ξαφνιάζει. Οι σειρήνες που διακόπτουν την ησυχία της νύχτας δεν προκαλούν απορία. Οι πυροβολισμοί που πολλές φορές ακούγονται δεν εκπλήσσουν. Δυτική Αττική. Περιοχές Ζεφυρίου, Μενιδίου, Ανω Λιοσίων. Μια κατάσταση που δείχνει εξωπραγματική, για τους κατοίκους αυτών των περιοχών είναι η καθημερινότητα. Η εγκληματικότητα και η παραβατικότητα ιδιαίτερα αυξημένες. Ολοι γνωρίζουν ότι τα τελευταία χρόνια οι οικισμοί των τσιγγάνων στις περιοχές αυτές έχουν εξελιχθεί στους κυριότερους χώρους διακίνησης μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών στην Αττική. Τα όπλα πολλά και η επίδειξή τους απροκάλυπτη. Ομως και νόμος της σιωπής. Μια ιδιότυπη ομερτά, που, εν πολλοίς, διασφαλίζει την ομαλή συμβίωση. Οι τσιγγάνοι στο σύνολό τους στιγματισμένοι. Οι νομιμόφρονες βαρύνονται από τις κατηγορίες που στιγματίζουν τους παρανομούντες. Οι υπόλοιποι κάτοικοι των περιοχών απλά παρατηρούν και σωπαίνουν. Αυτοπεριορίζονται. Αποφεύγουν να κινούνται στις συνοικίες των τσιγγάνων, αποφεύγουν να κυκλοφορούν τη νύχτα. Η οργανωμένη πολιτεία μοιάζει να τηρεί στάση απλού παρατηρητή. Τα όποια προγράμματα κοινωνικής ενσωμάτωσης, μεμονωμένα, αποσπασματικά και λίγα, δεν δείχνουν να έχουν φέρει κάποιο αποτέλεσμα.
Οι Αλβανοί μαφιόζοι
Μέχρι δέκα χρόνια πριν, η κατάσταση ήταν διαφορετική. Οι παρανομίες των τσιγγάνων λιγότερες και, σαφώς, όχι τόσο σημαντικές, όσο το εμπόριο ναρκωτικών. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 έγινε η μεγάλη στροφή. Σε αυτό συνετέλεσε, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αστυνομίας, η μαζική είσοδος Αλβανών στη χώρα. Αρκετοί από τους λαθρομετανάστες ήταν τσιγγάνοι. Εγκαταστάθηκαν κοντά στους υπάρχοντες οικισμούς τσιγγάνων και λειτούργησαν σαν συνδετικός κρίκος των Ελλήνων ομοφύλων τους με τα παράνομα κυκλώματα, που διακινούν μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών προς τη χώρα μας.
Σταδικά η αλβανική μαφία κυριάρχησε στην αγορά ναρκωτικών και σήμερα οι μεγαλύτερες ποσότητες κάνναβης, ηρωΐνης, αλλά και κοκαΐνης που φθάνουν στους Ελληνες χρήστες, προέρχονται από την Αλβανία. Ετσι, οι περιοχές αυτές, όπου ζουν τσιγγάνοι, εξελίχθηκαν στα σημαντικότερα κέντρα διακίνησης του Λεκανοπεδίου. Η κατάσταση ανάγκασε την αστυνομία στη λήψη έκτακτων μέτρων, έπειτα μάλιστα από μια περίοδο έως πριν από δύο χρόνια περίπου, όταν υπήρχαν ολόκληρες συνοικίες, οι οποίες θεωρούνταν άβατο για τους αστυνομικούς.
Επιχειρήσεις – σκούπα
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατούσε εκείνη την εποχή ήταν οι επιχειρήσεις – σκούπα, που οργανώθηκαν από την αστυνομία. Επρόκειτο για εφόδους μεγάλου αριθμού ανδρών, κυρίως των ΜΑΤ, οι οποίοι συχνά φρόντιζαν να έχουν καλύψει τα πρόσωπά τους με κουκούλες για να προφυλαχθούν από τον φόβο της αντεκδίκησης. Συνήθως, αφορμή για τον σχεδιασμό και την εκτέλεση μιας τέτοιας επιχείρησης αποτελούσε η πληροφορία ότι σε συγκεκριμένο οικισμό τσιγγάνων κρυβόταν κάποιος καταζητούμενος. Οι επιχειρήσεις αυτές αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές. Τόσο, διότι ήταν εντελώς αποσπασματικές, όσο και γιατί προκάλεσαν αντιδράσεις από μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης. Οι εικόνες «καμένης γης», που έμεναν πίσω ύστερα από κάθε τέτοια επιχείρηση, τα διαλυμένα παραπήγματα, με τρομαγμένα παιδιά να κλαίνε και γυναίκες να καταριούνται, προκαλούσαν αγανάκτηση και δεν έπειθαν για την αναγκαιότητα λήψης τέτοιων μέτρων.
Χρονικά, το σημείο καμπής στην αλλαγή στάσης της πολιτικής και φυσικής ηγεσίας της αστυνομίας απέναντι στη διογκούμενη εγκληματικότητα στις περιοχές αυτές, συμπίπτει με τον σεισμό του 1999. Οι εικόνες μεγάλων καταστροφών και διάλυσης σε ολόκληρη τη Δυτική Αττική και κάποια κρούσματα λεηλασιών που σημειώθηκαν, έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου και έδειξαν ότι εάν δεν λαμβάνονταν άμεσα και συστηματικά μέτρα, η κατάσταση στην περιοχή μπορούσε να ξεφύγει από κάθε έλεγχο.
Ετσι, σχεδιάσθηκαν μέτρα που διασφάλιζαν συνεχή παρουσία της αστυνομίας με περιπολίες και συχνά μπλόκα, που λειτούργησαν κατασταλτικά, αλλά και αποτρεπτικά. Σε συνεργασία με τους φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ελήφθησαν κάποια μέτρα, όπως ηλεκτροφωτισμός δρόμων, το σκοτάδι των οποίων συγκάλυπτε παράνομες δραστηριότητες και κατεδάφιση αυθαίρετων παραπηγμάτων, που χρησιμοποιούνταν σαν κρύπτες ναρκωτικών.
Στο κοινωνικό περιθώριο
Οσο όμως οι τσιγγάνοι στις περιοχές αυτές παραμένουν ουσιαστικά στο περιθώριο της κοινωνίας, μαστίζονται από την ανεργία και την ανέχεια και αισθάνονται πολίτες δεύτερης κατηγορίας, τα προβλήματα θα παραμένουν και θα διογκώνονται. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι, σύμφωνα με την αστυνομία, οι συλλήψεις και οι κατασχέσεις ναρκωτικών και όπλων σπανίως λειτουργούν αποτρεπτικά. Εχουν καταγραφεί πολλές περιπτώσεις, όπου έπειτα από τη σύλληψη ενός μέλους της οικογένειας, συνήθως του άνδρα, οι γυναίκες, ακόμη και τα παιδιά, συνεχίζουν να επιδίδονται στη διακίνηση ναρκωτικών, καθώς η δραστηριότητα είναι ιδιαίτερα επικερδής. Την ανάγκη ανάληψης συντονισμένης δράσης από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς επισημαίνουν με κάθε αφορμή οι περίοικοι. Σε μια περιοχή όπου δίπλα στα παραπήγματα σταθμεύουν πολυτελή Ι.Χ. δεν υπάρχει κανένας έλεγχος από την εφορία ή το ΣΔΟΕ. Κανείς δεν έχει προσπαθήσει να αναζητήσει την πηγή πλουτισμού.
Ενα άλλο σημείο το οποίο, σύμφωνα με αξιωματικούς της αστυνομίας, «διεκόλυνε» την ανάπτυξη παράνομων δραστηριοτήτων ήταν η κατάργηση των κατά περιοχές αστυνομικών τμημάτων. Τα πολυδύναμα τμήματα δεν μπόρεσαν να αποδώσουν τα αναμενόμενα. Ηδη έχει αρχίσει η αντίστροφη διαδικασία, η οποία αναμένεται σύντομα να αποδώσει καρπούς.
3. Κακοτεχνίες