Οκτώ εκατομμύρια επιβάτες ετησίως, ένας διάδρομος προσγείωσης και απογείωσης αεροσκαφών πάνω από τα νερά του Θερμαϊκού, ένας νέος επιβατικός σταθμός μπροστά στον οποίο ο σημερινός θα μοιάζει με δικινητήριο Πάιπερ δίπλα σε Τζάμπο, και ένα υπερσύγχρονο σύστημα ασφάλειας συνθέτουν την εικόνα του μέλλοντος για το αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης.
Το 2006, οι αρμόδιοι του υπουργείου Μεταφορών, του ΥΠΕΧΩΔΕ και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) υπολογίζουν ότι το «Μακεδονία», το δεύτερο αεροδρόμιο της χώρας, με τα έργα επέκτασης και αναβάθμισης που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη, θα είναι στην ουσία ένα νέο αεροδρόμιο πάνω στην έκταση του παλιού και θα έχει ξεφύγει από την εικόνα «του αεροδρομίου επαρχιακής πόλης», όπως πρόσφατα το χαρακτήρισε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. K. Καραμανλής.
Αυτή την περίοδο, 200-300 άτομα εργάζονται στους χώρους του αεροδρομίου και οι ήχοι προσγειώσεων και απογειώσεων των αεροσκαφών στους δύο τεμνόμενους διαδρόμους συνοδεύονται όλη την ημέρα από το μαρσάρισμα των μεγάλων σκαπτικών μηχανημάτων που εργάζονται για τη διάνοιξη του παράλληλου τροχόδρομου, μήκους 2.440 μέτρων.
Αλλάζει όψη
Οι εργασίες που εκτελούνται είναι η αρχή των μεγάλων έργων κατά μήκος και κατά πλάτος των σημερινών ορίων του αεροδρομίου, που θα υλοποιηθούν όλα σε μια πενταετία. Εργα τα οποία, όπως λένε οι άνθρωποι του αεροδρομίου, θα αλλάξουν την όψη ολόκληρης της περιοχής επιβάλλοντας άλλες χωροταξικές ισορροπίες και θα δημιουργήσουν ένα αεροδρόμιο αντάξιο του ρόλου που επωμίζεται η Θεσσαλονίκη στη Βόρεια Ελλάδα και στη ΝΑ Ευρώπη.
Τα δύο μεγαλύτερα έργα που θα απορροφήσουν από το 2003-2006 και τα μεγαλύτερα κονδύλια, θεωρούνται η επέκταση του ενός διαδρόμου μέσα στη θάλασσα και η κατασκευή του νέου αεροσταθμού στην έκταση πίσω από το σημερινό κτίριο του αστυνομικού τμήματος προς την πλευρά της Θεσσαλονίκης. Για τις ανάγκες του, μάλιστα, θα απαλλοτριωθούν 266 στρέμματα από το διπλανό αγρόκτημα του ΑΠΘ.
Τα τελευταία χρόνια, με την ανατολική επέκταση των κτιρίων του, ο αεροσταθμός καταλαμβάνει έκταση 22.000 τ.μ. Με τη δυτική επέκταση, το 2003, θα καταλαμβάνει έκταση 35.000 τ.μ., αλλά ο νέος που θα κατασκευαστεί θα είναι τουλάχιστον 80.000 τ.μ.
Το αεροδρόμιο θα αναπτυχθεί προς όλες τις κατευθύνσεις, ακόμη και προς την πλευρά της θάλασσας, στην οποία θα «εισχωρήσει» ο ένας από τους δύο διαδρόμους, κατά 600 μέτρα, από τα 1.000 συνολικά που θα επιμηκυνθεί. Είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται ένα τέτοιο έργο στην Ελλάδα και η ολοκλήρωση του διαδρόμου αυτού, με συνολικό μήκος 3.440 μέτρα και πλάτος 50+10 μ., θα δίνει τη δυνατότητα να πραγματοποιούνται απευθείας, από και προς τη Θεσσαλονίκη, υπερατλαντικές πτήσεις με μεγάλα αεροσκάφη. Σήμερα, οι μικροί διάδρομοι του «Μακεδονία» δεν επιτρέπουν κάτι τέτοιο και τα μεγάλα αεροσκάφη δεν μπορούν να απογειωθούν με πλήρες φορτίο καυσίμων, επιβατών, αποσκευών ή εμπορευμάτων.
Παράλληλα, θα επιτρέψει στο «Μακεδονία» να εξελιχθεί σε κομβικό αεροδρόμιο στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Σήμερα και χωρίς να διαθέτει τέτοιες δυνατότητες, εκτελούνται απευθείας τακτικές πτήσεις από 23 αεροπορικές εταιρείες προς 20 διαφορετικές χώρες, ενώ με τις έκτακτες του καλοκαιριού οι εταιρείες ανέρχονται σε 73.
Ως το 2020
Το δεύτερο αεροδρόμιο της χώρας βρέθηκε πολλές φορές στο στόχαστρο αρνητικής κριτικής. Το πρόβλημα της ομίχλης, εξαιτίας της οποίας ματαιώνονται δεκάδες πτήσεις και ταλαιπωρούνται χιλιάδες επιβάτες κάθε χρόνο, το αεροπορικό δυστύχημα με το Γιάκοβλεφ το 1997, το δυστύχημα με το αεροσκάφος του Μάλι, το ραντάρ της Περαίας είναι ορισμένες από τις περιπτώσεις που δημιούργησαν ερωτήματα, όσον αφορά στις υποδομές οι οποίες θα πρέπει να χαρακτηρίζουν ένα σύγχρονο διεθνές αεροδρόμιο. Το «Ολοκληρωμένο Σχέδιο Ανάπτυξης» του υπουργείου Μεταφορών φιλοδοξεί να δώσει στο αεροδρόμιο μεγάλες δυνατότητες και προοπτικές για να μπορεί να αντεπεξέλθει στις ανάγκες της Θεσσαλονίκης τουλάχιστον έως το 2020, ενώ σύμφωνα με τις μελέτες της ΥΠΑ η τελική χωρητικότητά του θα επαρκεί για να εξυπηρετήσει στο μέλλον 16 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως.
Πριν ληφθεί η πολιτική απόφαση (το 1996) για την παραμονή και ανάπτυξη του αεροδρομίου στην περιοχή της Μίκρας, εξετάστηκαν εναλλακτικές λύσεις. Μία από αυτές ήταν η μεταφορά του αεροδρομίου στη Δυτική Θεσσαλονίκη (περιοχή Καλοχωρίου). Ολες οι λύσεις που προτάθηκαν κρίθηκαν ασύμφορες και τελικά επιλέχθηκε να επεκταθεί και να εκσυγχρονιστεί το σημερινό αεροδρόμιο, τα έργα στο οποίο τουλάχιστον δεν χρειάζονται… ωρίμαση, όπως συμβαίνει με άλλα έργα της Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η χρονοβόρος διαδικασία που απαιτείται (απαλλοτριώσεις, νέες προσβάσεις, άλλες ρυθμίσεις κ.λπ.) ήταν οι βασικότεροι ανασταλτικοί παράγοντες για τη μεταφορά του αεροδρομίου, ενώ όπως υποστήριξε ο υποδιοικητής της ΥΠΑ κ Γ. Σουλαδάκης, «εδώ όπου βρίσκεται το αεροδρόμιο δεν έχει πρόβλημα από πλευράς χωρητικότητας, ενώ θα μπορεί να εξυπηρετήσει οποιαδήποτε μελλοντική κίνηση».
Αν και το χρονικό διάστημα μέχρι το 2006 μοιάζει μικρό για τα ελληνικά δεδομένα, οι αρμόδιοι του υπουργείου Μεταφορών και του ΥΠΕΧΩΔΕ σημειώνουν ότι:
– Εως το 2003 προβλέπεται να ολοκληρωθούν όλα τα άλλα έργα (14 στον αριθμό, π.χ. ο παράλληλος τροχόδρομος, η δυτική επέκταση του σημερινού αεροσταθμού κ.ά.) ενώ το 2006 προβλέπεται να έχουν ολοκληρωθεί το έργο της προέκτασης στη θάλασσα του διαδρόμου 10/28, προϋπολογισμού 75 δισ. και ο νέος αεροσταθμός προϋπολογισμού 100 δισ. δρχ.
Για τα έργα που έγιναν, γίνονται και θα γίνουν στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» πρόκειται να διατεθούν συνολικά 220 δισ. δραχμές τα οποία, σύμφωνα με την ΥΠΑ, είναι ήδη εξασφαλισμένα. Τα 84 δισ. για την επέκταση του διαδρόμου 10/28 και του παράλληλου τροχοδρόμου έχουν εγκριθεί από το Γ’ ΚΠΣ και οι υπόλοιπες απαιτούμενες πιστώσεις από το τέλος εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης αεροδρομίων, γνωστό και ως σπατόσημο.
Σύμφωνα με τον αερολιμενάρχη κ. Γ. Καναβάκη, το αεροδρόμιο «Μακεδονία» με την ολοκλήρωση των έργων θα έχει τη δυνατότητα εξυπηρέτησης 3.600 επιβατών την ώρα. Θα διαθέτει αυτόματο σύστημα διακίνησης αποσκευών και ασφάλειας 100%, 14 φυσούνες για τα αεροσκάφη, πάνω από 55 θέσεις στάθμευσης αεροσκαφών αν λειτουργούν και οι δύο αεροσταθμοί, 100 θέσεις check-in με cute, θέσεις καταστημάτων και εμπορικό κέντρο. Στο νέο αεροδρόμιο υπάρχει πρόβλεψη για σταθμό του μετρό αλλά και δυνατότητα πρόσβασης με θαλάσσια συγκοινωνία.
Το σύστημα ελέγχου των αποσκευών θα είναι από τα πλέον σύγχρονα και θα υπάρχει δυνατότητα, η «ύποπτη αποσκευή» να αλλάζει κατεύθυνση στους ταινιόδρομους και να καταλήγει στον λεπτομερή έλεγχο.
Το σύστημα τυφλής προσγείωσης
Το σίριαλ της εγκατάστασης και λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος τυφλής προσγείωσης ILS ΙΙ στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης αναμένεται να λάβει τέλος μέσα στο επόμενο δίμηνο. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι θα εξαλειφθούν εντελώς τα προβλήματα που δημιουργεί η ομίχλη.
Οι υπεύθυνοι του αεροδρομίου εκτιμούν ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί κατά 70%-80% και το «Μακεδονία» θα βρίσκεται κοντά στα διεθνή στάνταρ όσον αφορά τις επιπτώσεις από την ομίχλη που αντιμετωπίζουν οι διεθνείς αερολιμένες. Λόγω της ομίχλης, τα τελευταία 7 χρόνια, έχουν ματαιωθεί περισσότερες από 400 πτήσεις και χιλιάδες είναι οι επιβάτες που έχουν ταλαιπωρηθεί.
Από πέρυσι λειτουργεί το ραντάρ προσέγγισης Περαίας, το οποίο αύξησε τη χωρητικότητα από πλευράς εναέριας κίνησης από 25 σε 35 αεροσκάφη ανά ώρα και, όπως είπε μιλώντας στην «K» ο υποδιοικητής της ΥΠΑ κ. Γιώργος Σουλαδάκης, από τις 6 Σεπτεμβρίου έχει τεθεί σε επιχειρησιακή εκμετάλλευση το νέο ILS, κατηγορίας Ι, το οποίο εγκαταστάθηκε στο διάδρομο 10/28, ενώ για το διάδρομο 16/34 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες για την πολυσυζητημένη αναβάθμιση του ILS στην κατηγορία ΙΙ.
Πρακτικά αυτό σημαίνει, ανέφερε ο κ. Σουλαδάκης, ότι ένα αεροσκάφος με το ILS Ι έχει τη δυνατότητα να κατεβαίνει στα 70 μέτρα, ενώ με το ILS ΙΙ έχει τη δυνατότητα να κατεβαίνει έως τα 30 μέτρα από το έδαφος. Η πλήρης επιχειρησιακή εφαρμογή του ILS ΙΙ απαιτεί χρόνο δύο μηνών για τη δημοσιοποίηση (ICAO) των νέων διαδικασιών.
Μέσα σ’ αυτό το διάστημα θα ολοκληρωθεί η εκπαίδευση του προσωπικού και θα γίνουν οι τελικοί έλεγχοι.
Ομως και οι αεροπορικές εταιρείες από την πλευρά τους πρέπει να διαθέτουν εκπαιδευμένους πιλότους στις νέες διαδικασίες και έχουν ενημερωθεί σχετικά. Σύμφωνα με τις προβλέψεις των αρμοδίων της ΥΠΑ, το ILS ΙΙ θα τεθεί σε λειτουργία στις 29 Νοεμβρίου ή το αργότερο στα τέλη Δεκεμβρίου.
Εργα υπό εξέλιξη
Με τον νέο σύγχρονο αεροσταθμό, την επέκταση του διαδρόμου και τα υπόλοιπα έργα που ήδη εκτελούνται στο αεροδρόμιο, η Θεσσαλονίκη αποκτά εγκαταστάσεις κόμβου αεροπορικών συγκοινωνιών με δεσπόζουσα σημασία στον ευρωπαϊκό και βαλκανικό χώρο, ανέφερε ο υποδιοικητής της ΥΠΑ κ. Γιώργος Σουλαδάκης. Παράλληλα, τόνισε, η ανάπτυξη του αεροδρομίου αξιοποιεί νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες μέσω συμβάσεων παραχώρησης (κατασκευή και εκμετάλλευση) σε ιδιώτες επενδυτές για το πάρκινγκ, την επισκευαστική βάση αεροσκαφών, την ξενοδοχειακή μονάδα, τα καύσιμα, το κέτερινγκ, τους χώρους εμπορικής εκμετάλλευσης. Το 2006, δήλωσε ο κ. Σουλαδάκης, η Θεσσαλονίκη θα διαθέτει ένα σούπερ σύγχρονο αεροδρόμιο, ελκυστικό, εξυπηρετικό, ανταγωνιστικό. Θα είναι ένας ιστορικός σταθμός για την πόλη.
Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, έχουν ήδη κατασκευαστεί έργα ύψους 20 δισ., με βασικότερα τις εργασίες εκσυγχρονισμού και βελτίωσης της λειτουργικότητας και αισθητικής του υπάρχοντος αεροσταθμού, την ανατολική του επέκταση, τον αντιολισθητικό τάπητα στον διάδρομο 16/34, την αναβάθμιση της φωτοσήμανσης (ένα μέρος των έργων ήταν μέσα στη θάλασσα) και την εγκατάσταση των συστημάτων τυφλής προσγείωσης, καθώς και την κατασκευή του πύργου για το ραντάρ στην Περαία. Σε εξέλιξη βρίσκονται οι εργολαβίες για την κατασκευή του παράλληλου τροχόδρομου, τη δυτική επέκταση του αεροσταθμού, ενώ έχουν προκηρυχθεί και βρίσκονται σε φάσεις δημοπράτησης ή ανάθεσης τα έργα ενοποίησης κεντρικών χώρων αεροσταθμού, για τον εμπορευματικό σταθμό και την επέκταση του διαδρόμου/τροχοδρόμου 10/28.
Κυκλοφοριακές αλλαγές στην περιοχή του αεροδρομίου
Ριζικές αλλαγές στην περιοχή θα επιφέρουν τα έργα επέκτασης στο αεροδρόμιο «Μακεδονία». Τα σχέδια για τη βελτίωση του αεροδρομίου προβλέπουν μεγάλες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις τόσο στα όρια του «Μακεδονία» όσο και στη γύρω περιοχή.
Τα Φανάρια του Αεροδρομίου, ο γνωστός οδικός κόμβος στη Θεσσαλονίκη, θα συνδεθούν απευθείας με την εθνική οδό Θεσσαλονίκης – Νέων Μουδανιών (ολυμπιακό έργο υπό δημοπράτηση, προϋπολογισμού 5,5 δισ. δρχ.). Θα γίνει διαπλάτυνση της οδού Θεσσαλονίκης – Περαίας από την περιοχή του Φοίνικα μέχρι το αεροδρόμιο (ολυμπιακό έργο, προϋπολογισμός 3 δισ. δρχ.) και υπογειοποίηση τμήματος του ίδιου δρόμου στο ύψος του αρ. 28, στο σημείο όπου είχε συντριβεί το στρατιωτικό αεροσκάφος (F-5) το 1999.
Ο δρόμος που οδηγεί στο αεροδρόμιο θα διαπλατυνθεί. Επίσης, εκπονείται μελέτη για το Κέντρο Ελέγχου Περιοχής «Μακεδονία», ένα σημαντικό έργο για να μπορέσει το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης να καταστεί στο σύντομο μέλλον φορέας εναέριου ελέγχου της ευρύτερης περιοχής, ο τρίτος μετά το Μάαστριχτ και τη Βιέννη στην Ευρώπη.
Ξεχωριστής σημασίας στα έργα που θα γίνουν είναι η κατασκευή ενός ημιυπόγειου κτιρίου στάθμευσης αυτοκινήτων, τριών επιπέδων, με 3.600 θέσεις, η οροφή του οποίου θα διαμορφωθεί σε χώρο πρασίνου και η κατασκευή μιας ξενοδοχειακής μονάδας, δυναμικότητας άνω των 70 κλινών (αρχική πρόβλεψη).