Την προαναγγελθείσα νέα ρύθμιση για την αυθαίρετη δόμηση κατέθεσε το υπουργείο Περιβάλλοντος στη Βουλή. Με τη ρύθμιση παρατείνεται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 η νομιμοποίηση αυθαιρέτων και «παύει» στις 30 Ιουνίου 2020 η δυνατότητα νομιμοποίησης για τα εξ’ ολοκλήρου αυθαίρετα ή τα αυθαίρετα με υπερβάσεις άνω του 40% στην άδεια.
Σύμφωνα με τη ρύθμιση, έως το καλοκαίρι του 2020 η υποβολή προστίμων θα συνεχιστεί όπως σήμερα. Από την 1η Ιουλίου 2020 το πρόστιμο θα αυξηθεί κατά 20% και και έως την 1η Ιουλίου 2024 επιπλέον κατά 5% το έτος (φθάνοντας τελικά το +40%).
Το υπουργείο έδωσε και καταληκτικές ημερομηνίες για την ολοκλήρωση της «μεταφοράς» δηλώσεων αυθαιρέτων από τον (ακυρωθέντα από το ΣτΕ) ν.4014/11 στον τον ν.4178/13, ανάλογα με την ημερομηνία που καταβλήθηκε το παράβολο. Το ζήτημα είναι μεγάλο καθώς δεκάδες χιλιάδες δηλώσεις εξακολουθούν να βρίσκονται «κολλημένες» στα αρχικά στάδια της διαδικασίας και θα πρέπει να διεκπεραιωθούν σταδιακά μέχρι το Μάιο του 2020 (οι παλαιότερες).
Με την ίδια ρύθμιση θεσπίζεται η «ηλεκτρονική ταυτότητα αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας», η οποία θα πρέπει να συνοδεύει κάθε μεταβίβαση του ακινήτου. Τέλος για το θέμα των αυθαιρέτων σε κοινόχρηστους χώρους «αποσύρεται» η αρχική σκέψη του υπουργείου, ότι θα τακτοποιούνται από τον πρώτο που θα υποβάλλει ηλεκτρονική ταυτότητα σε ένα κτίριο και το θέμα μετατίθεται για επίλυση στο μέλλον.
Να σημειωθεί ότι στις (διόλου σπάνιες) περιπτώσεις που η οικοδομική άδεια έχει χαθεί, αντί αυτών θα υποβάλλεται βεβαίωση απώλειας από την υπηρεσία δόμησης (δεν θα απαιτείται ανασύσταση φακέλου στην πολεοδομία). Το ερώτημα είναι βέβαια πώς θα αποδεικνύεται η ύπαρξη ή μη αυθαιρεσιών σε περίπτωση που τα σχέδια της αρχικής άδειας έχουν χαθεί.
Αναλυτικά, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος:
– Δίνεται ολιγόμηνη παράταση για την τακτοποίηση όλων των αυθαιρέτων μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2020. Ειδικά για τα κτίρια με πολύ σοβαρές αυθαιρεσίες, κατηγορίας 5, δεν θα δοθεί καμία άλλη παράταση, καθιστώντας την 30η Ιουνίου καταληκτική ημερομηνία τακτοποίησής τους. Οι πολύ σοβαρές αυθαιρεσίες αφορούν σε υπέρβαση τουλάχιστον κατά 40% στην κάλυψη και στη δόμηση ή καθ ‘ύψος πάνω από 20%.
– Για τα υπόλοιπα ακίνητα με αυθαιρεσίες, μετά το πέρας της 30ης Ιουνίου, τίθεται σε λειτουργία η Ηλεκτρονική Ταυτότητα, η οποία και θααποτελεί προϋπόθεση για τη διαδικασία ολοκλήρωσης της τακτοποίησης των αυθαιρέτων κατηγορίας από 1 έως 4. Οι ιδιοκτήτες τους δηλαδή, θα μπορούν να τα τακτοποιούν και μετά τις 30 Ιουνίου με καταληκτική ημερομηνία την 31η Ιανουαρίου του 2025, καταβάλλοντας όμως προσαυξημένα ποσά τακτοποίησης κατά 20% για το πρώτο έτος καθυστέρησης και επιπλέον 5% για κάθε έναν χρόνο καθυστέρησης..
– Η τακτοποίηση θεωρείται ολοκληρωμένη μόνον όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει ολοκληρώσει την ηλεκτρονική ταυτότητα της ιδιοκτησίας του, δηλαδή η μη έκδοση της ηλεκτρονικής ταυτότητας θα ισοδυναμεί με μη τακτοποίηση της αυθαιρεσίας. Επομένως, για την μεταβίβαση του ακινήτου του, προϋπόθεση η τακτοποίηση και η έκδοση ηλεκτρονικής ταυτότητας.
– Για να διευκολυνθεί η έκδοση ηλεκτρονικής ταυτότητας για όσο το δυνατόν περισσότερες ιδιοκτησίες (διαμερίσματα, γραφεία κ.ο.κ), η ρύθμιση καθιερώνει και την ηλεκτρονική ταυτότητα για αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες.
Σε περιπτώσεις αυθαιρεσιών σε κοινόχρηστους χώρους οικοδομών διακρίνονται δύο περιπτώσεις:
1) η περίπτωση ιδιοχρησίας της αυθαίρετης κατασκευής ή της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης, όπου υπόχρεος για την τακτοποίηση και την καταβολή του ειδικού ενιαίου προστίμου είναι ο ιδιοκτήτης που ιδιοχρησιμοποιεί την αυθαίρετη κατασκευή και
2) η περίπτωση όπου γίνεται κοινή χρήση του κοινόχρηστου χώρου, στον οποίον ευρίσκεται η αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης, η οποία θα ρυθμισθεί στο επόμενο διάστημα με υπουργική απόφαση.
Τι περιλαμβάνει η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας
1. το στέλεχος της οικοδομικής άδειας του κτιρίου εντός του οποίου ευρίσκεται η διηρημένη ιδιοκτησία, με τις αναθεωρήσεις της,
2. τα σχέδια που συνοδεύουν την οικοδομική άδεια,
3. το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης της διηρημένης ιδιοκτησίας,
4. το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον έχει εκδοθεί,
5. δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων,
6. τα σχέδια κατόψεων, τα οποία αποτυπώνουν τη διηρημένη ιδιοκτησία στην πραγματική της κατάσταση,
7. το δελτίο δομικής τρωτότητας,
8. τον πίνακα χιλιοστών και τη μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου, εφ’ όσον απαιτούνται,
9. το Πιστοποιητικό Πληρότητας της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας της Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας.