Πολλές αλήθειες και άλλα τόσα ψέματα ειπώθηκαν τις τελευταίες ημέρες από τη στιγμή που δημοσιοποιήθηκε η έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) βάσει της οποίας οι Ελληνες 15άρηδες «πάτωσαν» στη γλώσσα, τα μαθηματικά και τη φυσικοχημεία. Αλήθειες όπως ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα πάσχει, ότι τα Ελληνόπουλα δεν έχουν αναπτύξει κριτική σκέψη, κ.ο.κ. Και ψέματα όπως ότι για την αποτυχία δεν φταίει η παπαγαλία αλλά η «μη εξοικείωση των μαθητών με το αγγλοσαξωνικό σύστημα» -αυτή τη δικαιολογία προέταξε ο υπουργός Παιδείας κ. Πέτρος Ευθυμίου, προκειμένου να δικαιολογήσει τις χαμηλές επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών στα τεστ του ΟΟΣΑ και να διασώσει το κύρος του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. H Ελλάδα, σε σύνολο 31 χωρών, βρίσκεται στην 28η θέση στα μαθηματικά και στην 25η θέση στη γλώσσα και τις φυσικές επιστήμες.
Δύο παραδείγματα
Τα τεστ στα οποία υπεβλήθησαν οι μαθητές και διαθέτει η «K», είναι εύληπτα και απλά. Για του λόγου το ασφαλές, ιδού δύο παραδείγματα:
1. «Σε μία πιτσαρία σερβίρονται δύο είδη πίτσας στρογγυλού σχήματος, οι οποίες έχουν το ίδιος πάχος, αλλά διαφορετικά μεγέθη. H μικρότερη πίτσα έχει διάμετρο 30 cm και κοστίζει 30 ζεντ (νόμισμα της χώρας όπου βρίσκεται η πιτσαρία). H μεγαλύτερη έχει διάμετρο 40 cm και κοστίζει 40 ζεντ. Ποια από τις δύο πίτσες έχει πιο συμφέρουσα τιμή; Δικαιολογήστε την απάντησή σας».
2. Οι υπεύθυνοι των υπηρεσιών υγιεινής είπαν ότι σε μία πισίνα στο «Πάρκο των Λευκών Υδάτων» στην Ατλάντα, βρέθηκε ένα επικίνδυνο είδος βακτηρίου (το E.coli 0157:H7). Τουλάχιστον εννέα παιδιά που επισκέφθηκαν το πάρκο στις 11 και 12 Ιουνίου μολύνθηκαν. Τα τέσσερα παρέμειναν στο νοσοκομείο, επειδή είχαν Αιμολυτικό Ουραιμικό Σύνδρομο, μία σοβαρή επιπλοκή E.coli, που προσβάλλει τα νεφρά. Αυτό μπορεί να είναι θανατηφόρο ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά. O διευθυντής της υπηρεσίας υγιεινής του Κομπ Κάουντι είπε ότι η ποσότητα του χλωρίου στο νερό πιθανόν να ήταν η κατάλληλη, δεν ήταν όμως αρκετή να σκοτώσει έγκαιρα τα βακτήρια, ώστε να προληφθούν οι μολύνσεις. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης είπαν ότι η περίπτωση φαίνεται να είναι μεμονωμένο περιστατικό.
Ερώτηση 1η: Από την αναφορά ότι «τουλάχιστον εννέα παιδιά που επισκέφθηκαν το πάρκο στις 11 και 12 Ιουνίου μολύνθηκαν», μπορούμε να συμπεράνουμε ότι (κυκλώστε τη σωστή απάντηση):
Α. H μόλυνση των παιδιών έγινε μόνο στις 11 και 12 Ιουνίου.
Β. H μόλυνση ήταν εξαιρετικά μεταδοτική.
Γ. Ενα παιδί, που είχε μολυνθεί, ήταν στην πισίνα στις 12 Ιουνίου.
Δ. Κανένα από τα A, B και Γ.
Ερώτηση 2η: O διευθυντής της υπηρεσίας υγιεινής του Κομπ Κάουντι δήλωσε ότι η ποσότητα του χλωρίου στο νερό πιθανόν να ήταν κατάλληλη, δεν ήταν όμως αρκετή να σκοτώσει έγκαιρα τα βακτήρια, ώστε να προληφθούν έγκαιρα οι μολύνσεις. Υποθέστε ότι θέλετε να κάνετε ένα πείραμα στο εργαστήριο για να βρείτε την κατάλληλη ποσότητα χλωρίου. Στο πείραμα πρέπει να γίνουν έλεγχοι (για καθεμιά περίπτωση αποφασίστε εάν θα πρέπει να ελεγχθεί):
Α. Με διαφορετική περιεκτικότητα χλωρίου.
Β. Με είδη του E.coli που είναι πιθανό να υπάρχουν σε μία δημόσια πισίνα συμπεριλαμβανομένου και του είδους 0157.
Γ. Με άλλα είδη βακτηρίων εκτός του E.coli, που είναι πιθανό να υπάρχουν σε μία δημόσια πισίνα.
Οι δύο πρώτες ερωτήσεις αξιολογούν εάν ο μαθητής κατανόησε το κείμενο και την κριτική του ικανότητα. Και ακολουθεί η τρίτη ερώτηση, που στοχεύσει στην αξιολόγηση των ικανοτήτων του μαθητή στον γραπτό λόγο.
Ερώτηση 3η: Το πάρκο εξαιτίας του συμβάντος έβαλε τον περιορισμό ότι όλα τα παιδιά θα πρέπει να φορούν πλαστικά, κλειστά παντελόνια. Πολλοί γονείς αναστατώθηκαν από τον περιορισμό. Υποθέστε ότι είστε ο διευθυντής του πάρκου και γράφετε ένα γράμμα στην τοπική εφημερίδα. Το γράμμα αρχίζει: «Το Πάρκο των Λευκών Υδάτων έβαλε έναν περιορισμό ότι όλα τα παιδιά θα πρέπει να φορούν πλαστικά παντελόνια που να εφαρμόζουν καλά στη μέση και στα πόδια. Αυτός ο κανονισμός θα βοηθήσει ώστε να μη μολυνθούν τα παιδιά από επικίνδυνα βακτήρια, γιατί… ». Τελειώστε το γράμμα. Προσπαθήστε να μη χρησιμοποιήσετε περισσότερες από 20 λέξεις».
Είναι θέματα αγγλοσαξωνικής νοοτροπίας και μεθοδολογίας, δύσληπτα από έναν Ελληνα μαθητή;
«Το σύστημα των τεστ βασίστηκε στις σύγχρονες τάσεις διδακτικής μεθοδολογίας και αξιολόγησης, που υιοθετούνται από σημαντικά εκπαιδευτικά ινστιτούτα. Αντί των επιχειρημάτων που προτάχθηκαν ως δικαιολογία, μήπως πρέπει να δούμε την πραγματικότητα και η Ελλάδα να εκσυγχρονίσει το σύστημά της σε σχέση με τη μεθοδολογία της εκπαίδευσης και τους στόχους της;», αναρωτήθηκε μιλώντας στην «K» η εθνική συντονίστρια της έρευνας, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, κ. Αικατερίνη Μαριδάκη.
«Αλλες χώρες, οι μαθητές των οποίων δεν είναι επίσης εξοικειωμένοι με τις τεχνικές αξιολόγησης που χρησιμοποιήθηκαν από τον ΟΟΣΑ (π.χ. Γαλλία) κατατάχθηκαν σε πολύ υψηλότερη θέση από την Ελλάδα. Αυτό θα πρέπει να σημαίνει ότι η κακή επίδοση των Ελλήνων μαθητών οφείλεται και σε άλλους παράγοντες», πρόσθεσε στην «K» ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μιχάλης Κασσωτάκης, πρώην πρόεδρος του Κέντρου Εκπαιδευτικής Ερευνας, υπό την εποπτεία του οποίου πραγματοποιήθηκε η έρευνα.
«Η κατοχή της γνώσης επιτρέπει στον ερωτώμενο να απαντά ορθά, ανεξάρτητα από τον τρόπο διατύπωσης των ερωτήσεων», τόνισε από την πλευρά του το μέλος της ΟΛΜΕ κ. Γρηγόρης Καλομοίρης.
Τα επιχειρήματα του υπουργείου Παιδείας καταρρίπτονται διότι στον ΟΟΣΑ ελήφθη μέριμνα ώστε τα τεστ που εκπονήθηκαν να μην προσκρούουν στην ανομοιογένεια και την ανομοιομορφία των εκπαιδευτικών συστημάτων και του διαφορετικού περιεχομένου των αναλυτικών προγραμμάτων.
Το εξεταστικό σύστημα
Αυτό που δεν τολμά το υπουργείο Παιδείας να παραδεχθεί είναι ότι το σχολείο σήμερα δεν αφήνει το παιδί να «ξεκολλήσει» από την ύλη των εξετάσεων και να πάψει να την παπαγαλίζει, δεν του δίνει τα περιθώρια να αναζητήσει τη μόρφωση και να αναπτύξει την κριτική του σκέψη, ενώ η γνώση αποκτάται μόνο εάν είναι απαραίτητη για τις εξετάσεις. «H σχολική αποτυχία είναι προϊόν πολλών παραγόντων», λέει ο κ. Καλομοίρης, συμπληρώνοντας: «Υποδομή, βιβλία, κενά σε προσωπικό εντείνουν τα προβλήματα που δημιουργεί το εξοντωτικό εξεταστικό σύστημα το οποίο ενισχύει την αποστήθιση και περιορίζει την κριτική προσέγγιση της γνώσης».
«Η έρευνα απέβλεπε στην αξιολόγηση της κριτικής σκέψης των μαθητών, της ικανότητας ανάλυσης και σύνθεσης, της προσαρμογής των γνώσεών τους σε προβλήματα της καθημερινότητος. Οι Ελληνες μαθητές έχουν εξοικειωθεί με τη μέθοδο της παπαγαλίας», προσθέτει η κ. Μαριδάκη. Από την πλευρά του ο κ. Κασσωτάκης καταλήγει στη δυσάρεστη για όλους διαπίστωση ότι οι ποικίλες δυσλειτουργίες και ανεπάρκειες του ελληνικού σχολείου (βιβλία, προσωπικό, υποδομή), η ελλιπής αρχική κατάρτιση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, η απουσία αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και η νοοτροπία της «ήσσονος προσπάθειας» που κυριάρχησε επί πολλά χρόνια στην εκπαίδευση αντανακλώνται και στις επιδόσεις των μαθητών μας…
Ο Κανελλόπουλος αρνήθηκε την πρόταση που του μετέφερε ο Ακης Τσοχατζόπουλος, χωρίς όμως να ενημερώσει γι’ αυτήν τον Καραμανλή, ο οποίος κατά τους προηγούμενους μήνες -και παρά τη μίνι κρίση του Οκτωβρίου 1984- βρισκόταν σε «διαπραγμάτευση» με τον Παπανδρέου για τους όρους υπό τους οποίους θα δεχόταν να είναι εκ νέου υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Στις 7 Μαρτίου τα χρονικά περιθώρια έχουν στενέψει, καθώς ο Παπανδρέου έχει συγκαλέσει την Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ για τις 9 Μαρτίου, προκειμένου να εγκρίνει πρόταση επιλογής υποψηφίου για την Προεδρία της Δημοκρατίας και ενώ όλοι, πλην ελαχίστων του στενού πολιτικού κύκλου του πρωθυπουργού, εκτιμούν ή και είναι βέβαιοι ότι θα είναι ο Καραμανλής. Το τελευταίο 24ωρο πριν από την σύνοδο της K.E. ο Μένιος Κουτσόγιωργας προτείνει διαδοχικά υποψηφιότητα στον τέως πρόεδρο του ΣτΕ Θέμη Κουρουσόπουλο και στον αντιπρόεδρο του ανωτάτου διοικητικού δικαστηρίου Οθωνα Κυριακό, οι οποίοι αρνούνται. Το βράδυ της παραμονής και ενώ ακόμη δεν έχει βρεθεί υποψήφιος, ο Κουτσόγιωργας με εντολή Παπανδρέου επισκέπτεται το Προεδρικό Μέγαρο. O Καραμανλής είναι κλινήρης με ισχυρό κρυολόγημα. Τον δέχεται ο γενικός γραμματέας της Προεδρίας της Δημοκρατίας, πρέσβης Πέτρος Μολυβιάτης.