Σε έναν πόλεμο με αόρατο αντίπαλο, το αίσθημα ασφάλειας που παρέχει ο γιατρός στους κατοίκους μιας απομακρυσμένης περιοχής, η ψυχολογική στήριξη, το περιβάλλον εμπιστοσύνης είναι, από μόνα τους, ισχυρή θεραπεία.
Ο δρ Ανάργυρος Μαριόλης, διευθυντής του Κέντρου Υγείας Αρεόπολης, που ανακηρύχθηκε καλύτερος Οικογενειακός Γιατρός της Ευρώπης για το 2019 από τον οργανισμό WONCA Europe, ο άνθρωπος που εδώ και 10 χρόνια περιθάλπει στη Μάνη άτομα όλων των ηλικιών κάθε ημέρα, «απειράριθμες μέρες, που ενώ δείχνουν ολόιδιες, καμιά δεν είναι ίδια με την άλλη», όπως λέει ο ίδιος, συνεχίζει τη μάχη προσφοράς και στήριξης κατοίκων της περιοχής στους δύσκολους καιρούς της πανδημίας. Λαμβάνοντας όλα τα μέτρα προφύλαξης, επισκέπτεται καθημερινά ηλικιωμένους και στα πλέον απομακρυσμένα χωριά, εξετάζει συστηματικά ασθενείς με χρόνια νοσήματα, δεν κουράζεται, δεν απελπίζεται.
«Η κλινική αξιολόγηση και η διάθεση φαρμάκων γίνονται κυρίως από εμένα τον ίδιο στα σπίτια των ασθενών και στο πιο απομακρυσμένο χωριό. Δεν μετακινείται κανείς, δεν περιμένουμε να έρθει ο πολίτης, ο ηλικιωμένος, ο άπορος σε μας, πηγαίνουμε εμείς σ’ αυτόν, γνωρίζουμε πού βρίσκονται, έχουμε χαρτογραφήσει την περιοχή. Η φροντίδα των χρονίως νοσούντων, με τους οποίους υπάρχει συχνότατη τηλεφωνική επικοινωνία, γίνεται επίσης σπίτι τους. Στην πραγματικότητα, είναι φροντίδα της οικογένειας, πηγαίνοντας εκεί βλέπουμε και τα προβλήματα που έχει ο παππούς, η γιαγιά, το μικρό παιδί, ο νεολαίος. Αυτή είναι η ομορφιά. Είμαστε δίπλα τους με κάθε μέσον. Μαζί μας έχει συνταχθεί και ο Δήμος Ανατολικής Μάνης, με το πρόγραμμα βοήθειας στο σπίτι. Οι σχέσεις εμπιστοσύνης που έχουν χτιστεί διαμόρφωσαν μια εικόνα καλύτερη από αυτή που θα περίμενα σε συνθήκες πανδημίας. Ο COVID-19 αποτελεί μια πρωτοφανή απειλή, που απαιτεί έκτακτα μέτρα. Μολονότι έχουμε διαμορφωμένα ιατρεία για νοσήματα του αναπνευστικού, προτιμούμε την εξέταση κατ’ οίκον για μεγαλύτερη ασφάλεια», λέει ο δρ Μαριόλης, ο οποίος, με βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών και πάνω από 15 διακρίσεις, έχει προαγάγει σε πρότυπο το Κέντρο Υγείας Αρεόπολης, το μόνο συνδεδεμένο με την Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, οργανώνοντας καινοτόμα προγράμματα πρόληψης ασθενειών, διεπιστημονικές ομάδες, προγράμματα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης.
«Θα πρέπει να τροποποιήσουμε το “Μένουμε σπίτι” σε “Μένουμε υγιείς”, θα πρέπει να ακολουθούμε απαρέγκλιτα τις οδηγίες, γιατί φοβάμαι ότι θα υπάρξει εφησυχασμός – είναι η ιδιοσυγκρασία του Ελληνα», συνεχίζει ο κ. Μαριόλης. «Είναι αδιαπραγμάτευτα τα μέτρα ατομικής προστασίας για γενικούς γιατρούς, παθολόγους, παιδιάτρους, πνευμονολόγους, που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Δεν έχουμε οργανωμένη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, πολλοί, κυρίως νέοι άνθρωποι δεν έχουν οικογενειακό γιατρό για να απευθυνθούν. Στα αστικά κέντρα, ιδιώτες γιατροί, καθώς δεν διαθέτουν την υποδομή και τον προστατευτικό εξοπλισμό, δεν μπορούν να διενεργούν με ασφάλεια κλινική αξιολόγηση ασθενών στα ιατρεία τους. Υπάρχει ένα κενό ανάμεσα στην τηλεφωνική διαλογή και στο νοσοκομείο αναφοράς. Καίριο ρόλο στην αντιμετώπιση της πανδημίας θα μπορούσαν να παίξουν τα Κέντρα Υγείας αστικού τύπου. Με 24ωρη λειτουργία για διενέργεια εργαστηριακού ελέγχου, θα μπορούσαν να αποσυμφορήσουν τα νοσοκομεία αναφοράς». Είναι τεράστια η σχετική εμπειρία του κ. Μαριόλη. Συνέλαβε την ιδέα και δημιούργησε το πρώτο Κέντρο Υγείας αστικού τύπου στην Ελλάδα, το Κέντρο Υγείας Βύρωνα, με σημαντικό αντίκτυπο στο ΕΣΥ (εξυπηρετούσε 150.000 ασθενείς ετησίως), ενώ διοργάνωσε ειδικό ξενώνα κοινωνικής μέριμνας με 150 δωμάτια, όπου πρόσφυγες και μετανάστες λάμβαναν φροντίδα.
Η κ. Αννα Λουκατζίκου, ιδιώτης καρδιολόγος στην Αιδηψό, είναι από τους επαγγελματίες υγείας που διαθέτουν μέτρα προστασίας και διενεργεί κλινικό έλεγχο των ασθενών στο σπίτι τους ή στο ιατρείο της. Δεν αρκείται στην τηλεφωνική διάγνωση. «Εάν κάποιος πονάει, έχει δύσπνοια, δεν μπορώ να μην τον εξετάσω. Αν η επίσκεψη γίνει στο ιατρείο, χρειάζομαι μιάμιση ώρα για κάθε ραντεβού, ώστε να γίνει η απολύμανση». Ενημερώνεται από τον ΕΟΔΥ αλλά και από μια διαδικτυακή ομάδα Ελλήνων γιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων που εργάζονται σε διάφορα μέρη του κόσμου (coronavirus medical group), όπου ανανεώνονται συνεχώς οι οδηγίες για το πώς να χειριστούν τα περιστατικά, «όχι τόσο ως προς τη θεραπεία, όσο ως προς τα πρώιμα συμπτώματα, διότι περισσότερο με την κλινική εμπειρία και το ένστικτό μας μπορούμε να έχουμε μια εικόνα και να δώσουμε οδηγίες. Αλλωστε, τουλάχιστον εδώ στη Βόρεια Εύβοια, δεν υπάρχει τρόπος να γίνει άμεσα εργαστηριακός έλεγχος, μικροβιολογικός ή ακτινογραφία, πόσο μάλλον το τεστ. Στο Κέντρο Υγείας Ιστιαίας το ακτινολογικό μηχάνημα είναι χαλασμένο, ενώ τα ιδιωτικά ακτινολογικά εργαστήρια στην περιοχή δεν διαθέτουν την απαραίτητη υποδοχή προστασίας και δεν διενεργούν εξετάσεις σε άτομα με ύποπτα συμπτώματα. Ετσι ο ασθενής θα πρέπει να κατευθυνθεί στο νοσοκομείο Χαλκίδας, το οποίο απέχει 150 χλμ., και είναι δύσκολο για κάποιον που έχει πυρετό να οδηγήσει σε έναν δρόμο με στροφές, χρειάζεται συνοδό, άρα ακόμη ένα άτομο εκτίθεται σε κίνδυνο».
«Εχουμε ελλείψεις, λίγα μέσα ατομικής προστασίας, αλλά είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τα πάντα, ακόμη και με σακούλες σκουπιδιών εν είδει ποδιάς, όπως κάποιοι γιατροί στην Ισπανία», δηλώνει η Τατιάνα Μορόζοβα, γενική γιατρός στο Κέντρο Υγείας Ιστιαίας. «Το θετικό είναι ότι οι συνεχείς συστάσεις να μείνουμε σπίτι, η προσοχή που δίνει ο κόσμος στην υγεία του, ώστε να μην προκύψει πρόβλημα σε μια περίοδο που το σύστημα είναι φορτωμένο, έχει μειώσει εντυπωσιακά όχι μόνο τις επισκέψεις εκείνων που συνήθιζαν να έρχονται με το παραμικρό, αλλά και τα σοβαρά περιστατικά, δεν έχουμε πια εμφράγματα, πνευμονικά οιδήματα, υπερτασικές κρίσεις… Κι αυτό είναι πολύ ευχάριστο», σημειώνει.