Οταν η Ελίζα Γρηγοράκη ανέβασε στο Facebook μια φωτογραφία με φρεσκοψημένες μαντλέν, το πιο λογοτεχνικό γλύκισμα του κόσμου, θεώρησα ότι ξαναδιάβαζε το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Προυστ. Διαψεύστηκα. «Η αλήθεια είναι ότι βρήκα χρόνο να διαβάσω το “Μόμπι Ντικ” του Μέλβιλ και έχω κυριολεκτικά ενθουσιαστεί! Η εκδικητική μανία του ανθρώπου, που ροκανίζει την ψυχή, είναι συγκλονιστικά διατυπωμένη», μου λέει από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. «Ομως αυτή την περίοδο θεωρώ ότι υπάρχει ένας ακόμα συγγραφέας που αξίζει να ξαναπιάσουμε. Είναι ο Μισέλ ντε Μοντέν, που μας μαθαίνει να εξετάζουμε και να αμφισβητούμε τον εαυτό μας εποικοδομητικά. Παρότι τα δοκίμιά του γράφτηκαν αιώνες πριν, παραμένουν εξαιρετικά επίκαιρα», μου λέει.
«Βιώνουμε ένα σημείο καμπής και συνεδητοποιούμε εντονότερα πόσο εύθραυστες ύπαρξεις είμαστε. Ταυτόχρονα, όμως, ανακαλύπτουμε τη δύναμη που έχουμε μέσα μας και εφόσον η ζωή είναι η τέχνη του εφικτού και “η απραξία σκορπίζει το πνεύμα”, ας προσφέρουμε στον εαυτό μας και στον συνάνθρωπό μας γενναιόδωρα. Εύχομαι, οι τεράστιες αλλαγές που μαίνονται λόγω πανδημίας, να μας βοηθήσουν να βελτιωθούμε έτσι ώστε να συμβάλουμε προς όφελος μιας καλύτερης και πιο ανθρώπινης κοινωνίας».
Το έργο του Βενετσανόπουλου «Almost human».
Εκτός από το διάβασμα, ασχολείται πιο εντατικά αυτές τις ημέρες με την ταξινόμηση του καταπληκτικού αρχείου της Αίθουσας Τέχνης Αθηνών, που ξεκίνησε τη λειτουργία της στο Χίλτον το 1963, χάρη στην αείμνηστη Μαριλένα Λιακοπούλου. Σήμερα, ο γιος της, Αλέξανδρος Λιακόπουλος, και η σύζυγός του, Ελίζα, συνεχίζουν τη δράση αυτού του ιστορικού θεσμού. Η πιο πρόσφατη έκθεση, του Ιάσονα Βενετσανόπουλου, με τίτλο «Neo-Mythical», δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί ελέω Covid, αλλά συνεχίζεται διαδικτυακά. «Εχω μεγάλη έγνοια τους καλλιτέχνες, μιας και το προσωρινό κλείσιμο των γκαλερί δρα ανασταλτικά στη διαπροσωπική προβολή του έργου τους. Συνεχίζουμε, βέβαια, να δουλεύουμε μέσω των κοινωνικών δικτύων, με γνώμονα την απόλυτη προτεραιότητα στην ανθρώπινη ζωή. Αισθάνομαι τεράστια ευγνωμοσύνη προς τους ανθρώπους που με αυταπάρνηση εργάζονται: ιατροί, νοσηλευτές, υπάλληλοι των σούπερ μάρκετ, διανομείς φαγητού κ.λπ. Τους οφείλουμε ένα τεράστιο ευχαριστώ».
Η κόρη του Αλέξανδρου και της Ελίζας, η δεκάχρονη Μαριλένα, περνά την ημέρα της παρέα με τον γάτο Λέβιν – Κουραμπιέ. «Μαζί της, όπως και με τον γιο μου Ηλία, κάνουμε δημιουργικά και επιμορφωτικά πράγματα. Πρόσφατα, “περιηγηθήκαμε” στο Γκούγκενχαϊμ της Νέας Υόρκης και στο Ουφίτσι. Ομως πολύ εντυπωσιακό είναι το βερολινέζικο Futurium, που προοικονομεί τη ζωή στο μέλλον». «Συνταγή για μαντλέν;» τη ρώτησα πριν κλείσουμε. «Από το βιβλίο “Γεύση στη Λογοτεχνία”, εκδόσεις Ερμείας».