Ενώ υπήρχε η αίσθηση ότι είχε βρεθεί η φόρμουλα για να περάσουμε από την κρίσιμη Μεγάλη Εβδομάδα του Πάσχα χωρίς συναθροίσεις πιστών στις εκκλησίες –λόγω των μέτρων κατά της διασποράς του κορωνοϊού– ξαφνικά ανέκυψε θέμα με το άνοιγμα των ναών τέσσερις ώρες τη Μ. Παρασκευή (1 μ.μ. με 5 μ.μ.) και δύο ώρες τις άλλες ημέρες του Μεγαλοβδόμαδου (11 π.μ. με 1 μ.μ.). Αυτό ανέφερε εγκύκλιος της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου (ΔΙΣ). Και καθώς οι εκκλησίες θα είναι ανοιχτές, μεταδόθηκε το μήνυμα ότι πιστοί θα μπορούν να περνούν για προσκύνημα και ατομική προσευχή, ενώ κάποιοι χθες μίλησαν για «μία πρόβλεψη που αφήνει στον πιστό τη δυνατότητα να ανάψει ένα κερί τις άγιες αυτές ημέρες και να ικανοποιηθεί το θρησκευτικό αίσθημα». Τον προβληματισμό ενέτεινε η δήλωση του υφυπ. Προστασίας του Πολίτη Λευτ. Οικονόμου, πως «υπάρχει προβληματισμός για όλες τις ημέρες της Μ. Εβδομάδας που οι εκκλησίες θα είναι ανοιχτές για τους πιστούς μετά το πέρας των Ακολουθιών. Ειδικά, όμως, τη Μ. Παρασκευή οι ναοί θα ανοίξουν για τέσσερις ώρες προκειμένου οι πιστοί να έχουν τη δυνατότητα να προσκυνήσουν τον Επιτάφιο».
Κατόπιν τούτων, βέβαια, κυβέρνηση και Εκκλησία έστειλαν σαφή μηνύματα για την τήρηση των μέτρων προς πάσα κατεύθυνση. Συγκεκριμένα, ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Ν. Χαρδαλιάς επανέλαβε πως οι εκκλησίες δεν θα είναι ανοιχτές για τους πιστούς τη Μ. Εβδομάδα, ευχαριστώντας την Εκκλησία της Ελλάδος για τη συμβολή της στην αντιμετώπιση της διάδοσης του ιού. «Εχει λάβει με υψηλό αίσθημα ευθύνης και γενναιότητα αποφάσεις», είπε ο κ. Χαρδαλιάς, εξαίροντας και προσωπικά τη στάση του Αρχιεπισκόπου. Εν συνεχεία, ο κ. Χαρδαλιάς δείχνοντας πως πολιτεία και Εκκλησία συμπλέουν, αναφέρθηκε στην ανακοίνωση του μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεου, που ως εκπρόσωπος Τύπου της Εκκλησίας της Ελλάδος, διευκρίνισε ότι οι ναοί θα είναι ανοικτοί τις ημέρες της Μ. Εβδομάδος μόνο συγκεκριμένες ώρες αποκλειστικά για τους ιερείς και το απολύτως αναγκαίο προσωπικό των ναών, δηλαδή τον ψάλτη και τον νεωκόρο.
Το μήνυμα συνεπώς είναι σαφές: Η Ιερά Σύνοδος δεν προτρέπει κανέναν πιστό να πάει στην εκκλησία. Τους αποτρέπει κιόλας. «Οι εκκλησίες δεν είναι ανοιχτές για τους πιστούς κι αυτό είναι το νόημα της κεκλεισμένων των θυρών τελέσεως των Ιερών Ακολουθιών» υπογράμμισε ο υφυπουργός, προσθέτοντας πως η εγκύκλιος της ΔΙΣ απευθύνεται μόνο προς τους μητροπολίτες και όχι τους πιστούς και κατά συνέπεια δεν είναι έγγραφο προτρεπτικό για προσέλευση στις εκκλησίες.
Από την πλευρά της, η Εκκλησία της Ελλάδος αναφέρει ότι στην ΚΥΑ δεν γίνεται λόγος για κλείσιμο των ναών και ότι η κυβέρνηση γνώριζε για την εγκύκλιο και τις ώρες κατά τις οποίες θα είναι ανοιχτές. «Η εγκύκλιος της ΔΙΣ κοινοποιήθηκε στους τρεις υπουργούς Παιδείας και Θρησκευμάτων, Υγείας και Προστασίας του Πολίτη προς ενημέρωσή τους. Αλλωστε, ήδη ισχύει η απαγόρευση μετακίνησης των πολιτών, και επιτρέπεται μόνον κατόπιν σχετικής αδείας», ανέφερε ο μητροπολίτης Ναυπάκτου. Μάλιστα, εκκλησιαστικά στελέχη επιρρίπτουν ευθύνες στην υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως ότι με δηλώσεις της περί «κλειστών εκκλησιών» προκάλεσε σύγχυση.
Ευρύτερα, πάντως, η αναστάτωση που προεκλήθη για το θέμα των περιοριστικών μέτρων και την αναστολή λειτουργίας των εκκλησιών, ανέδειξε για μία ακόμη φορά τα εσωτερικά μέτωπα και τους διαγκωνισμούς των δελφίνων για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Συγκεκριμένα, στην έκτακτη συνεδρίαση της ΔΙΣ εμφανίστηκαν δύο πόλοι μητροπολιτών, που θέλησαν να δώσουν αυτόνομο στίγμα σε σχέση με τις θέσεις-κατευθύνσεις που δίνει ο κ. Ιερώνυμος, ενώ δεν λείπουν και οι «τάσεις αυτονόμησης» μητροπολιτών από την κεντρική γραμμή. Αυτή τη φορά η σύνθεση της έκτακτης συνεδρίασης της ΔΙΣ με τη συμμετοχή των μητροπολιτών της Αττικής στις 16/3 (δηλαδή 23 μητροπολίτες από τους 82) έδωσε τη δυνατότητα σε δύο μητροπολίτες – από Αττική και Πελοπόννησο να εμφανιστούν κατά του κλεισίματος των εκκλησιών από την ίδια την Εκκλησία, αφήνοντας την πρωτοβουλία στην κυβέρνηση. Οπως αναφέρουν εκκλησιαστικοί παράγοντες στόχος ήταν να δώσουν άτυπα «διαπιστευτήρια» των απόψεών τους στους πιο συντηρητικούς ιεράρχες. Ωστόσο, εν μέσω κρίσης, η εικόνα αυτή δημιουργεί ρωγμές στη θέση της Εκκλησίας.
«Φρένο σε δήμους»
Στις επιταγές της Πολιτικής Προστασίας θα υπακούσουν τελικώς οι δήμαρχοι Διστόμου-Αράχωβας, Νάουσας, Αργυρούπολης-Ελληνικού και Σερρών, και δεν θα μεταφέρουν το Αγιον Φως στα σπίτια των δημοτών τους το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου. Στα σχέδια των δημάρχων «έβαλε φρένο» η Πολιτική Προστασία. Κατόπιν αυτών, και με την παραίνεση του προέδρου της ΚΕΔΕ Δημήτρη Παπαστεργίου, οι δήμοι «ανέκρουσαν πρύμναν». «Σεβόμενοι την εντολή της πολιτείας δεν θα υλοποιήσουμε το σχέδιό μας», έγραψε στο Facebook ο δήμαρχος Αργυρούπολης-Ελληνικού Γιάννης Κωνσταντάτος. «Πειθαρχούμε σε ό,τι λέει το κράτος ασχέτως αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε», δήλωσε ο δήμαρχος Διστόμου-Αράχωβας Γιάννης Στάθας. «Πήραμε αυτή την απόφαση γιατί μεγάλο ποσοστό ήθελε να πάει στην εκκλησία», δήλωσε ο δήμαρχος Νάουσας Νίκος Καρανικόλας, ενώ στην ίδια κατεύθυνση ο δήμαρχος Σερρών Αλέξανδρος Χρυσάφης σημείωσε την «απογοήτευση της πλειοψηφίας».