Η καραντίνα και ο ψηφιακός αναλφαβητισμός

Η καραντίνα και ο ψηφιακός αναλφαβητισμός

3' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Χθες, έκανα μια γρήγορη έρευνα σε συνομηλίκους μου, ανθρώπους δηλαδή των οποίων οι γονείς είναι περίπου 70-80 ετών. Οι γονείς σας μπαίνουν στο Facebook; Χρησιμοποιούν web banking; Κάνουν Skype ή Zoom ή κάτι αντίστοιχο; Ενημερώνονται από το Ιnternet; Βλέπουν Netflix; Οι πιο χαρακτηριστικές απαντήσεις: «Οι γονείς μου έχουν Facebook, βλέπουν φανατικά Netflix, όμως δυσκολεύονται στη χρήση κινητού (αποστολή μηνυμάτων στο 13033) και ούτε λόγος για web banking». «Οι δικοί μου χρησιμοποιούν smartphone και tablet με σχετική επιδεξιότητα, αλλά αν το πιστεύεις, δεν χρησιμοποιούν ΑΤΜ (φοβούνται ότι θα καθυστερήσουν στην ουρά, προτιμούν να περιμένουν στο ταμείο). Κάνουμε συχνά facetime, αφού ζούμε μακριά». «Τίποτα από όλα αυτά – μολονότι είναι νέοι σχετικά και τους έχω δείξει πώς να πληρώνουν για παράδειγμα λογαριασμούς online, δεν θέλουν. Θεωρούν ότι δεν είναι γι’ αυτούς. Κυρίως η μητέρα μου, δεν θέλει λέει να κάνει κάποια βλακεία».

Τα μέτρα που ελήφθησαν από τα κράτη λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού έχουν αποκαλύψει τα τρωτά σημεία των σύγχρονων κοινωνιών. Στην Ελλάδα χωρίς αμφιβολία ένα από αυτά είναι ο τεχνολογικός ή ψηφιακός αναλφαβητισμός σημαντικού μέρους του πληθυσμού και κυρίως των ατόμων της τρίτης ηλικίας. Τον ένα μήνα που βρισκόμαστε σε καραντίνα, δεν μείναμε εντελώς στάσιμοι. Οι δουλειές προχώρησαν με τηλεργασία, επικοινωνήσαμε με τα νέα μέσα, η αγορά κινήθηκε με οnline shopping. Μπορεί να μη βγήκαμε από το σπίτι μας, όμως το χάσμα ανάμεσά μας μεγάλωσε. Οσοι δεν ήταν από πριν εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες ένιωσαν αυτό το διάστημα περισσότερο αποκλεισμένοι, πιο μόνοι και ξεκρέμαστοι σε σχέση με εκείνους που είχαν τη διέξοδο του ψηφιακού κόσμου.

Ο ψυχολόγος-ψυχοθεραπευτής Πέτρος Κεχαγιάς, επιστημονικός συνεργάτης του gernaoallios.gr, εξειδικεύεται στην τρίτη ηλικία και στην ψυχογηριατρική. Αρκετοί από τους θεραπευομένους του είναι άνθρωποι άνω των 65 ετών. «Υπάρχει μια μεγάλη κατηγορία θεραπευομένων με τους οποίους δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε τις συνεδρίες μέσω Skype γιατί δεν έχουν επαφή με τα νέα μέσα ούτε και τις συσκευές για να τα αξιοποιήσουν. Με κάποιους διατηρούμε αυτή την περίοδο επαφή μέσω τηλεφώνου», λέει στην «Κ». Από τον κύκλο των επαφών του παρατηρεί ότι οι ηλικιωμένοι εκείνοι που ήταν πιο δραστήριοι, αυτοί που έβγαιναν από το σπίτι, πήγαιναν στο καφενείο, είχαν ευρύ κύκλο φίλων, «χτυπήθηκαν» μεν από την καραντίνα, αλλά αντεπεξέρχονται καλύτερα. Βρίσκουν τον τρόπο να επικοινωνούν. «Αυτοί που νιώθουν σήμερα τη μεγαλύτερη μοναξιά είναι εκείνοι που ήταν ούτως ή άλλως απομονωμένοι. Ανθρωποι που δεν είχαν καλές σχέσεις με τους συγγενείς ή ακόμα και τα παιδιά τους και που η κρίση εξάλειψε και τις λίγες επαφές που είχαν μαζί τους. Αυτοί που δεν είχαν υποστηρικτικό πλαίσιο και απλά το κενό αυτό μεγεθύνθηκε».

Υποστηρικτικό πλαίσιο

Η τεχνολογία θα μπορούσε να αποτελέσει στις σημερινές συνθήκες ένα εναλλακτικό υποστηρικτικό πλαίσιο, όμως στους μεγαλύτερους σε ηλικία χρήστες ο φόβος κυριαρχεί. «Οι περισσότεροι φοβούνται μήπως κάνουν κάποιο λάθος. Πιστεύουν ότι ένα λάθος μπορεί να είναι επιζήμιο, ότι μπορεί κάποιος να τους μαλώσει, να κάνουν κάτι που δεν διορθώνεται. Η εμπειρία μου όμως λέει ότι αν κάποιος προσπαθήσει να τους εξηγήσει τις διαδικασίες με ήρεμο και ψύχραιμο τρόπο, ο φόβος θα μειωθεί».

Η καραντίνα μάς προσφέρει χρόνο τον οποίο μπορούμε να αφιερώσουμε μαθαίνοντας στους μεγαλύτερους πώς να πλοηγούνται στα νέα μέσα. «Είναι γεγονός ότι από μια ηλικία και μετά ο άνθρωπος νοητικά δυσκολεύεται να επεξεργαστεί σύνθετες διαδικασίες όπως για παράδειγμα το web banking. Χρειάζεται απλοποίηση των διαδικασιών και ενδεχομένως θα βοηθούσε να τους δίναμε τις οδηγίες γραπτώς. Ομως δεν ισχύει το ίδιο για την αξιοποίηση του Facebook, το οποίο είναι πιο απλό και τους παρέχει τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο γύρω τους. Ο εύκολος και διασκεδαστικός τρόπος επικοινωνίας που προσφέρει το συγκεκριμένο μέσο –γραπτά μηνύματα, «αντιδράσεις», φωτογραφίες, βιντεοκλήσεις, σχολιασμοί, αναρτήσεις τραγουδιών κ.ά.– συνεισφέρει στο να αισθάνονται λιγότερο κοινωνικά αποκομμένοι, περισσότερο συνδεδεμένοι και ενεργοί, μέλη ενός μεγάλου –ψηφιακού– συνόλου», καταλήγει ο κ. Κεχαγιάς.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή