Αλλαγή σκυτάλης στον ΟΟΣΑ

3' 26" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στην επερχόμενη ασταθή και αβέβαιη εποχή, η ανθρωπότητα θα έχει μείζονα ανάγκη από τους διεθνείς οργανισμούς. Εντούτοις, η επιθετική απόσυρση του προέδρου Τραμπ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας υπενθύμισε την κρίση της διεθνούς κοινότητας. Ο ΟΟΣΑ είναι ένας επίσης σημαντικός διεθνής οργανισμός. Οι προσεχείς μήνες θα είναι κρίσιμοι για το μέλλον του.

Στις 31 Μαρτίου επρόκειτο να επισκεφθεί την Ελλάδα ο γενικός γραμματέας Ανχελ Γκουρία, για να παρουσιάσει την, κατά γενική ομολογία, καλύτερη έκθεση για την ελληνική οικονομία των τελευταίων δεκαετιών. Ο κορωνοϊός, όμως, όχι μόνον ματαίωσε το ταξίδι, αλλά και κατέστησε ανεπίκαιρες τις αναλύσεις της έκθεσης αυτής. Η λειτουργία του Οργανισμού έχει ακινητοποιηθεί. Η υπουργική σύνοδος, το ετήσιο γεγονός του ΟΟΣΑ, έχει παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες. Το Chateau, το κεντρικό πολυσύχναστο κτίριο, έχει ερημώσει. Το Συμβούλιο συνέρχεται τηλεοπτικώς, αλλά απλώς για ενημέρωση, καθώς τα συστήματα τηλεδιάσκεψης δεν πληρούν τους κανόνες ασφαλείας. Η γραμματεία του ΟΟΣΑ δημοσιοποιεί απλώς τις αβέβαιες ποσοτικές της προβλέψεις για τις οικονομικές συνέπειες της υγειονομικής κρίσης.

Η κρίση του κορωνοϊού αχρηστεύει την τελευταία φάση τής, κατά πάσαν βεβαιότητα, καταληκτικής θητείας του Ανχελ Γκουρία, μετά τα 14 χρόνια της δυναμικής του διεύθυνσης. Οι διαδικασίες για την εκλογή ενός νέου γενικού γραμματέα ο οποίος θα αναλάβει υπηρεσία στις αρχές του 2021 έχουν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν τον προσεχή Αύγουστο. Αρχίζει, επομένως, μια νέα εποχή στη ζωή του εξηκονταετούς Οργανισμού. Η εσωτερική αυτή αλλαγή συμπίπτει με μια παγκόσμια ιστορική καμπή, καθώς «μετά τον κορωνοϊό τίποτε δεν θα παραμείνει το ίδιο», όπως δήλωσε ο Εμανουέλ Μακρόν.

Η εικόνα του ΟΟΣΑ ως κατεξοχήν τεχνοκρατικού οργανισμού είναι ηθελημένα παραπλανητική. Ο ρόλος του ήταν και είναι πολιτικός. Η μορφή και η λειτουργία του προσαρμόστηκαν στα διαφορετικά γεωπολιτικά δεδομένα των δύο μακρών μεταπολεμικών περιόδων.

Η πρώτη περίοδος καλύπτει τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Ο ΟΟΣΑ, διάδοχος του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας, ο οποίος διαχειρίστηκε το Σχέδιο Μάρσαλ, συνέδεσε μεταξύ τους τις δυτικές ευρωπαϊκές δημοκρατίες, προετοιμάζοντας το έδαφος για την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εμπέδωσε τον ευρωπαϊκό δεσμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον οποίο δημιούργησε το Σχέδιο Μάρσαλ. Τέλος, απετέλεσε σημαντικό στοιχείο της δυτικής ήπιας ισχύος. Στον τότε «διπολικό κόσμο» συνέβαλε στη συνοχή και προβολή του δυτικού συγκροτήματος.

Κατά τη δεύτερη περίοδο, η έναρξη της οποίας είναι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η αποστολή του ΟΟΣΑ τροποποιήθηκε σημαντικά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες καθόρισαν ως κύριο στόχο του Οργανισμού να ενσωματώσει τις τέως κομμουνιστικές ευρωπαϊκές χώρες στη Δύση. Ο ΟΟΣΑ προώθησε τις αρχές της παγκοσμιοποίησης και του νεοφιλελευθερισμού, συνεισφέροντας στην ενοποίηση και στη λειτουργία του νέου «μονοπολικού κόσμου».

Η κρίση του κορωνοϊού σηματοδοτεί την είσοδο στην τρίτη μεταπολεμική εποχή. Τα πολιτικά και ιδεολογικά θεμέλια του ΟΟΣΑ κλονίζονται. Η αμερικανική ηγεσία έχει καμφθεί. Η υγειονομική κρίση αποκάλυψε τους συστημικούς κινδύνους από τη συνθετότητα και τον ανεξέλεγκτο δυναμισμό των παγκοσμιοποιημένων δικτύων. Η αναβίωση της προστατευτικής αποστολής του κράτους έθεσε ερωτήματα ως προς τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση. Ο ΟΟΣΑ θα χρειαστεί να προσαρμοστεί στις νέες πραγματικότητες. Με το επιστημονικό του δυναμικό έχει τη δυνατότητα να συνεισφέρει απαντήσεις και διεξόδους. Με τα πολιτικά και διοικητικά του δίκτυα μπορεί να διασφαλίσει τους διαύλους επικοινωνίας ανάμεσα στους διεθνείς παράγοντες. Αποτελεί ένα ανεκτίμητο όργανο της διεθνούς κοινότητας. Μπορεί να συμβάλει στην, κατά το δυνατόν, αρμονική λειτουργία του αναδυομένου «πολυπολικού κόσμου».

Για να διαδραματίσει τον ρόλο αυτό πρέπει να ανανεωθεί ριζικά. Η εκλογή του νέου γενικού γραμματέα είναι το κρίσιμο διακύβευμα. Στο προσεχές μέλλον, όμως, οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών θα ασχολούνται κατά προτεραιότητα με τη διαχείριση των επειγόντων εγχωρίων προβλημάτων· πολλές θα αντιμετωπίζουν ζήτημα πολιτικής επιβίωσης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εμπλακούν σε έναν περίπλοκο εκλογικό κύκλο για την προεδρία. Επιπλέον, οι νέες τάσεις, σύμφωνα με τις οποίες θα μορφοποιηθεί το διεθνές σύστημα, δεν θα έχουν κατασταλάξει. Ενδέχεται, επομένως, αντί για έναν δυναμικό και καινοτόμο νέο γενικό γραμματέα στον ΟΟΣΑ, ελλείψει ηγεσίας και μέσα στη γενική αβεβαιότητα και σύγχυση, να επιλεγεί κάποιος άχρωμος και άοσμος γραφειοκράτης.

Η Ελλάδα, ιδρυτικό μέλος του ΟΟΣΑ, είναι μια μικρή χώρα, αλλά με αύξουσα επιρροή. Μέσα στην ατμόσφαιρα ακυβερνησίας στη διεθνή σκηνή διαγράφονται ευκαιρίες. Μια δυναμική πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης στην εκλογική διαδικασία του Οργανισμού μπορεί να λειτουργήσει αποφασιστικά· τόσο προς όφελος του ΟΟΣΑ όσο και για την προώθηση των ελληνικών συμφερόντων.

* Ο κ. Γιώργος Πρεβελάκης είναι μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή