Yπάρχουν άνθρωποι που φεύγουν και τους ξεχνάμε, η εικόνα τους αμβλύνεται μέσα μας, και άλλοι που η φυσιογνωμία και τα λόγια τους επανέρχονται όλο και πιο έντονα. Εκλεισαν δύο χρόνια δίχως τον Αγγελο Δεληβορριά και το μυαλό μου στριφογυρίζει στην παρουσία του. Μου λείπει, μας λείπει. Σκεφτόμουν λ.χ. τι θα έλεγε σήμερα με το Μουσείο Μπενάκη κλειστό εδώ και έναν μήνα και τον ίδιο εγκλωβισμένο σπίτι λόγω ηλικίας: «Επειδή μέναμε κοντά, νομίζω ότι θα άκουγα τις φωνές από τα νεύρα του μέχρι εδώ», λέει με έναν νοσταλγικό αναστεναγμό η Ειρήνη Γερουλάνου.
«Θα ήταν σαν θηρίο στο κλουβί, όχι μόνο διότι θα ανησυχούσε για το μουσείο, αλλά διότι του ήταν εντελώς αδύνατο να ζήσει χωρίς ανθρώπους, χωρίς να μπορεί να τους αγκαλιάσει ή να τους φιλήσει», προσθέτει. Δίκιο έχει. Θυμάμαι τον εαυτό μου, κάθε φορά που έμπαινα στο γραφείο του, θα άνοιγε αμέσως τα χέρια του για να με σφίξει στην αγκαλιά του και μετά, λίγο πριν φύγω, θα με ξεπροβόδιζε με το χέρι του στον ώμο. «Αισθάνομαι την απουσία του καθημερινά», λέει η Ειρήνη. «Αναλογίζομαι την ανθρωπιά του, τη γενναιοδωρία του, τον τρόπο που έβλεπε τα πράγματα, αναπολώ τις συζητήσεις με ένα ποτήρι κρασί στο σπίτι μου έπειτα από μια κουραστική μέρα στο μουσείο».
Αγκαλιά με την Ειρήνη Γερουλάνου.
«Για εμάς που τον γνωρίσαμε στην καθημερινότητά του, το κενό είναι ακόμα μεγαλύτερο, διότι μας έβαζε όλους να συμμετέχουμε στο όραμά του για το μουσείο με έναν τρόπο μαγικό. Ηταν σαν να χόρευε ο ίδιος και μας σήκωνε να χορέψουμε μαζί του. Αγαπούσε όλους τους εργαζομένους, ήταν εξαιρετικά στοργικός και πατρικός. Την ίδια ανυπόκριτη αγάπη είχε και για τους επισκέπτες του μουσείου, τους δωρητές, τους καλλιτέχνες, τους επιμελητές, του άρεσε πάντα να είναι με κόσμο, να συναναστρέφεται τύπους κάθε λογής», τονίζει η Ειρήνη Γερουλάνου, που τον έζησε επί δεκαετίες.
Το μόνο στο οποίο δεν είχε κάνει πρόοδο «και θα το έβρισκε μπροστά του σήμερα», μου λέει, «ήταν η τεχνολογία. Εμαθε υπολογιστή, αλλά οι ομιλίες του ήταν ένα παλίμψηστο από λωρίδες με κομμένες προτάσεις κολλημένες πάνω στο χαρτί και σημειώσεις με μαρκαδοράκι στα πλαϊνά κενά. Από την άλλη, αντιλαμβανόταν πλήρως τη δύναμη της ψηφιακής εικόνας για το μουσείο και ήμασταν οι πρώτοι που αποκτήσαμε ψηφιακή περιήγηση με την Κοινωνία της Πληροφορίας. Εβλεπε πάντα μπροστά», λέμε πριν κλείσουμε. Η αλήθεια είναι ότι δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ τον Δεληβορριά να κάνει τηλεσυσκέψεις. Πιο ταιριαστή μού είναι η σκέψη πως θα κατέβαζε τη χειρουργική μάσκα για να ανάψει ένα τσιγάρο…