«Στο πρόσωπο των νοσηλευτών του “Ευαγγελισμού” τιμώ όλους τους νοσηλευτές της χώρας που με αυταπάρνηση βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή της κρίσης στο πλευρό των ασθενών. Ενα μεγάλο ευχαριστώ για την ανεκτίμητη συνεισφορά τους στον τομέα της υγείας» δήλωσε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου, μετά την επίσκεψή της στον «Ευαγγελισμό», με αφορμή τη χθεσινή Παγκόσμια Ημέρα Νοσηλευτών και Νοσηλευτριών. «Ηθελα από καιρό να έρθω», είπε η κ. Σακελλαροπούλου στους εργαζομένους τους νοσοκομείου, «αλλά το ανέβαλλα διότι, σε τόσο δύσκολες στιγμές, δεν ήθελα να κλέψω ούτε ελάχιστο από τον πολύτιμο χρόνο σας, προκειμένου να σας εκφράσω τη στήριξή μου. Διάλεξα να είμαι μαζί σας τώρα που δέχεστε λιγότερη πίεση σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα. Για εμένα, όπως και όλους τους συμπατριώτες μας, είχε μεγάλη σημασία ότι την κρίσιμη στιγμή ανταποκριθήκατε όλοι, γιατροί και νοσηλευτές, με αυταπάρνηση».
Τις ευχαριστίες της κυβέρνησης αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας για το ανεκτίμητο έργο που επιτέλεσε το νοσηλευτικό προσωπικό του Εθνικού Συστήματος Υγείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 εξέφρασε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την τηλεδιάσκεψη που είχε χθες με τις διευθύντριες και τους διευθυντές των Νοσηλευτικών Υπηρεσιών από 12 νοσοκομεία αναφοράς για τον κορωνοϊό σε ολόκληρη τη χώρα. Οι νοσηλευτές, τόνισε, έβγαλαν την Ελλάδα ασπροπρόσωπη.
Παρακάτω, χαρακτηριστικές μαρτυρίες νοσηλευτών του ΓΝΘ «Γ. Παπανικολάου» για τις δύσκολες ημέρες αντιμετώπισης της πανδημίας. «Προσφέρουμε και χωρίς χειροκροτήματα».
«Ας αξιοποιήσουμε την εμπειρία»
«Είμαι νοσηλεύτρια στο αναισθησιολογικό τμήμα του ΓΝΘ “Γ. Παπανικολάου”. Συνολικά εργάζομαι 24 χρόνια. Παλαιότερα είχα εργαστεί στην πνευμονολογική κλινική του νοσοκομείου μας. Λόγω αυτής της εμπειρίας, κλήθηκα από την υπηρεσία μου να συνδράμω στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Από τις 23 Μαρτίου μετακινήθηκα στο τμήμα Ειδικής Νοσηλείας, όπως ονομάστηκε η πνευμονολογική κλινική ΕΣΥ, στην οποία νοσηλεύονται αποκλειστικά ασθενείς με CΟVID-19.
Η εμπειρία ήταν πρωτόγνωρη για όλους. Η κλινική οργανώθηκε από την αρχή, λειτούργησε με νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό από την πνευμονολογική, αλλά και από άλλα τμήματα του νοσοκομείου. Ολοι δώσαμε τον καλύτερό μας εαυτό, προσπαθώντας καθημερινά να βελτιώνουμε τις συνθήκες και τον τρόπο εργασίας μας.
Κάποια στιγμή, λόγω ελαφράς συμπτωματολογίας, έκανα το τέστ μοριακής ανίχνευσης του ιού. Βρέθηκα θετική, όπως και άλλες τέσσερις συνάδελφοί μου. Μπήκαμε σε καραντίνα 14 ημερών εγώ και η οικογένειά μου. Ολο αυτό το διάστημα υπήρχε τακτική επικοινωνία με την Επιτροπή Λοιμώξεων του νοσοκομείου, καθώς και με την κ. Φούκα, ειδική πνευμονολόγο του νοσοκομείου μας.
Αρχικά, είχα πολύ μεγάλη αγωνία για την εξέλιξη της νόσου, αλλά κυρίως για την ασφάλεια και την υγεία της οικογένειάς μου. Ευτυχώς, όλα κύλησαν ομαλά.
Ολοι μας αποδείξαμε ότι, με κοινό τρόπο δράσης, μπορέσαμε και περιορίσαμε την απειλή. Η κοινωνία στο σύνολό της βγαίνει διαφορετική και πιο δυνατή από αυτήν την εμπειρία. Σαν επαγγελματίες υγείας αποδείξαμε ότι μπορούμε να είμαστε στην πρώτη γραμμή, κοντά στον ασθενή και πλάι στο συνάδελφό μας.
Από εδώ και πέρα, ας αξιοποιήσουμε αυτήν μας την εμπειρία. Να συνεχίσουμε να τηρούμε τα μέτρα προστασίας, να παραμείνουμε ασφαλείς γιατί ο κορωνοϊός εξακολουθεί να υπάρχει. Να επιστρέψουμε στη ζωή μας, έχοντας επίγνωση της σπουδαιότητας της διαφύλαξης της υγείας, της ασφάλειας και της καθημερινότητάς μας».
Δήμητρα Ράμμου, Νοσηλεύτρια
«Να ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες»
«Εργάζομαι στο ΓΝΘ “Γ. Παπανικολάου” για περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια σε διάφορα τμήματα με τελευταίο τη Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών. Εδώ και ένα έτος είμαι μία από τις δύο νοσηλεύτριες Επιτήρησης Λοιμώξεων του νοσοκομείου. Το τελευταίο τρίμηνο εστιάσαμε, όπως ήταν φυσικό, στη διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού. Η τακτική επιτήρηση της νόσου εντός του νοσοκομείου αποτελεί μικρό τμήμα της συνολικής προσπάθειας που καταβάλλεται. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι έπρεπε να δημιουργηθούν τμήματα υποδοχής ασθενών και ύποπτων της νόσου, στα οποία εφαρμόζονται συγκεκριμένες διαδικασίες με βάση τις οδηγίες του ΕΟΔΥ. Η συνεχής εκπαίδευση του προσωπικού στη χρήση ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού και στην τήρηση των διαδικασιών είναι τμήμα της εργασίας μας. Η καταγραφή και παρακολούθηση των ύποπτων και θετικών περιστατικών στο νοσοκομείο, η διαχείριση δειγμάτων και αποτελεσμάτων, η ενημέρωση των ασθενών, του προσωπικού και σε κάποιες περιπτώσεις των στενών επαφών τους, είναι συνεχής και απαραίτητη για την αποτελεσματική λειτουργία μας. Σε αυτά πρέπει βέβαια να προστεθεί και η καθημερινή και έγκυρη ενημέρωση του προσωπικού του νοσοκομείου, το οποίο λειτουργεί συνεχώς σε συνθήκες stress, δεδομένου ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να μολυνθεί και με τη σειρά του να μολύνει άλλους συναδέλφους ή/και ασθενείς. Ολα αυτά απαιτούν από εμάς αυξημένη προσοχή, ετοιμότητα, τη μέγιστη, κατά το δυνατόν, φυσική παρουσία και τη διαθεσιμότητά μας, οιαδήποτε στιγμή μας ζητηθεί.
Πρέπει αρχικά να πω ότι είναι εντυπωσιακό πόσα πράγματα μπορούν να οργανωθούν και να λειτουργήσουν, σε ελάχιστο χρόνο, όταν γίνεται κοινή προσπάθεια από όλους. Μια εμπειρία καλής συνεργασίας με μόνο σκοπό να ανταποκριθούμε με τον καλύτερο τρόπο στην πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση. Δυσκολίες πάντα υπάρχουν. Κυρίως αφορούν διαδικασίες ή/και νοοτροπίες που κουβαλάμε από το παρελθόν, πιστεύω όμως ότι στη συγκεκριμένη περίοδο, τις ξεπεράσαμε με επιτυχία.
Αυτή τη στιγμή είμαστε σαφώς καλύτερα οργανωμένοι και έτοιμοι. Θα πρέπει όμως να κάνουμε σαφές ότι αυτό σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε σε ένα μελλοντικό μεγάλο κύμα περιστατικών, ούτε εμείς, ούτε κανένα άλλο σύστημα υγείας. Αρα είναι πολύ κρίσιμο να συνειδητοποιήσουμε όλοι, ότι μέχρι να βρεθεί θεραπεία ή/και εμβόλιο θα πρέπει να ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες για την προσωπική μας ασφάλεια, αλλά κυρίως για την ασφάλεια των ανθρώπων που είναι δίπλα μας».
Νατάσα Βελένη, Νοσηλεύτρια Επιτήρησης Λοιμώξεων
«Πιο δυνατοί, πιο ανθρώπινοι»
«Είμαι νοσηλευτής στο νοσοκομείο “Γ. Παπανικολάου” εδώ και 29 χρόνια περίπου. Είχα εργαστεί για πολλά χρόνια στη μονάδα από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της και εδώ και 2,5 χρόνια είμαι προϊστάμενος στην Α΄ Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του νοσοκομείου η οποία έχει οριστεί ΜΕΘ αναφοράς COVID-19 από τις 4 Απριλίου. Δεχθήκαμε ασθενείς βαρέως πάσχοντες και ήταν ιδιαίτερη στιγμή για όλους μας όταν αποσωληνώθηκε ο πρώτος ασθενής και εξήλθε από τη μονάδα. Ακόμα πιο σημαντικό και προσωπική ικανοποίηση για μας είναι το γεγονός ότι μέχρι σήμερα εξήλθαν από τη ΜΕΘ και άλλοι ασθενείς μας υγιείς.
Εξ ορισμού το έργο των νοσηλευτών είναι επιφορτισμένο με επιπλέον καθήκοντα και διεργασίες που απαιτεί η κατάσταση των ασθενών οι οποίοι νοσηλεύονται στη ΜΕΘ. Πρόκειται για μετεγχειρητικούς ασθενείς, για πολυτραυματίες, για ασθενείς με πολύ σοβαρή αναπνευστική ή νεφρική ανεπάρκεια και εν γένει νοσηλεύονται ασθενείς όλων των ειδικοτήτων που η υγεία τους είναι βεβαρημένη.
Κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε μια πρωτόγνωρη ασθένεια με άγνωστη ουσιαστικά επιδημιολογική ταυτότητα. Η αβεβαιότητα, οι εκατόμβες θυμάτων στις γειτονικές χώρες αλλά και σε όλον τον κόσμο, οι τρομερά δύσκολες συνθήκες εργασίας που δημιουργούνται φορώντας για πολλές ώρες όλα τα απαραίτητα μέτρα ατομικής προστασίας καθώς και ο «ρατσισμός» που βίωσαν πολλοί συνάδελφοι από το φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον, αποτελούσαν την καθημερινότητά μας.
Θεωρώ ότι η ψυχολογική φόρτιση είναι κατά πολύ πιο ισχυρή και επιβλαβής από τη σωματική κούραση. Τις τελευταίες ημέρες γίνεται μια προσπάθεια να επανέλθουμε σε πιο φυσιολογικούς ρυθμούς, έχοντας όμως νέα δεδομένα στη ζωή και στις συναναστροφές μας. Είναι δύσκολο να μη δίνεις το χέρι σου στον άλλο… Να μην αγκαλιάζεις τον φίλο σου. Να προσπαθείς να μαντέψεις ποιoς είναι πίσω από τη μάσκα. Δεν υπάρχει όμως άλλος τρόπος να ξεπεράσουμε την κρίση αυτή. Αυτή η δοκιμασία θα μας κάνει δυνατότερους, σοφότερους και σε πείσμα του ιού πιο ανθρώπινους».
«Ας δούμε θετικά την επόμενη μέρα»
«Εργάζομαι στο Γ.Ν. “Γ. Παπανικολάου” περισσότερο από 20 χρόνια σε διάφορα τμήματα. Το 2020 ξεκίνησε και συνεχίζει μέχρι σήμερα με μια διαφορετική πνοή από τις προηγούμενες χρονιές. Μια κατάσταση έντονη με ανάμεικτα συναισθήματα. Ηταν η εμφάνιση της COVID-19. Αρχικά αναβίωσαν μνήμες από τη χρονιά που παρουσιάστηκε ο SARS το 2003. Και τότε μας έδειξαν τις στολές, τον τρόπο εργασίας και προσέγγισης των περιστατικών αλλά δεν ήταν τόσο έντονο στη χώρα μας. Ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια οι νοσηλείες ασθενών με γρίπη σε βαριά μορφή με ένταση, κόπωση και αγωνία μέχρι που ήρθε το 2020 με ανακοινώσεις θανάτων και κρουσμάτων στον πλανήτη από έναν κορωνοϊό, τον γνωστό πλέον COVID-19, ο οποίος παρουσιάστηκε και στη χώρα μας.
Κλήθηκα να συνεισφέρω στην αντιμετώπισή του από την πρώτη στιγμή μαζί με άλλους συναδέλφους. Η συμμετοχή μου αγόγγυστα για βοήθεια στους χώρους υποδοχής και νοσηλείας ασθενών καθώς και συμμετοχή στην εκπαίδευση νεότερων συναδέλφων. Η φιλοσοφία “όλοι μαζί μία γροθιά μπορούμε να πετύχουμε τα μέγιστα” με ακολουθούσε από την πρώτη στιγμή. Φυσικά υπήρχαν αγωνία, φόβος, άγχος, αβεβαιότητα –κυρίως τον πρώτο καιρό– μέχρι να συντονιστεί όλο το εγχείρημα. Η αβεβαιότητα των συναδέλφων λειτουργούσε σαν ώθηση για ενίσχυσή τους, τόσο ψυχολογικά όσο και πρακτικά. Η επανάληψη των διαδικασιών δεν κούραζε, αντιθέτως αντιμετωπιζόταν με χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Η προσπάθεια ήταν προς τη σωστή εκπαίδευσή τους στη χρήση της στολής και τη σωστή διαχείριση των αντικειμένων μέσα σε χώρο που υποδεχόταν ή νοσήλευε ασθενείς ύποπτους ή επιβεβαιωμένους με COVID-19.
Φόβος υπήρχε όχι για τη φύση της δουλειάς, αλλά γιατί αυτό που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι αόρατο: δεν το βλέπεις, δεν το αγγίζεις, δεν το ακούς. Γνωρίζεις μόνο ότι είναι πολύ επικίνδυνο. Ακούς ασθενείς στους θαλάμους εξασθενημένους και βαριά καταπονημένους και στατιστικά αποθαρρυντικά. Αυτός ο φόβος λειτουργούσε πεισματικά για να μη φτάσει η χώρα μας σε αυτό τον βαθμό απώλειας συνανθρώπων μας.
Ανησυχία υπήρχε και για το οικογενειακό μας περιβάλλον. Να μη γίνουμε αιτία διασποράς σε αγαπημένα πρόσωπα με κάθε συνέπεια που μπορεί να έχει αυτό. Ολο αυτό το εγχείρημα δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς τη συμβολή των οικογενειών μας. Την ενθάρρυνση που προσέφερε ο καθένας με τον τρόπο του μέχρι του σημείου να αισθάνεσαι υπερήφανος για το λιθαράκι που έβαλες στην όλη διαδικασία.
Αυτά τα συναισθήματα μετριάζονταν κάθε φορά που συνεργαζόμουν με νέους συναδέλφους. Παραδόξως, η συνεργασία ήταν ομαλή, κάτι που είναι αρκετά δύσκολο με την εναλλαγή του προσωπικού που γινόταν. Ολοι πάντως με συγκαταβατικότητα και υπομονή προσφέραμε τις υπηρεσίες μας πρώτα προς τον πολίτη-ασθενή και κατόπιν στο νοσοκομείο ώστε να λειτουργήσει ομαλά και αποδοτικά. Το μεγαλύτερο άγχος στην αρχή ήταν ο εφοδιασμός των μέσων ατομικής προστασίας σε σημείο πολλές φορές εξαντλητικό. Η προμήθεια ήταν με φειδώ, κάτι που δημιουργεί αγωνία αλλά σε μερικές περιπτώσεις λειτούργησε θετικά, οδηγώντας σε συντονισμό ενεργειών για αποφυγή σπατάλης.
Επομένως, ένα μεγάλο ευχαριστώ στους συναδέλφους, στις οικογένειές μας και στους πολίτες οι οποίοι συμμορφώθηκαν στις υποδείξεις της πολιτείας παρά τις δυσκολίες του εγκλεισμού. Ηταν κάτι που βοήθησε στην ομαλή και πιο ποιοτική φροντίδα των κρουσμάτων, παρά τις παραφιλολογίες και συνωμοσιολογίες σχετικά με τα μέτρα που ελήφθησαν: “αν τα στατιστικά είναι αληθινά”, “οι απώλειες ανθρώπων αληθινές” και τόσες άλλες ανακοινώσεις που προκαλούν αμφισβητήσεις και αρνητικές σκέψεις.
Την επόμενη μέρα ας τη δούμε θετικά ως νοσηλευτές. Ας λάβουμε υπόψη μας την εμπειρία που αποκτήσαμε πάνω στη νοσηλευτική και τις επαγγελματικές σχέσεις. Ηταν κάτι που μας εξοικείωσε με κάτι διαφορετικό από την καθημερινότητά μας και μας βοήθησε να φιλοσοφήσουμε κάποια πράγματα στη ζωή μας. Ηταν μία ακόμη δήλωση, αυτή τη φορά πιο έντονα ότι είμαστε σημαντικός κρίκος στο σύστημα υγείας. Προσφέρουμε και χωρίς χειροκροτήματα.
Οι πολίτες να συνεχίσουν να ακολουθούν τις υποδείξεις των ειδικών. Κάποιοι συνάνθρωποί μας δεν τα κατάφεραν και οι οικείοι τους πονούν. Για να περιορίσουμε τον πόνο, επιστροφή στην καθημερινότητα με σύνεση. Εξάλλου όλοι μαζί στο σπίτι ήταν ευκαιρία να γνωριστούμε καλύτερα σε αντίθεση με τους ρυθμούς ζωής που είχαμε.
Οι νοσηλευτές στην COVID-19 κάναμε αυτό που κάνουμε κάθε μέρα αλλά και κάτι διαφορετικό: Ζήσαμε την ηθική ικανοποίηση της ανάρρωσης των ασθενών, ήμασταν εκεί 24 ώρες κάθε μέρα, πάντα σε ετοιμότητα».
Μία από τις νοσηλεύτριες που κλήθηκε μαζί με πολλές άλλες να αντιμετωπίσουν τον «αόρατο εχθρό» στο «Γ. Παπανικολάου»