Το «Προσοχή μην αγγίζετε» πάντα υπήρχε στα μουσεία και στους αρχαιολογικούς χώρους. Oμως, το φετινό καλοκαίρι θα πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν μας κάτι ακόμη: «Μην πλησιάζετε τον διπλανό σας». Να κάτι που πρέπει να συνηθίσουμε από αύριο το πρωί που ανοίγουν έπειτα από 66 ημέρες αναγκαστικής διακοπής οι αρχαιολογικοί χώροι της χώρας. Επανεκκίνηση με διευρυμένο ωράριο, θερινό εισιτήριο και ένα νέο πρωτόκολλο που καλούμαστε να συνηθίσουμε. Κυρίως να οπλιστούμε με υπομονή.
Η επαναλειτουργία των αρχαιολογικών χώρων συμπίπτει με τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων. Oμως τα μουσεία της χώρας θα παραμείνουν κλειστά για ακόμη 28 ημέρες. Προγραμματίζεται να ανοίξουν στις 15 Ιουνίου. Ετσι, σταδιακές θα είναι οι προσλήψεις των 1.650 φυλάκων και καθαριστών στο ΥΠΠΟΑ, ενώ προς το παρόν τη διευρυμένη λειτουργία των αρχαιολογικών χώρων θα υποστηρίξει το προσωπικό φύλαξης των μουσείων.
Από δω και πέρα, στα εκδοτήρια εισιτηρίων ένα προστατευτικό πλεξιγκλάς θα μεσολαβεί ανάμεσα στους υπαλλήλους και το κοινό. Τις πρώτες εβδομάδες, μάλιστα, η αγορά των εισιτηρίων συνιστάται να γίνεται ηλεκτρονικά, όπου υπάρχει το σύστημα. «Το e-ticketing μέχρι στιγμής λειτουργεί μόνο σε 12 χώρους και η διαδικασία επέκτασής του σε τουλάχιστον δέκα ακόμη θα καθυστερήσει εξαιτίας της πανδημίας, παρότι έχουν γίνει όλες οι διαδικασίες», λέει στην «Κ» η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, προσθέτοντας ότι το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων (ΤΑΠ) βρίσκεται σε συνεννόηση με την Κοινωνία της Πληροφορίας.
Επίσκεψη, λοιπόν, ναι στους αρχαιολογικούς χώρους, αλλά με κλειστά αναψυκτήρια, αφού θα επιτραπεί να ανοίξουν μαζί με τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος και τους χώρους εστίασης. «Τα επιπλέον 18 αναψυκτήρια που έχουμε αναγγείλει, θα ανοίξουν όταν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες ανάθεσής τους, οι οποίες καθυστέρησαν εξαιτίας του κορωνοϊού, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έχουμε και απόσυρση των ενδιαφερομένων μισθωτών λόγω αλλαγής των συνθηκών: μειωμένη επισκεψιμότητα, πτώση τουριστικής σεζόν, κ.ά. Το ΤΑΠ θα επανακαθορίσει τα μισθώματα και θα γίνουν επαναξιολογήσεις. Ομως, ακόμη και όταν ανοίξουν –αρχικά αυτά που λειτούργησαν πέρυσι–, θα προσαρμοστούν στα υγειονομικά μέτρα. Το ΤΑΠ είναι σε συνεννόηση με τους μισθωτές».
Μάσκα και απόσταση
Οι εργαζόμενοι στους αρχαιολογικούς χώρους κατά την είσοδό τους δεν θα θερμομετρούνται, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Θα φορούν πάντως προστατευτική μάσκα όπως και το κοινό, στο οποίο συστήνεται η χρήση της καθώς και η τήρηση της απόστασης του 1,5 μέτρου. Αν οι επισκέπτες έχουν μαζί τους σακίδια, θα τα αφήνουν στην ιματιοθήκη. «Σε χώρους με ιδιαιτερότητες όπως η Ακρόπολη, όπου δημιουργείται συνωστισμός τους θερινούς μήνες, ιδίως στα Προπύλαια, έχουν οριστεί σημεία όπου θα γίνεται παύση στην ανάβαση και στην κατάβαση των επισκεπτών, ενώ επιπλέον προσωπικό θα ελέγχει τα σημεία των αποστάσεων και γενικότερα τη ροή του κοινού. Ενα επιπλέον μέτρο προστασίας είναι και το πλεξιγκλάς, στην κουπαστή που υπάρχει στα Προπύλαια». Η Ακρόπολη μπορεί να δεχθεί 2.000 επισκέπτες λέει η κ. Μενδώνη. Πάνω στον Βράχο υπάρχουν πλατώματα στα οποία μπορεί το προσωπικό να ρυθμίζει τη ροή των επισκεπτών, αν κάποια στιγμή διαπιστωθεί ότι κατεβαίνουν πολλοί μαζί από τον αρχαιολογικό χώρο. Οι ξεναγήσεις θα γίνονται, αλλά με προϋποθέσεις. Μικρά γκρουπ (8-10 ατόμων) που δεν θα είναι κολλημένα στον ξεναγό όπως βλέπαμε συχνά να συμβαίνει. Στους ξεναγούς συστήνεται να χρησιμοποιούν συσκευές για να ακούγονται δυνατά, ώστε να κρατηθούν οι αποστάσεις ασφαλείας. «Πρέπει να προσαρμοστούμε στα υγειονομικά δεδομένα και μάλιστα να αναπτύξουμε τον μέγιστο βαθμό της ατομικής ευθύνης για να μην έχουμε αντιστροφή της επιδημιολογικής καμπύλης», τονίζει η κ. Μενδώνη.
Τα μουσεία ανοίγουν στις 15 Ιουνίου, αλλά χωρίς κλιματισμό, εκτός από τις περιπτώσεις που έχουν κλιματισμό ανοιχτού κυκλώματος. Οι επισκέπτες θα πρέπει να κρατούν αποστάσεις 2 μέτρων μεταξύ τους και το προσωπικό θα φοράει μάσκα, όπως και το κοινό (Το Μουσείο της Ακρόπολης)
Τα αναδιοργανωμένα πωλητήρια θα λειτουργήσουν με περισσότερα και καινούργια προϊόντα, με στόχο να αυξήσουν τα μειωμένα, φέτος, έσοδα. Οι χώροι υγιεινής θα απολυμαίνονται συχνά, ενώ στις τουαλέτες χρειάζεται επίσης προσοχή. Σύμφωνα με την επιτροπή, οι επισκέπτες πρέπει να θέτουν σε λειτουργία το καζανάκι αφού κλείσουν το καπάκι της λεκάνης, ενώ δεν ενδείκνυται η χρήση στεγνωτήρων με αέρα μετά την πλύση των χεριών, αλλά οι χειροπετσέτες.
Η επαναλειτουργία των μουσείων είναι πιο σύνθετο θέμα, υποστηρίζει η υπουργός Πολιτισμού. «Ανοίγουν στις 15 Ιουνίου, αλλά χωρίς κλιματισμό, εκτός από τις περιπτώσεις που έχουν κλιματισμό ανοιχτού κυκλώματος. Οι επισκέπτες θα πρέπει να κρατούν αποστάσεις 2 μέτρων μεταξύ τους (θα υπάρχει ειδική σήμανση), το προσωπικό θα φορά μάσκα όπως και το κοινό, ενώ για τη χρήση των διαδραστικών παραγωγών όπου υπάρχουν, οι επισκέπτες-χρήστες θα πρέπει να φορούν γάντια. Σε όποια μουσεία είναι εφικτό, θα διασφαλιστεί άλλη είσοδος ή έξοδος, όπως στο Εθνικό Αρχαιολογικό που θα αξιοποιήσει την είσοδο στη Βασιλέως Ηρακλείου. Σε άλλα μουσεία θα τοποθετηθεί διαχωριστικό. Επιπλέον για τους δύσκολους σε θερμοκρασία μήνες του Ιουλίου και του Αυγούστου ζήτησα να εξασφαλιστούν χώροι σκίασης για τις ουρές επισκεπτών». Τονίζει ακόμη ότι τα μνημεία της Επιδαύρου πρέπει να είναι επισκέψιμα, να έχουμε πολιτιστικό καλοκαίρι και «να ενισχυθεί η τοπική οικονομία».
«Η απώλεια εσόδων αυτό το διάστημα ήταν μεγάλη» λέει στην «Κ» ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής. «Τα πράγματα είναι άσχημα. Πέρυσι καλύψαμε τα έξοδά μας, δώσαμε και στο ΤΑΠ 2,2 εκατ. ευρώ, αλλά φέτος είναι τελείως διαφορετικά. Συνολικά τρεις μήνες δεν έχουμε κανένα έσοδο και έχουμε όλα τα έξοδα: αμοιβές του προσωπικού, συντήρηση του μουσείου, καθαρισμούς. Ομως, η Πανδώρα άφησε την Ελπίδα τελευταία και την πρόλαβε να μη φύγει όταν άνοιξε το κουτί. Μας έμεινε λοιπόν η ελπίδα». Πάντως, το Μουσείο Ακρόπολης στις 20 Ιουνίου συμπληρώνει 11 χρόνια λειτουργίας.
Ο στεγασμένος αρχαιολογικός χώρος Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη.
Ο πρόεδρος του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών, Κρίτων Πιπέρας, υπογραμμίζει ότι «μια ξενάγηση στην Ακρόπολη δεν θα είναι απλό ζήτημα, όπως και οποιαδήποτε ξενάγηση που απαιτεί μετακίνηση σε διάφορους αρχαιολογικούς χώρους. Είναι μεγάλο πρόβλημα το θέμα της απολύμανσης των πούλμαν, του αριθμού ατόμων που θα συνυπάρχουν, η προστασία του οδηγού, η χρήση μάσκας, η τήρηση των αποστάσεων. Σε χώρους όπως η Αρχαία Ολυμπία είναι εφικτή, όμως στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο είναι μικρές οι αίθουσες και δεν είναι εύκολο να συνυπάρξουν ταυτόχρονα δύο γκρουπ». Υπογραμμίζει ακόμη ότι πρέπει να εξεταστεί το θέμα των προκαθορισμένων ραντεβού και της διάρκειας ίσως των επισκέψεων, για να μην προκαλούν συνωστισμό τα γκρουπ που περιμένουν απέξω, τονίζοντας ότι «πολλά πρακτικά ζητήματα θα τα δούμε με το άνοιγμα των χώρων».
Οι ταξιδιώτες
Προβληματισμός υπάρχει για τα πολυήμερα ταξίδια (π.χ. Μυκήνες, Ναύπλιο, Ολυμπία), όπου επισκέπτες και ξεναγός μετακινούνται σε διαφορετικά ξενοδοχεία για τα οποία θα υπάρχει ανασφάλεια αν τηρούν τα μέτρα προστασίας. «Ακόμη και τα τεστ στα οποία θα υποβάλλονται –έως και 72 ώρες προτού επιβιβαστούν– όσοι έρχονται στην Ελλάδα είναι θέμα συζήτησης. Αν στο διάστημα των τριών ημερών κολλήσει κάποιος και είναι ασυμπτωματικός φορέας; Προσπαθούμε όλοι να είμαστε αισιόδοξοι θεωρώντας όμως ότι η σεζόν έχει χαθεί. Ελπίζουμε να μπορέσουμε να εργαστούμε έστω κάποιες ημέρες φέτος, ωστόσο κρατήσεις δεν έχουμε μέχρι τώρα. Οσο για τον εσωτερικό τουρισμό, οι Ελληνες δεν συνηθίζουν να κλείνουν ξεναγούς».