Σε πολεοδόμηση οδηγούνται περίπου 2.600 στρέμματα στο Μάτι και στο Κόκκινο Λιμανάκι, ενώ περιοχές κυρίως δασικές διατηρούνται ο Προβάλινθος και Αμπελούπολη. Το ειδικό πολεοδομικό σχέδιο, που ολοκληρώθηκε σε λιγότερο από ένα έτος και θα δοθεί σε μερικές ημέρες σε διαβούλευση, προβλέπει την αναδιάταξη της πληγείσας περιοχής με στόχο την επίλυση των βασικών πολεοδομικών της ζητημάτων με τη χάραξη ελεύθερων χώρων και οικοδομικών τετραγώνων, τη διάνοιξη δρόμων και προσβάσεων προς την ακτογραμμή, την οριοθέτηση των ρεμάτων και την πραγματοποίηση αντιπλημμυρικών έργων. Το σχέδιο αντιμετωπίζει μάλλον αμήχανα την εκτεταμένη αυθαίρετη δόμηση στην περιοχή, καθώς καταβλήθηκε σημαντική προσπάθεια να μειωθε μέσω έργων ο αριθμός των παράνομων κτιρίων που θα κατεδαφιστούν στα 141. Χαρακτηριστικό είναι ότι μεγάλο μέρος των παράνομων κτιρίων και μαντρών έχει την τελευταία διετία επισκευαστεί, με… ή χωρίς άδεια.
Τις βασικές πτυχές του ειδικού πολεοδομικού σχεδίου για την περιοχή παρουσίασαν χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης, ο υφυπουργός Δημήτρης Οικονόμου, ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός (το ΤΕΕ ανέλαβε να αναθέσει απευθείας τις μελέτες για λογαριασμό του υπουργείου και να τις επιβλέψει) και στελέχη του υπουργείου. Το σχέδιο θα δοθεί σε δημόσια διαβούλευση σε ένα δεκαήμερο, με στόχο να εγκριθεί μέσω Προεδρικού Διατάγματος έως τον Οκτώβριο. Ποια είναι τα βασικά του σημεία:
• Το σχέδιο αφορά έκταση περίπου 7.900 στρεμμάτων, καλύπτοντας μια ευρεία περιοχή από το Κόκκινο Λιμανάκι και τις περιοχές Πευκώνα και Σκουφέικων της Ραφήνας, έως τις κατασκηνώσεις του Αγίου Ανδρέα.
• Θα πολεοδομηθούν περί τα 2.600 στρέμματα: το Μάτι, το Κόκκινο Λιμανάκι, ο Πευκώνας, τα Σκουφέικα και η Αγία Μαρίνα. Αντίθετα, τον χαρακτήρα τους ως δασικές διατηρούν ο Προβάλινθος, η Αμπελούπολη, το Γεροσακούλι και οι κατασκηνώσεις. Οι περιοχές Κιούπι και Αγία Βαρβάρα θα εξακολουθήσουν να διέπονται από τους όρους της Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου Μεσογείων.
• Στις 2.600 στρέμματα που πολεοδομούνται, περίπου το 20% θα είναι εισφορά σε γη (ως είθισται στην ένταξη περιοχών στο σχέδιο πόλης), που θα χρησιμοποιηθεί για τη διάνοιξη δρόμων και τη δημιουργία ελεύθερων χώρων. Εκτιμάται ότι οι κοινόχρηστοι χώροι και οι χώροι πρασίνου θα αυξηθούν κατά 31%. Ως εντός σχεδίου, η περιοχή δεν θα υπάγεται πλέον στη δασική νομοθεσία (πάντως ο αρμόδιος γενικός γραμματέας Κώστας Αραβώσης δεν ήταν σε θέση χθες να προσδιορίσει την έκταση των δασικών περιοχών κατά τον δασικό χάρτη που είχε καταρτιστεί πριν από την καταστροφή αλλά δεν είχε αναρτηθεί, και την έκταση των δασικών περιοχών μετά την επέμβαση στην ευρύτερη περιοχή).
• Ενα σημαντικό κομμάτι του σχεδίου για την προς πολεοδόμηση περιοχή αφορά τη διαπλάτυνση οδών, τη διάνοιξη νέων ώστε να μην υπάρχουν τεράστια οικοδομικά τετράγωνα, τη δημιουργία πολλών προσβάσεων προς την ακτή και τη δημιουργία περιπάτου 3,6 χλμ. στο παραλιακό μέτωπο, από το Κόκκινο Λιμανάκι έως τον Αγιο Ανδρέα.
• Στις περιοχές Προβάλινθος και Αμπελούπολη, στις οποίες υπάρχει μεγάλος αριθμός αυθαιρέτων, ο δασικός χάρτης θα αναρτηθεί προκειμένου να υποβληθούν αντιρρήσεις και να ακολουθηθεί η υπόλοιπη διαδικασία περί οικιστικών πυκνώσεων. Αν κάποιες περιοχές θεωρηθούν μη δασικές, τότε θα ισχύουν οι όροι δόμησης της εκτός σχεδίου.
«Το σχέδιο θα δώσει νέα ζωή στο Μάτι και θα αποτελέσει βάση για την επούλωση των πληγών», ανέφερε χθες ο κ. Χατζηδάκης. «Στο Μάτι θα μπει τάξη όχι μόνο γιατί η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει μια σύγχρονη χώρα, αλλά γιατί είναι προς όφελος των κατοίκων». Οπως εξήγησε ο κ. Οικονόμου, το ειδικό πολεοδομικό σχέδιο θα δοθεί τις επόμενες ημέρες για διαβούλευση με στόχο να εγκριθεί με Προεδρικό Διάταγμα στα μέσα Οκτωβρίου. Η μελέτη πολεοδόμησης θα ανατεθεί μέσα στο καλοκαίρι με σκοπό να ολοκληρωθεί και να εγκριθεί ένα έτος αργότερα. Στόχος είναι τα έργα αναδιάταξης της περιοχής να ολοκληρωθούν έως το 2024.
Προσπάθεια περιορισμού των κατεδαφίσεων
Την αγωνία του υπουργείου Περιβάλλοντος για τις αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής στις προτεινόμενες κατεδαφίσεις αυθαιρέτων φανερώνει η συνολική προσέγγιση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Ενώ τα προς κατεδάφιση κτίρια θα έπρεπε να είναι 339, τελικώς θα κατεδαφιστούν 141, κυρίως με την τροποποίηση των αντιπλημμυρικών έργων ώστε να «διασωθούν» αυθαίρετα (και ενίοτε νόμιμα) κτίρια στις κοίτες των οκτώ ρεμάτων της περιοχής.
Ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός ότι το 37,5% των εντελώς αυθαιρέτων κτιρίων που εντοπίστηκαν μέσα σε δασικές εκτάσεις είχε… νομιμοποιηθεί, κάτι που αποδεικνύει για ακόμα μία φορά την πλήρη ασυδοσία που επικρατεί ως προς το τι αυθαίρετο νομιμοποιείται και πού (ως αποτέλεσμα της δήλωσης αυθαιρέτων με ευθύνη μηχανικού και μόνο). Το σχέδιο θα παρουσιαστεί αύριο σε εκπροσώπους της περιοχής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε χθες το υπουργείο Περιβάλλοντος, κατά τον έλεγχο της περιοχής έχουν εντοπιστεί 162 αυθαίρετα που βρίσκονται σε μικρότερη από την επιτρεπόμενη απόσταση από τον αιγιαλό και 246 μέσα στις ζώνες οριοθέτησης των ρεμάτων.
Συνολικά εκτιμάται ότι θα έπρεπε να κατεδαφιστούν 335-338 κτίρια στην περιοχή που καλύπτει το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο, κυρίως κατοικίες και χώροι εστίασης, καθώς και 420-440 μάντρες.
Ομως το υπουργείο, προσπαθώντας προφανώς να προλάβει τις αντιδράσεις, αποφάσισε μέσω τεχνικών έργων να «διασώσει» όσο το δυνατόν περισσότερα (νόμιμα ή παράνομα) κτίρια γίνεται, μειώνοντας τον αριθμό των προς κατεδάφιση κτιρίων στα 122-141 και τις μάντρες σε 336-339. Σε ερώτηση της «Κ», διευκρινίστηκε ότι τα έργα προς διάσωση αυθαιρέτων (επιπρόσθετου κόστους περίπου 4-5 εκατ. ευρώ) είναι κυρίως αντιπλημμυρικά και αφορούν τα τμήματα των ρεμάτων πάνω από τη λεωφόρο Μαραθώνος (λ.χ. έργα ανάσχεσης της ορμής των υδάτων). Το σύνολο των έργων υποδομής στην περιοχή εκτιμάται στα 50-60 εκατ. ευρώ.
Οπως διευκρίνισαν οι κ. Χατζηδάκης και Οικονόμου, όσα κτίρια με οικοδομική άδεια θα πρέπει τελικώς να κατεδαφιστούν, θα αποζημιωθούν σύμφωνα με τη νομοθεσία, ενώ (προφανώς) δεν θα αποζημιωθούν τα αυθαίρετα.
Ωστόσο, όσα αυθαίρετα βρίσκονται στην προς πολεοδόμηση περιοχή, εκτός αιγιαλού και ρεμάτων, είναι δεδομένο ότι θα νομιμοποιηθούν σχεδόν στο σύνολό τους.
Χαρακτηριστικό είναι ότι, όπως ανέφερε ο γ.γ. Χωροταξίας Ευθύμης Μπακογιάννης, περίπου το 40% των προς κατεδάφιση κτιρίων επισκευάστηκε με… ή χωρίς άδεια την τελευταία διετία, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό των παράνομων μαντρότοιχων έχει επανακατασκευαστεί, σε μια περιοχή που έχασαν τη ζωή τους 102 άνθρωποι.
«Θέλω να καλέσω τους κατοίκους να δουν το σχέδιο με κατανόηση, είμαστε ανοιχτοί σε διορθώσεις», ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης. «Κανείς όμως δεν μπορεί να δεχθεί ότι δύο χρόνια μετά την καταστροφή θα προχωρήσουμε όπως μέχρι τότε. Θα ήταν πολύ μεγάλο λάθος. Θα έδειχνε ότι δεν έχουμε διδαχθεί τίποτα από την τραγωδία».