Γιατί πολλοί Ελληνες αλιείς έχουν αποκτήσει τελευταία μια αδυναμία στις μοδάτες, πολύχρωμες κάλτσες; Και πόσο βαθιά πρέπει να βουτήξεις για να φτάσεις ώς το… 1997; Να ορισμένες απορίες που θα λυθούν διαβάζοντας παρακάτω γι’ αυτό που κατάφεραν τη φετινή αλιευτική σεζόν ψαράδες από τον Αργοσαρωνικό, τον Ευβοϊκό και τον Πατραϊκό κόλπο: από Οκτώβριο έως Μάιο, καθάρισαν πάνω από 42 τόνους απορριμμάτων από τη θάλασσα, εκ των οποίων οι 35,2 τόνοι ήταν από πλαστικό! Σε μεγάλο ποσοστό, το υλικό εστάλη στο εξωτερικό όπου και έγινε πρώτη ύλη για τη δημιουργία ρούχων και αξεσουάρ.
Ο λόγος για τη δράση Medi-terranean Clean Up, την οποία «εμπνεύστηκαν» οι άνθρωποι της «Εναλείας», οργανισμού που βρίσκεται πίσω από την πρώτη σχολή επαγγελματικής αλιείας στην Ελλάδα. «Η ιδέα προέκυψε ακριβώς λόγω της σχολής», εξηγεί στην «Κ» ο Λευτέρης Αραπάκης, γενικός διευθυντής και συνιδρυτής του οργανισμού. «Βγαίνοντας με τα αλιευτικά για ψάρεμα ώστε να καταγράψουμε τη διαδικασία, μας έκανε εντύπωση ότι οι ψαράδες στα δίχτυα τους έβγαζαν εκτός από ψάρια και πλαστικά. Αυτό που προσωπικά με ξάφνιασε ήταν όταν είδα ένα αναψυκτικό, το οποίο είχε ξασπρίσει και είχε λήξει το ’97! Τριάντα χρόνια αυτό το μπουκάλι βρισκόταν στη θάλασσα…».
Και τι δεν περιλαμβάνει αυτή η παράπλευρη «ψαριά», από μπουκάλια μέχρι… ψύκτες και φυσικά δίχτυα – φαντάσματα. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα άλλωστε του WWF Ελλάς (2019), το 1/3 των πλαστικών της θάλασσας προέρχεται από αλιευτικό εξοπλισμό. Ωστόσο, έως τότε, η συνηθέστερη πρακτική ήταν η απόρριψή τους εκ νέου στη θάλασσα. «Δεν είναι δική μας δουλειά να καθαρίζουμε τον βυθό» έλεγαν οι αλιείς, που πάλευαν για τα προς το ζην. Κάπως έτσι, γεννήθηκε η ιδέα ενεργοποίησης των αλιέων για τον καθαρισμό της θάλασσας από πλαστικά αλλά και κάθε είδους απορρίμματα, με στόχο αυτά να ενταχθούν στην κυκλική οικονομία.
Στόχος των ψαράδων είναι η «αλίευση» άνω των 150 τόνων πλαστικού.
Πρωτοστάτες ήταν οι αλιείς του Πειραιά την προηγούμενη αλιευτική σεζόν. Μέσα από εκπαιδευτικά σεμινάρια, οι ψαράδες πείστηκαν τα απορρίμματα που πιάνουν στα δίχτυα τους να τα φέρνουν πίσω στο λιμάνι. Η μικρή αποζημίωση έχει μόνο συμβολικό χαρακτήρα. «Είδαμε ότι έβγαζαν πολύ μεγάλες ποσότητες, οπότε τον Οκτώβριο του ’19, με τη νέα σεζόν, εντάξαμε στο πρόγραμμα συνολικά 40 σκάφη μέσης αλιείας και 240 ψαράδες» λέει ο κ. Αραπάκης. Οι ποσότητες που ανέσυραν άγγιξαν τον 2ο μεγαλύτερο καθαρισμό από πλαστικά που έχει γίνει στον Ινδικό ωκεανό!
Ομως δεν σταμάτησαν εκεί. Το 60% του υλικού ανακυκλώθηκε τοπικά σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης και την Antipollution, το μεγαλύτερο μέρος των πλαστικών pet εστάλη σε εταιρεία μόδας της Ισπανίας που τα μετασχηματίζει σε ρούχα και παπούτσια, ενώ τα δίχτυα στάλθηκαν σε περιβαλλοντικό οργανισμό της Ολλανδίας που τα χρησιμοποιεί για τη δημιουργία νήματος για χαλιά, μαγιό και κάλτσες. Εν ολίγοις, με τα πλαστικά που συνέλεξαν οι ψαράδες μας δημιουργήθηκαν πάνω από 260.000 ζευγάρια κάλτσες, 80.000 θήκες κινητών και χιλιάδες t-shirts.
Οπως λένε οι άνθρωποι της Εναλείας, οι ψαράδες έχουν γίνει οι μεγαλύτεροι πρεσβευτές του προγράμματος.
Ισως όμως το μεγαλύτερο κέρδος είναι η ενθουσιώδης συμμετοχή των αλιέων. «Τώρα ακόμα και τον καφέ που πίνουν θα τον πάνε μετά στην ανακύκλωση. Ελάχιστο καιρό πριν, αυτό ήταν αδιανόητο για πολλούς». Ομως όπως λένε οι άνθρωποι της «Εναλείας», οι ψαράδες έχουν γίνει οι μεγαλύτεροι πρεσβευτές του προγράμματος. Τον Οκτώβριο αναμένεται να αυξηθεί η συμμετοχή σε 100 σκάφη. Στόχος η «αλίευση» άνω των 150 τόνων πλαστικού. Μεγάλος δωρητής της δράσης είναι το Costas M. Lemos Foundation, χορηγός της δράσης η Nestle, ενώ υποστηρικτές της δράσης το Climate Kic, η La Roche Posay και το Green Ideas.