«Ανώριμες συνθήκες για διάλογο περί αποποινικοποίησης»

«Ανώριμες συνθήκες για διάλογο περί αποποινικοποίησης»

7' 22" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ακατάλληλη κρίνει την παρούσα στιγμή για έναν διάλογο γύρω από την αποποινικοποίηση της χρήσης η πρόεδρος του OKANA κ. Αννα Κοκκέβη, η οποία, ερωτώμενη σχετικά, απάντησε στην «K»:

«H ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει η χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας, «σκληρής» ή «μαλακής», να τιμωρείται. O χρήστης προσάγεται στον αρμόδιο εισαγγελέα και στη συνέχεια παραπέμπεται σε δίκη. Για μένα, ωστόσο, πολύ σημαντικό είναι το τι γίνεται από εκεί και πέρα.

»Στις περισσότερες περιπτώσεις, ιδιαίτερα εάν πρόκειται για νεαρά άτομα, ακολουθείται από την πλευρά των δικαστών μια πρακτική κατανόησης και ατιμωρησίας. Αυτό βοηθάει το άτομο που έκανε χρήση να μην εμπλακεί σε άλλου είδους διαδικασία, να μην εγκλειστεί στη φυλακή, όπου όλοι γνωρίζουμε τι συμβαίνει.

Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι να υπάρχουν οι κατάλληλες υπηρεσίες, οι οποίες θα δέχονται αυτά τα άτομα και θα τα παραπέμπουν στα ειδικά συμβουλευτικά κέντρα, όπου σε συνεργασία με ψυχολόγους, θα βοηθούνται να μην επαναλάβουν τη χρήση.

»Εως σήμερα δεν υπήρχε η κατάλληλη υποδομή, οι ανάλογες υπηρεσίες. Σύντομα όμως -έως τα τέλη Φεβρουαρίου- θα δημιουργηθούν δύο μονάδες στη Θεσσαλονίκη (μία από το ΚΕΘΕΑ και μία από τον OKANA), αλλά και σε διάφορες πόλεις της επαρχίας, στο Ρέθυμνο, στη Λάρισα κ.α. Ηδη λειτουργούν στην Αθήνα δύο μονάδες, του ΚΕΘΕΑ και του 18 ΑΝΩ, οι οποίες ωστόσο δεν επαρκούν. Οι μονάδες αυτές θα απευθύνονται σε εφήβους και θα περιλαμβάνουν συμβουλευτικό σταθμό και θεραπευτικό πρόγραμμα. Αρχίζουν, επομένως, να δημιουργούνται οι κατάλληλες υποδομές, όπου θα μπορούν να παραπέμπονται οι έφηβοι, ώστε να βρουν τον δρόμο τους. Αυτή είναι για μένα η προτεραιότητα. Επίσης, με τη δημιουργία μονάδων θα αποσυμφορηθούν τα ήδη υπάρχοντα κέντρα.

»Πρέπει να σημειώσουμε ότι κακώς υπάρχει η αντίληψη ότι τα λεγόμενα «μαλακά» ναρκωτικά είναι ακίνδυνα, δεν υπάρχουν ακίνδυνα ναρκωτικά. Αντίθετα, έχουν επιπτώσεις και στην ψυχική υγεία, οι οποίες μπορεί να είναι πολύ σοβαρές.

»Είμαι επιφυλακτική, προς στιγμήν, αν οι νόμοι θα πρέπει να επιτρέπουν τη χρήση. Οσο, τουλάχιστον, υπάρχουν άτομα σε λίστες αναμονής (ευελπιστούμε να απορροφηθούν έως το τέλος του χρόνου). Γιατί όσο συνεχίζεται αυτή η κατάσταση, γίνεται διακίνηση ναρκωτικών. H συζήτηση για την αποποινικοποίηση περνάει διάφορα μηνύματα και διευκολύνει το μικροεμπόριο. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για έναν τέτοιο διάλογο. Βέβαια, υπάρχει μια επιτροπή στον OKANA που εξετάζει τα νομικά θέματα και, στο τέλος του Ιανουαρίου, θα εισηγηθεί συγκεκριμένες τροποποιήσεις στη νομοθεσία.

»Η γνώμη μου είναι ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε συνολικά το πρόβλημα και όχι σύμφωνα με το γράμμα του νόμου. Αν ο δικαστής είναι ευαισθητοποιημένος, έχουμε ήδη ξεπεράσει ένα μεγάλο εμπόδιο στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Αυτό που έχει σημασία είναι η πρακτική. Και η πρακτική αποκλίνει αρκετά από το γράμμα του νόμου και αυτό είναι καλό». Λ. Γ.

Νέοι πολιτικοί που δεν φοβούνται την αποποινικοποίηση

Της Τασούλας Καραϊσκάκη

Αποποινικοποίηση της χρήσης; Ελεγχόμενη χορήγηση ουσιών; Κοινή ευρωπαϊκή πολιτική αντιμετώπισης του προβλήματος; Πρόληψη-απεξάρτηση-καταστολή; Μια σειρά πολιτικών με συγκλίνουσες λίγο ώς πολύ απόψεις, η κ. Μαρία Δαμανάκη, η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, ο κ. Σπύρος Βούγιας και ο κ. Αρης Σπηλιωτόπουλος, συγχαίρουν την «K» που επανέφερε το θέμα στην επικαιρότητα και απαντούν σ’ αυτά τα ερωτήματα, με συγκεκριμένες προτάσεις για την εξεύρεση διεξόδου από το ζοφερό πρόβλημα των ναρκωτικών.

Μαρία Δαμανάκη

«Τέλειες λύσεις που θα οδηγήσουν στην εξάλειψη του φαινομένου δεν υπάρχουν», λέει η βουλευτής του ΣΥκ. Μαρία Δαμανάκη. «H χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών αποτελεί μέρος της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας. Χρειάζεται, λοιπόν, η συνολική αναμόρφωση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, η συστηματική προσπάθεια για την αλλαγή εμπεδωμένων κοινωνικών νοοτροπιών, αλλά πρωτίστως όλα τα μέτρα που θα οδηγούν στον περιορισμό των θανάτων και τη μείωση της βλάβης από τη χρήση.

»Πριν από μερικούς μήνες, πήρα την πρωτοβουλία να καταθέσουμε μαζί με άλλους συναδέλφους (Σπ. Βούγια, Στ. Μπένο, Π. Τατούλη, Φ. Κουβέλη), σε διακομματική βάση, μια νέα ολοκληρωμένη πρόταση νόμου για τα ναρκωτικά, με κεντρικούς άξονες την αποδυνάμωση του παράνομου εμπορίου ναρκωτικών μέσω της απεξάρτησης των χρηστών, τον διαχωρισμό των ουσιών ανάλογα με τη βλάβη που προκαλούν, την αντιμετώπιση του εξαρτημένου χρήστη ως πολίτη που έχει ανάγκη φροντίδας. Απορρίφθηκε μετά «πολλών επαίνων» από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή. Σκοπεύουμε να επανέλθουμε άμεσα με τη συγκέντρωση υπογραφών σε μια νέα έκκληση για την εισαγωγή νέων πιλοτικών προγραμμάτων τουλάχιστον για τη μείωση της βλάβης από τη χρήση.

»Το εμπόριο ανθεί και άνθρωποι πεθαίνουν. Αυτά δεν θα σταματήσουν με την επίκληση θεωριών περί ανωριμότητας του κοινωνικού σώματος για την υιοθέτηση των αναγκαίων αλλαγών, ούτε ασφαλώς με τον υπολογισμό του περίφημου πολιτικού κόστους από τους αρμοδίους».

Ντόρα Μπακογιάννη

«Πιστεύω ότι επιβάλλεται, πλέον, στην ελληνική κοινωνία, χωρίς ταμπού, χωρίς φόβους αλλά με αίσθημα ευθύνης να ξεκινήσει μια ευρεία και ανοιχτή συζήτηση για την πολιτική αντιμετώπιση των ναρκωτικών», λέει η βουλευτής της Ν.Δ. κ. Ντόρα Μπακογιάννη. «Υπάρχουν χώρες της Ευρώπης που έχουν καταλήξει σε αποφάσεις σε σχέση με την αποποινικοποίηση κάποιων ουσιών. Σίγουρα δεν υπάρχουν θαύματα. Υπάρχουν όμως νέα δεδομένα. Ισως θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για σημεία προόδου που έχουν καταγραφεί σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ευρώπη τα σύνορα πέφτουν. Δεν πιστεύω ότι μπορούν οι χώρες-μέλη της E.E. για το μείζον πρόβλημα των ναρκωτικών, να έχουν την πολυτέλεια των διαφορετικών πολιτικών και των αντικρουόμενων μέτρων.

»Αρα, θεωρώ ότι αναδεικνύεται τώρα η αναγκαιότητα, να υπάρξει για τα κράτη-μέλη της Ενωσης η εκπόνηση ενιαίας και κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για τον διαχωρισμό και την πολιτική αντιμετώπιση των ναρκωτικών.

»Πέρα, όμως, από τη διάσταση της Ευρώπης, η ελληνική κοινωνία βρίσκεται αντιμέτωπη με το πρόβλημα, το οποίο είναι εκτός ελέγχου. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς πρέπει να παραδεχτούμε ότι η πολιτική μας μέχρι σήμερα δεν είχε τα αποτελέσματα που αναμέναμε. Λειτουργήσαμε καλλιεργώντας το φοβικό σύνδρομο. Το μοντέλο της πολιτικής που στηρίχθηκε στην «καταστολή» δεν είχε τα επιβαλλόμενα αποτελέσματα. Αντιθέτως, ο τομέας της πρόληψης είναι υποβαθμισμένος.

»Υπάρχει όμως και πολλή υποκρισία και φαρισαϊσμός απέναντι σε ανθρώπους που βρίσκονται στη δίνη των ναρκωτικών. Ως άτομα, επιθυμούμε μια ήπια προσέγγιση. Ως κοινωνία απαιτούμε η πολιτεία να εξαντλεί την αυστηρότητά της και να τους αντιμετωπίζει όλους, χωρίς διακρίσεις, ως εγκληματίες. Το σωφρονιστικό σύστημα επιτείνει το πρόβλημα με τους απλούς χρήστες. O παραλογισμός είναι ότι ενώ το σύστημα είναι άτεγκτο απέναντι στους χρήστες, επιδεικνύει, μερικές φορές, προκλητική ελαστικότητα σε περιπτώσεις «μεγαλεμπόρων».

»Στο σημείο που βρισκόμαστε πιστεύω ότι, πέρα και πάνω από κόμματα, πρέπει να αρχίσει σοβαρός, υπεύθυνος και χωρίς προκαταλήψεις διάλογος για μια νέα αρχή στην πολιτική αντιμετώπισης των ναρκωτικών».

Σπύρος Βούγιας

Ο χωρίς φόβο και προκαταλήψεις διάλογος βρίσκει σύμφωνο και τον υφυπουργό Μεταφορών κ. Σπύρο Βούγια, που θεωρεί ότι πρέπει να «στρέψουμε την αντιμετώπιση του προβλήματος από την αποκλειστικά κατασταλτική προς την αντιαπαγορευτική φιλοσοφία.

»Σήμερα, ο έφηβος χρήστης ξεκινάει συνήθως από διάθεση περιπέτειας με κάνναβη ή χάπια, για να περάσει αργότερα στην ηρωίνη και 5-6 χρόνια μετά να πλησιάσει τα θεραπευτικά κέντρα απολύτως εξαρτημένος. Ακριβώς αυτή η γέφυρα πρέπει να αποκοπεί, με ένα πρώτο νομικό διαχωρισμό των λεγόμενων «σκληρών» ναρκωτικών από την κάνναβη, απομυθοποιώντας την αίσθηση της υποτιθέμενης «παρανομίας» ή «περιπέτειας» που γοητεύει πολλές φορές τους νέους και τους παρασύρει σε χρήση. Το σημερινό θεσμικό πλαίσιο, λειτουργώντας χωρίς ευαισθησία και φαντασία ως προς τον χρήστη, τον αντιμετωπίζει ως κοινό εγκληματία με βέβαιο και μακροχρόνιο εγκλεισμό στη φυλακή, όπου είναι σχεδόν βέβαιο πως θα εξαρτηθεί απόλυτα από τις ουσίες και θα εμπλακεί ενδεχομένως και στη διακίνησή τους. Βασικός στόχος πρέπει να είναι η εξοντωτική καταπολέμηση του εμπορίου των ναρκωτικών όχι μόνο έμμεσα (μέσω της διάκρισης και της απεξάρτησης των χρηστών), αλλά και άμεσα με πολύ πιο σκληρές και αυστηρές ποινές.

»Είναι, επίσης, βέβαιο πως θα σωθούν ζωές με τη δυνατότητα ελεγχόμενης χορήγησης από την πολιτεία ναρκωτικών ουσιών ή υποκατάστατών τους σε άτομα που έχουν επιβεβαιωμένη οργανική ανάγκη, στο πλαίσιο προγραμμάτων σταθερής υποστήριξης. Θα περιοριστεί έτσι ο αριθμός θανάτων από υπερβολική ή νοθευμένη δόση, η μετάδοση μολυσματικών ασθενειών (ηπατίτιδα, AIDS κ.λπ.) αλλά, κυρίως, θα απομονωθεί το παράνομο εμπόριο, περιορίζοντας τα τεράστια κέρδη του και αποδυναμώνοντας την επιρροή του».

Αρης Σπηλιωτόπουλος

«Αυτό που απαιτείται είναι μια ολοκληρωμένη πολιτική, που να στηρίζεται στο τρίπτυχο: ενημέρωση και πρόληψη – απεξάρτηση και κοινωνική επανένταξη – καταστολή», υποστηρίζει από τη μεριά του ο βουλευτής Επικρατείας της Ν.Δ. κ. Αρης Σπηλιωτόπουλος. «Καθένας από τους παραπάνω τομείς δράσης πρέπει να λειτουργήσει παράλληλα και συμπληρωματικά με τους άλλους και όχι ανεξάρτητα, όπως συχνά η πολιτεία πιστεύει. Ιδιαίτερη έμφαση απαιτείται στην πρόληψη, την ενημέρωση των γονέων και των νέων στους χώρους κοινωνικοποίησης, όπως το σχολείο.

»Από ‘κει και πέρα, ιδιαίτερης σημασίας κρίνονται και οι συνθήκες που θα διαμορφωθούν για εκείνους που βρίσκονται μέσα στο πρόβλημα. H πολιτεία πρέπει να αντιμετωπίσει τους χρήστες ως πολίτες που έχουν ανάγκη φροντίδας με στόχο τη μείωση των κινδύνων που απειλούν τους ίδιους και το ανθρώπινο περιβάλλον τους. O έμπορος, όμως, πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εγκληματίας σε βάρος του οποίου πρέπει να εξαντλείται η αυστηρότητα του νόμου.

»Υπ’ αυτό το πρίσμα θα πρέπει να εξεταστεί η χορήγηση από την πολιτεία των ναρκωτικών ουσιών ή υποκατάστατών τους, υπό προϋποθέσεις, σε άτομα που παρουσιάζουν οργανική ανάγκη.

»Ταυτόχρονα και η ενημέρωση του πληθυσμού για τα ναρκωτικά μπορεί να ενταθεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο για τις επιπτώσεις στην υγεία ουσιών, όπως η νικοτίνη, το αλκοόλ και η υπαγωγή σε μια κλίμακα με κοινή τοξικο-εξαρτησιογόνα λογική».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή