Η μετατροπή της Αγια-Σοφιάς σε τζαμί προκάλεσε θλίψη σε ολόκληρο τον ελληνισμό, μα κυρίως μια αίσθηση εγκλωβισμού. Θυμώνουμε, αλλά μπορούμε να κάνουμε κάτι; Πάντα υπάρχουν τρόποι θετικής αντίδρασης. Και ένας από αυτούς είναι να στηρίξουμε ενεργά την κοινότητα των Ρωμιών της Πόλης, που έχουν το θάρρος και το πείσμα να κρατούν ψηλά τη σημαία του ελληνισμού σε τόσο αντίξοες συνθήκες. Δεν είναι μόνον η ηθική συμπαράσταση αλλά και πράξεις πιο χειροπιαστές, όπως η ενίσχυση της παλαιότερης ρωμαίικης εφημερίδας της Κωνσταντινούπολης, της ιστορικής «Απογευματινής». Πρωτοεκδόθηκε στις 12 Ιουλίου του 1925 και έκτοτε έχει παύσει την κυκλοφορία της μόνον μερικές ημέρες το 1955 κατά τη διάρκεια των Σεπτεμβριανών.
Ο Πατριάρχης λαμβάνει φρεσκοτυπωμένο φύλλο της «Απογευματινής». (Φωτ. ΝΙΚΟΣ ΜΑΓΓΙΝΑΣ)
Σήμερα, η χάρτινη Ρωμιά των 95 ετών έχει ανάγκη τη δική μας αρωγή για να τα εκατοστίσει και να συνεχίσει να δίνει κουράγιο στις 600 οικογένειες που τη διαβάζουν στην Πόλη. Σε μια κοινότητα που απισχναίνεται και απειλείται, η έκδοση πρέπει να στηριχθεί σε συνδρομητές και «αιμοδότες» πέρα από τη δική της γεωγραφική επικράτεια. Εδώ και κάποια χρόνια διαθέτει ηλεκτρονική έκδοση και έτσι έχει εξασφαλίσει ένα είδος εμβέλειας σε όλο τον κόσμο. Ο Κλήμης Πολυχρονιάδης στη Νέα Υόρκη, λ.χ., τυπώνει κάθε μέρα το φύλλο σε μέγεθος Α3 για να μπορεί να το διαβάζει ο πατέρας του, Δανιήλ, που γεννήθηκε στην Πόλη αλλά μετανάστευσε στην Αμερική. (Το χούι της εφημερίδας δεν κόβεται ποτέ.) Οι Κωνσταντινουπολίτες που σκόρπισαν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα δεν είναι οι μόνοι φανατικοί αναγνώστες.
Ο γηραιός Τούρκος διανομέας της εφημερίδας στα στενά της Πόλης. (Φωτ. Matthias Ferdinand Doerig)
Οταν κατά το παρελθόν η «Απογευματινή» αντιμετώπισε πολύ έντονα οικονομικά θέματα, διανοούμενοι αλλά και νέοι από την Τουρκία αποφάσισαν να γίνουν συνδρομητές όχι διότι ήξεραν ελληνικά, αλλά διότι θεωρούσαν την εφημερίδα αναπόσπαστο τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κωνσταντινούπολης. Αλλωστε, είναι η δεύτερη αρχαιότερη ημερήσια εφημερίδα μετά την «Τζουμχουριέτ», ενώ τα πρώτα εκτυπωτικά της μηχανήματα βρίσκονται στο Μουσείο Τύπου στο Σουλταναχμέτ. Σήμερα, επικεφαλής της είναι ο νεότατος Μηνάς Βασιλειάδης, διαδεχόμενος τον πατέρα του, Μιχαήλ, ο οποίος ανέστησε το φύλλο σε μία από τις πιο κρίσιμες καμπές. Την «Απογευματινή» ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Βασιλειάδης, συγγενής των γονιών του τελευταίου μαζί με τον ιδιοκτήτη τυπογραφικού εξοπλισμού Οδυσσέα Κρυσταλλίδη. Χάρις στην τρομερή δουλειά πατέρα και γιου, η εφημερίδα μένει ζωντανή.
Η έκδοση είναι η συνοδοιπόρος της κοινότητας, ένας «άτυπος» ληξίαρχος. Γεννήσεις, θάνατοι, γάμοι, όλα αναγγέλλονται στις σελίδες της με τέτοια συνέπεια, που τη συνοδεύει το ρητό πως «αποκλείεται να γεννηθείς, να πεθάνεις ή να παντρευτείς στην Πόλη και να μην το ξέρει η “Απογευματινή”». Πέρα από αυτό, η παρουσία της είναι ένα σταθερό σημείο αναφοράς, η πηγή ενημέρωσης για τα ηλικιωμένα μέλη που δεν έχουν σχέση με την τεχνολογία και περιμένουν να πάνε τα νέα στο σπίτι τους. Ο καλύτερος διανομέας είναι ένα γεροντάκι, Τούρκος που ξέρει τα στενά της Πόλης σαν την παλάμη του. Οταν τον ρωτάνε γιατί κάνει ακόμα αυτή τη δουλειά, απαντά ότι την «Απογευματινή» τη μοίραζε και ο πατέρας του και έτσι μεγάλωσε τα παιδιά του.
Το πρώτο φύλλο (12 Ιουλίου 1925) όπου διακρίνεται και η αραβική γραφή.
Αν εγγραφούμε ψηφιακοί συνδρομητές ή κάνουμε μια δωρεά μπορούμε να δώσουμε στην έκδοση της Πόλης, που τυπώνει τα νέα της κοινότητας, του Πατριαρχείου, της Ελλάδος, την απαραίτητη οικονομική αναζωογόνηση. Και αν αυτή η φλογίτσα κρατηθεί ζωντανή, τότε θα φωτίσει και άλλες γενιές, σε αυτή τη σκυταλοδρομία που δεν σταματά ποτέ, παρά μόνον αν εμείς δεν συνεχίσουμε την κούρσα της ιστορίας. Για πληροφορίες στη διεύθυνση:[email protected]