Σε δημόσια διαβούλευση ετέθη χθες το νέο επικαιροποιημένο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) για τη δεκαετία 2020-2030, που επιδιώκει την προσέγγιση της Ελλάδας με την Ευρώπη όσον αφορά τις επιδόσεις της στον τομέα αυτό. Το Σχέδιο προβλέπει ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν δημοπρατηθεί συνολικά 17 Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων σε όλη την Ελλάδα. Στόχος είναι η μείωση της ποσότητας των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή στο 10% έως το τέλος της δεκαετίας, από το απογοητευτικό 80% σήμερα.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επέσπευσε τη διαδικασία έγκρισης του νέου ΕΣΔΑ, λόγω της αποτυχίας συμμόρφωσης με τους στόχους του προηγούμενου Σχεδίου, που χρονολογείται από τον Δεκέμβριο του 2015. Μεταξύ άλλων, το ΕΣΔΑ 2015-2020 προέβλεπε ποσοστό ανακύκλωσης 50% το 2020 (σήμερα κινείται στο 20%) και μείωση της ταφής απορριμμάτων στο 26% (το ποσοστό παραμένει κοντά στο 80%).
Οι στόχοι του νέου ΕΣΔΑ 2020-2030 είναι:
• Ταφή των απορριμμάτων στο 10% το 2030, πέντε χρόνια νωρίτερα από την κοινοτική υποχρέωση (2035).
• Παύση της ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων και αποκατάσταση των παράνομων χωματερών μέχρι το 2022.
• Αύξηση της ανακύκλωσης στο 55% το 2025 και στο 60% το 2030 (συμπεριλαμβανομένων και των βιοαποβλήτων).
• Χωριστή συλλογή οργανικών αποβλήτων (καφέ κάδος) και ανάπτυξη σχετικών υποδομών σε όλη την επικράτεια μέχρι το 2022.
• Πλήρη κάλυψη της χώρας μέχρι το 2030 με 43 Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) και 43 – 46 Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ).
• Τέσσερις μονάδες παραγωγής ενέργειας με ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων των ΜΕΑ.
Ο σχεδιασμός του υπουργείου Περιβάλλοντος προβλέπει –σε συνέχεια της δημοπράτησης των ΜΕΑ σε Κέρκυρα, Χερσόνησο και Τρίκαλα– τη δημοπράτηση άλλων 14 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων έως το τέλος του 2020, στις περιοχές Καβάλα, Ανατολική Θεσσαλονίκη, Νάξο, Χίο, Σητεία, Κεφαλονιά, Αγρίνιο, Ηράκλειο, Λάρισα, Βόλο, Πάτρα, Λαμία, Χαλκίδα, Ρόδο. Με δεδομένο ότι 6 μονάδες έχουν ήδη δημοπρατηθεί (Ζάκυνθος, Λευκάδα, Ναύπακτος, Τρίκαλα, Κέρκυρα, Χερσόνησος) και άλλες 7 βρίσκονται σε στάδιο κατασκευής (Αλεξανδρούπολη, Θήβα, Ηλεία, Αμάρι, Αρκαδία, Μεσσηνία, Λακωνία), έως το τέλος του 2023 θα έχουν κατασκευαστεί 27 Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων σε όλη τη χώρα. Μεταξύ των μέτρων που προβλέπονται είναι ο εκσυγχρονισμός του «τέλους ταφής» αποβλήτων σε ΧΥΤΑ και η εφαρμογή της αρχής «Πληρώνω όσο Πετάω».
Παράλληλα προωθείται η χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών με 4 ρεύματα ανακύκλωσης (χαρτί, γυαλί, πλαστικό, αλουμίνιο). Μέχρι το τέλος του 2022 θα έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του δικτύου συλλογής οργανικών αποβλήτων, ενώ άμεσα προγραμματίζεται η αύξηση και αναβάθμιση των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) προκειμένου να ανταποκρίνονται στις νέες ενισχυμένες ανάγκες ανακύκλωσης της χώρας. Η μείωση της ταφής θα επιτευχθεί έως ένα βαθμό με την αύξηση της ενεργειακής αξιοποίησης των υπολειμμάτων των αποβλήτων και την ανάπτυξη μονάδων παραγωγής ενέργειας.
Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας θα ανακτάται ενέργεια από την επεξεργασία οργανικών αποβλήτων (βιομάζα) αλλά και την παραγωγή δευτερογενών υλικών (κόμποστ). Η κυβέρνηση έχει δρομολογήσει τη δημιουργία του πρώτου ΧΥΤΕΑ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων) με σκοπό την ολιστική διαχείριση των αποβλήτων της χώρας σύμφωνα με τις επιταγές της Ε.Ε., τη δημιουργία συστήματος ευθύνης παραγωγών για τα πλαστικά απόβλητα θερμοκηπίων και τις πλαστικές συσκευασίες φυτοφαρμάκων καθώς και την επέκταση της διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού σε νέες κατηγορίες προϊόντων, όπως έπιπλα, στρώματα, ληγμένα φάρμακα, απόβλητα φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων, παιχνίδια κ.λπ. Η δημόσια διαβούλευση (http://www.opengov.gr/minenv/?p=11116) θα διαρκέσει έως τις 21 Αυγούστου.