Στη μία γιγαντοοθόνη πίσω από ένα οβάλ γραφείο συσκέψεων εμφανίζεται ο χάρτης της Ελλάδας. Κάθε νομός έχει διαφορετική απόχρωση του κόκκινου ανάλογα με τον αριθμό κρουσμάτων κορωνοϊού. Κάτω αριστερά αναγράφονται τα περιστατικά COVID-19 ανά πληθυσμό και στη δεξιά πλευρά, ο αριθμός των νοσηλευομένων και οι διαθέσιμες κλίνες ΜΕΘ. Σε μια δεύτερη γιγαντοοθόνη, ακριβώς δίπλα, υπάρχει ένας ακόμα χάρτης της Ελλάδας. Είναι διάστικτος από κουκκίδες διαφόρων αποχρώσεων κάθε μία από τις οποίες αντιστοιχεί στα ενεργά κρούσματα COVID-19 στη χώρα. Το χρώμα κάθε στίγματος υποδηλώνει την ημερομηνία που ο ασθενής βρέθηκε θετικός στον ιό. Οποιος έχει πρόσβαση στα δεδομένα της οθόνης μπορεί να εξάγει συμπεράσματα για τον τρόπο εξάπλωσης της νόσου σε κάθε περιοχή. Με λίγα λόγια «ποιος κόλλησε ποιον».
Βρισκόμαστε στον 7ο όροφο του κτιρίου «Φλόγα». Το μέχρι πρότινος εγκαταλελειμμένο κέντρο Τύπου των Ολυμπιακών Αγώνων επί της λεωφόρου Κηφισίας, όπου την 6η Ιουλίου μεταφέρθηκαν τα γραφεία της Πολιτικής Προστασίας. Από εδώ τα στελέχη της Γενικής Γραμματείας και ο υφυπουργός Νίκος Χαρδαλιάς συντονίζουν την προσπάθεια περιορισμού εξάπλωσης της COVID-19. Εισηγούνται ή αποφασίζουν τη λήψη μέτρων περιορισμού της κίνησης. Οπως συνέβη το βράδυ της Πέμπτης στον Πόρο, όπου καταγράφηκαν 13 κρούσματα κορωνοϊού. Στην Πολιτική Προστασία υπάρχει ανησυχία για την αύξηση των κρουσμάτων. Οχι όμως πανικός. Παρότι την Πέμπτη που επισκεφθήκαμε το νέο «στρατηγείο» ο αριθμός των ενεργών κρουσμάτων είχε ανέλθει σε 871 –ο υψηλότερος από την έναρξη της πανδημίας– οι επικεφαλής χαρακτήριζαν την κατάσταση «ελεγχόμενη».
«Από τη στιγμή που ανοίξαμε τα σύνορα περιμέναμε αύξηση των κρουσμάτων. Εχουμε υποδεχθεί 1,7 εκατ. επισκέπτες» λένε χαρακτηριστικά. «Από το σύνολο των νοσούντων στην Αττική μόλις το 10% είναι άνω των 65 ετών, ενώ πολλοί ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί και άρα έχουν μόλις 7% έως 10% πιθανότητες να μεταδώσουν τον ιό» εξηγούν. Αναγνωρίζουν πάντως ότι ο εφησυχασμός μπορεί να έχει σοβαρά, αρνητικά αποτελέσματα.
Το μέχρι πρότινος εγκαταλελειμμένο κέντρο Τύπου είναι πλέον το πιο σύγχρονο κτίριο της δημόσιας διοίκησης. Φωτ. ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΛΙΑΣ
Αναβάθμιση
Η κυβέρνηση είχε πριν από τις εκλογές του 2019 εκφράσει τη βούληση για αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας ωστόσο, ήταν ένα μάλλον τυχαίο συμβάν που επιτάχυνε τις εξελίξεις: ο περυσινός σεισμός της 19ης Ιουλίου στην Αττική. Η δόνηση των 5,1 Ρίχτερ προκάλεσε ρωγμές στο παλιό κτίριο της οδού Ευαγγελιστρίας, στο Σύνταγμα όπου στεγάζονταν τα γραφεία της Γενικής Γραμματείας. «Επρεπε να αδειάσουμε προσωρινά τον χώρο για να γίνουν εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης των ζημιών» είπε στην «Κ» αξιωματούχος με άριστη γνώση του θέματος.
«Αντ’ αυτού αποφασίσαμε να μετεγκατασταθούμε στο νέο κτίριο». Στελέχη της Πολιτικής Προστασίας είχαν και στο παρελθόν εξετάσει το ενδεχόμενο να αξιοποιήσουν το εγκαταλελειμμένο κέντρο Τύπου επί της λεωφόρου Κηφισίας. Ωστόσο, άγνωστο γιατί, την πρότασή τους είχε απορρίψει και μάλιστα κατηγορηματικά ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Σπίρτζης.
Σήμερα, το κτίριο «Φλόγα», όπως είναι η επίσημη ονομασία του, είναι με βεβαιότητα το πιο σύγχρονο κτίριο της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Το αμέσως επόμενο διάστημα εκεί θα μεταφερθεί από την οδό Ριζαρείου στο Χαλάνδρι το Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής, ενώ το ίδιο θα γίνει σε δεύτερο χρόνο και με το αρχηγείο του σώματος, που βρίσκεται σήμερα στην οδό Μουρούζη, στο κέντρο της Αθήνας.
Το νέο κέντρο επιχειρήσεων, που κατασκευάστηκε στα πρότυπα αντιστοίχων της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Φωτ. ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΛΙΑΣ
Το νέο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ) είναι ήδη έτοιμο να λειτουργήσει στο ισόγειο του «στρατηγείου» της Πολιτικής Προστασίας. Η αρχιτεκτονική του παραπέμπει σε αντίστοιχα κέντρα επιχειρήσεων που λειτουργούν στις προηγμένες χώρες της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης. Είναι φτιαγμένο αμφιθεατρικά. Οι θέσεις των εκπροσώπων της Πυροσβεστικής, της Αστυνομίας, του Λιμενικού, του ΕΚΑΒ «βλέπουν» σε μια τεράστια οθόνη, στην οποία εμφανίζονται αναλυτικά οι κινήσεις όλων των διαθέσιμων χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων μέσων.
Μέσω μιας εξελιγμένης εκδοχής του συστήματος Engage που διαθέτει η Πυροσβεστική, οι έχοντες τον συντονισμό μπορούν να παρακολουθούν στο χάρτη όχι μόνο τις κινήσεις –για παράδειγμα– των πυροσβεστικών αεροσκαφών αλλά πόσα καύσιμα και πόσο νερό έχουν στις δεξαμενές τους.
Δεξιά και αριστερά του «θαλάμου επιχειρήσεων» υπάρχουν δωμάτια με κρεβάτια, όπου σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης μπορούν να διανυκτερεύουν οι εκπρόσωποι των σωμάτων ασφαλείας και της πολιτικής ηγεσίας. Στο πίσω μέρος αντίστοιχα, μια μεγάλη τζαμαρία χωρίζει το κέντρο επιχειρήσεων από την αίθουσα συσκέψεων στην οποία, όπως εξηγούν τα στελέχη της Πολιτικής Προστασίας που μας ξεναγούν, «εάν παραστεί ανάγκη θα παρίσταται ο ίδιος ο πρωθυπουργός».
Το κυβερνητικό σχέδιο για την αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας (φέρει την κωδική ονομασία «Ασπίδα») προβλέπει τη δημιουργία ακόμα 13 μικρότερων κέντρων επιχειρήσεων, ένα σε κάθε διοικητική Περιφέρεια. Εχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση του εγχειρήματος από κοινοτικούς πόρους ύψους 2,1 δισ. ευρώ.
Στελέχη του κέντρου ιχνηλάτησης με τα χαρακτηριστικά μπλουζάκια «Anti COVID-19 task force». Φωτ. ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΛΙΑΣ
Το Κέντρο Ιχνηλάτησης
Τα τελευταία εικοσιτετράωρα, λόγω COVID-19, η «καρδιά» του νέου στρατηγείου πάντως χτυπά στον 1ο όροφο του κτιρίου. Εκεί βρίσκεται το Κέντρο Ιχνηλάτησης της Πολιτικής Προστασίας. Ξεκίνησε στην αρχή της υγειονομικής κρίσης να λειτουργεί στη ΓΑΔΑ και ήταν ανεξάρτητο από το αντίστοιχο του ΕΟΔΥ. Σήμερα, οι δύο δομές έχουν ενοποιηθεί και μεταφερθεί στη νέα εγκατάσταση, ενώ την προσπάθεια συνδράμει από την Πέμπτη και το Λιμενικό. Τα 80 στελέχη του «κέντρου» ψάχνουν τις επαφές των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων θέτοντάς τες σε καραντίνα. Ολοι τους φορούν μπλε μπλουζάκια με την ένδειξη «Anti-COVID-19 task force». Μιλούν στο τηλέφωνο, ανταλλάσσουν μεταξύ τους έγγραφα, βρίσκονται σε συνεχή κίνηση.
Την Τετάρτη εντόπισαν και έθεσαν σε καραντίνα 681 άτομα ως στενές επαφές των 121 επιβεβαιωμένων κρουσμάτων που καταγράφηκαν ένα εικοσιτετράωρο νωρίτερα. «Σήμερα, ανέρχονται σε 2.800 τα άτομα που βρίσκονται σε καραντίνα» λέει στην «Κ» στέλεχος του κέντρου, περιγράφοντας τις δυσκολίες που εκείνος και οι συνάδελφοί του αντιμετωπίζουν, ιδιαίτερα μετά το άνοιγμα των συνόρων.
Οι «άνθρωποι της πρώτης γραμμής» απεικονίζονται στους διαδρόμους του νέου στρατηγείου της Πολιτικής Προστασίας. Φωτ. ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΛΙΑΣ
«Πολλοί τουρίστες από τη Σερβία ή τη Ρουμανία που βρέθηκαν θετικοί στο ιό είχαν δώσει ψεύτικα στοιχεία στις πύλες εισόδου. Οταν θελήσαμε να τους ενημερώσουμε για τα αποτελέσματα των τεστ ήταν δύσκολο να τους εντοπίσουμε. Σε μια περίπτωση, ενδεικτικά, χρειάστηκε να ακυρώσουμε τη μαγνητική κάρτα που τους είχε δώσει το ξενοδοχείο υποχρεώνοντάς τους να πάνε στη ρεσεψιόν, όπου τους περιμέναμε. Σε άλλες περιπτώσεις ζητήσαμε βοήθεια από τα ταξιδιωτικά γραφεία, μέσω των οποίων είχαν νοικιάσει δωμάτια» λέει χαρακτηριστικά.
Του ζητάμε να μας πει τι συνέβη με τους πρόσφατους γάμους στη Βόρεια Ελλάδα, που μετατράπηκαν σε εστίες υπερμετάδοσης. Λέει μεταξύ σοβαρού κι αστείου: «Ζητήσαμε τη λίστα γάμου από τη νύφη και τον γαμπρό αφού κανείς από όσους είχαν νοσήσει δεν ήθελε να παραδεχθεί ότι είχε πάει στον γάμο». Οι διάδρομοι του κτιρίου είναι διακοσμημένοι με φωτογραφίες αστυνομικών, πυροσβεστών και άλλων πρωταγωνιστών «της πρώτης γραμμής». Ανάμεσά στις εικόνες τους παρεμβάλλονται διάφανες επιφάνειες πάνω στις οποίες υπάρχουν γραμμένες φράσεις όπως: «Η ηγεσία δεν είναι θέση ή τίτλος. Είναι παράδειγμα και πράξεις».