Σε προληπτικά τεστ για κορωνοϊό θα υποβάλλονται χιλιάδες εργαζόμενοι επιστρέφοντας από τις διακοπές τους. Παράλληλα, επανέρχεται ως κεντρική επιλογή για τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα η τηλεργασία, με τις επιχειρήσεις να προετοιμάζονται για τη λήψη κάθε προληπτικού μέτρου προκειμένου να ανασχεθεί η εξάπλωση της πανδημίας COVID-19. Είναι χαρακτηριστικό ότι ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις οδηγούνται σε λύσεις τηλεργασίας για ορισμένες ημέρες –για παράδειγμα, μία εβδομάδα– μετά την επιστροφή των εκδρομέων του Αυγούστου.
Ηδη παρατάθηκε η δυνατότητα των εργοδοτών του ιδιωτικού τομέα να θέτουν τους εργαζομένους τους σε καθεστώς τηλεργασίας έως το τέλος Σεπτεμβρίου, ενώ εντός του επόμενου διαστήματος αναμένεται και η κατάθεση στη Βουλή, από το υπουργείο Εργασίας, των σχετικών διατάξεων με το νέο θεσμικό πλαίσιο για την τηλεργασία.
Την ίδια στιγμή, δεν λείπουν οι καταγγελίες για αυθαίρετες πρακτικές εργοδοτών, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα, που επιχειρούν να μετατοπίσουν πλήρως στον εργαζόμενο την ευθύνη και το κόστος για την «ομαλή» επιστροφή στο γραφείο. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι απαιτείται προσοχή, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για περιπτώσεις αυθαίρετων πρακτικών και ζητούν από το υπουργείο Εργασίας να λάβει άμεσα τα απαραίτητα μέτρα. Ξεκαθαρίζουν, μάλιστα, ότι η τήρηση των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας αποτελεί ευθύνη του εργοδότη. Παράλληλα, όπως εξηγεί μιλώντας στην «Κ» ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος, η λήψη και εν συνεχεία η επεξεργασία ειδικής κατηγορίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως είναι τα δεδομένα υγείας από ιδιωτικούς φορείς, οφείλουν να εδράζονται στη συναίνεση του υποκειμένου. Επιπροσθέτως, το κόστος διενέργειας των προληπτικών ιατρικών εξετάσεων, εφόσον αυτές ζητηθούν από τον εργοδότη, πρέπει να βαρύνει τον τελευταίο, αφού ο ίδιος δεσμεύεται από την υποχρέωση πρόνοιας και τήρησης μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στον χώρο εργασίας.
Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνει ο κ. Καρούζος, για την τήρηση της νόμιμης διαδικασίας συλλογής δεδομένων υγείας των εργαζομένων από τους εργοδότες θα πρέπει να τηρηθεί πλήρης, αποτελεσματική και ολοκληρωτική ενημέρωση των εργαζομένων, στην οποία είναι απαραίτητο να περιλαμβάνονται, κατ’ ελάχιστον, τα εξής σημεία:
1. Το είδος του αρχείου που θα συσταθεί. Ειδικά, αν αυτό θα είναι σε έντυπη ή ψηφιακή μορφή.
2. Ο χρόνος διατήρησης του αρχείου.
3. Ο επεξεργαστής των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
4. Ποια άτομα θα έχουν πρόσβαση σε αυτό.
5. Αναλυτική ενημέρωση για το δικαίωμα των εργαζομένων στη λήθη, στη διόρθωση και στην εναντίωση.
6. Ο σκοπός της συλλογής.
7. Αναλυτική απαρίθμηση των λόγων που καθιστούν τη συλλογή αναγκαία, πρόσφορη, αλλά και το ηπιότερο μέτρο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού.
8. Ενημέρωση των εργαζομένων περί του ελεύθερα ανακλητού χαρακτήρα της συναίνεσής τους, αλλά και της μη ύπαρξης δυσμενών συνεπειών από την άρνησή τους για τη συλλογή των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
9. Πληροφόρηση για το προσωπικό που θα διενεργεί τις ιατρικές εξετάσεις, το οποίο πρέπει να δεσμεύεται από επαγγελματικό απόρρητο.
Ο γνωστός νομικός ξεκαθαρίζει επίσης πως εάν οι εργαζόμενοι θεωρήσουν ότι η συλλογή των ιατρικών δεδομένων τους είναι αντίθετη στην αρχή της αναλογικότητας ή εφόσον διαπιστώσουν ότι δεν έχει τηρηθεί η νόμιμη διαδικασία δύνανται να ασκήσουν το νόμιμο δικαίωμα της εναντίωσης, όπως εκείνο κατοχυρώνεται τόσο στην ευρωπαϊκή οδηγία όσο και στην κείμενη νομοθεσία, διατηρώντας επιπλέον το δικαίωμα προσφυγής στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, καταγγέλλοντας τη σχετική πρακτική.